5.4 De wedloop om Afrika

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

5.4 de wedloop om Afrika

Herhaling 5.3 

Nederlands-Indië

  Zet in de goede volgorde (van vroeg naar laat - van links naar rechts)

A

B

C

E

F

D

Het Javaanse vorstendom Mataram ontstaat

Batavia wordt de hoofdstad van Nederlands-Indië

Overal in het gebied zijn Nederlanders de baas

De VOC gaat failliet

De VOC richt op verschillende eilanden handelsposten op

De Nederlandse staat maakt van de VOC bezittingen een kolonie

Zet de bestuurders in de juiste volgorde. Van machtig (bovenaan) naar minst machtig (onderaan)

Inlandse vorsten

Gouverneur-generaal

Nederlandse regering

De inheemse bevolking

Wat was het doel van de verdeel-en-heerspolitiek die Nederland voerde?

1. Het bevoordelen van sommige vorsten zodat ze niet samen in opstand zouden komen
2. Het voorkomen van een oorlog met Groot-Brittannië en Frankrijk
3. Nederland wilde de verschillende eilanden opdelen in onafhankelijke vorstendommen
4. Nederland wilde zo de voor- en tegenstanders van het modern imperialisme tegen elkaar uitspelen

Welke Nederlandse politieke stroming was tegen het cultuurstelsel?

1. De sociaal-democraten
2. De liberalen
3. De confessionelen (gelovigen)
4. De feministen

Cultuurstelsel

Vrije arbeid

koffie, suiker en tabak

hongersnoden tot gevolg

NL'se regering bepaalt wat er geproduceerd wordt

Ondernemers mogen eigen plantage of fabriek beginnen 

Boeren  moeten 20% van land verbouwen voor NL

Javanen werken in loondienst voor Europeaan

5.4 de wedloop om Afrika

Leerdoelen 5.4

• Je kunt beschrijven hoe Afrika er rond 1800 uitzag en hoe de bewoners kennismaakten met Europeanen
• Je kunt uitleggen dat Nationalisme een belangrijke rol speelde bij de kolonisatie van Afrika
• Je kunt uitleggen wat de belangrijkste gevolgen waren van de Europese verdeling van Afrika 

Afrikanen maken kennis met Europeanen

• Veel verschillende culturen rond 1800
• Overwegend islamitisch
• Delen christelijk
• Ook polytheïstische koninkrijken
• Zowel jagers-verzamelaars als agrarisch-stedelijke samenlevingen 

Afrikanen maken kennis met Europeanen

• Voor 1800 beperkt contact, vooral handel rondom Middellandse zee
• Kaap de Goede Hoop, Nederlandse kolonie
• Voor meeste Afrikanen, vooral in het binnenland waren Europeanen onbekend.

Afrikanen maken kennis met Europeanen

David Livingstone

Schotse ontdekkingsreiziger en zendeling, bekendste ontdekkingsreiziger van Zuidelijk Afrika

Afrikanen maken kennis met Europeanen

Afrikanen maken kennis met Europeanen

• Europese ontdekkingsreizigers trokken het binnenland in
•  Missionarissen gingen het binnenland in om het Christendom te verspreiden
• In het begin weinig succesvol.
• Europese regeringen en ondernemers waren nog niet erg geïnteresseerd in Afrika.
• Tot omstreeks 1880

Bekijk de volgende video

President Jacob Zuma uit kritiek op

Nederland. Waaruit blijkt dat?

President Jacob Zuma uit kritiek op

Nederland. Waaruit blijkt dat?

Wedloop om Afrika

De wedloop om Afrika

• Rond 1880 was de kolonisatie van Azië bijna klaar.
• Daarom steeds meer belangstelling voor Afrika
• Door nationalisme ontstonden nieuwe landen. België, Duitsland en Italië
• Deze landen willen ook een imperium
• Spanningen

Wedloop om Afrika:

• Kolonisering van Afrika tussen 1880 en 1914, waarbij tussen Europese Landen een soort wedstrijd ontstond wie de meeste en grootste koloniën kon stichten

Tijdens de conferentie van Berlijn (1884-1885), onder leiding van de Duitse kanselier Otto von Bismarck, werden de laatste nog blanco gedeelten op de kaart van Afrika verdeeld onder de Europese grootmachten. Dit moest voorkomen dat er een grote oorlog zou ontstaan door ruzie over deze gebieden

De wedloop om Afrika

• In het begin op eigen houtje, ontdekkingsreizigers sloten contracten met lokale vorsten
• Zorgde voor onduidelijke grenzen en spanningen tussen Europese landen
• Organisatie conferentie van Berlijn 1884-1885 

Conferentie van Berlijn

• Belangrijkste Europese landen en de VS stelden regels op over de verdeling van Afrika
• De belangrijkste was dat je alleen een stuk land mocht bezetten als je dat bezet had door een leger.

De verdeling van Afrika

• 1914: bijna heel Afrika bestuurd door Europeanen
• Grenzen niet logisch, geen rekening gehouden met leefgebieden van volken
• Afrikaanse economie werd ondergeschikt gemaakt aan de Europese.
• Afrikanen leerden Europese talen en maakte kennis met westerse ideeën 

Maken 5.4

opdracht 4 t/m 14