P1 - Week 8 - Hulp bieden bij de uitscheiding - 2

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Lesdoelen week 7

Aan het einde van les  8:

• Kun je samenvatten wat de aandachtspunten zijn bij de zorg voor een zorgvrager die hevig transpireert, die menstrueert, die sputum opgeeft en die braakt
• Kun je  uitleggen hoe je afwijkingen in het sputum van een zorgvrager herkent.
• Kun je uitleggen hoe je sputum van een zorgvrager opvangt.
• Kun je  uitleggen hoe je afwijkingen in braaksel van een zorgvrager herkent.

Thiemen Meulenhoff

Waar kun je de theorie van deze les vinden?

TM Traject, Pers. basiszorg N4, theorie, PZB3 "Hulp bieden bij de uitscheiding": Transpiratie, menstruatie, sputum en braaksel

De begrippenlijst van PBZ3 (Traject Thiemen Meulenhof)

Weet jij nog wat dit is?

studenten zetten hun antwoorden open.

Bespreking van de opdracht.

evt. de lesdoelen van vorige week checken. Zie volgende slide

Verzorging bij transpiratie

• De omgevingstemperatuur temperen;
  
• Tocht voorkomen;
  
• Regelmatig opfrissen; 
• Kleding en beddengoed regelmatig verschonen;
  
• Extra drinken geven, bijvoorbeeld bouillon, om ook het verlies aan zout aan te vullen;
• Let op de huid op smetten
  Rapporteer je observatie en welke maatregelen je hebt genomen

Een zorgvrager die dikwijls en lang veel transpireert, gaat zich verzwakt en vies voelen. Hevig transpireren kan dan een lichamelijke en psychische belasting worden. 

Observatie transpiratie

Oorzaak hevig transpireren
koorts, angst, zwakte, afwijkingen in het centrale zenuwstelsel of een hormonale oorzaak, bijv. de 'opvliegers' bij de vrouw in de overgang.

Koud, klam zweet:  kan dat wijzen op een gevaarlijke toestand (bij flauwvallen of bij shock!!)

Plaatselijk zweten: zweetvoeten en -handen, oksels (onaangenaam)

Transpiratievocht wat naar aceton ruikt: diabetespatiënt die te hoge bloedsuiker heeft

Zweet is normaal gesproken reukloos. Als het in aanraking komt met bacteriën die op de huid leven, ontstaat die typische zweetlucht. 

Verzorging bij menstruatie

Tijdens de menstruatie is de persoonlijke hygiëne extra belangrijk:

• Tampon / maandverband meerdere keren verschonen.
• Dagelijks wassen schaamstreek met lauw water (zonder zeep). 
• Vermijd aanraking met het menstruatievocht (gebruik handschoenen).
• Gebruik in- of uitwending gebruik maandverband naar wens zorgvrager.

Afwijkingen en specifieke klachten observeren en rapporteren 

Verzorging bij sputum

Aanbieden van:

Bij geringe productie: papieren zakdoekje 

Bij meer sputum: een sputumpot (bij voorkeur disposable, is hygiënisch). 

Indien zorgvrager hulp nodig heeft bij het opgeven van sputum:
- zorgvrager bij voorkeur in zittende houding
- Neem naast de zorgvrager plaats, om aanhoesten te voorkomen.

- Gebruik wegwerphandschoenen en gaasjes om sputum van het gelaat te verwijderen.

-  Maak gebruik van een steriele opvangpot als het opgevangen moet worden voor onderzoek. 

Rapporteer je observatiegegevens

Observatie sputum

1. Hoeveelheid (van enkele milliliters tot enkele honderden milliliters per dag).

2. Kleur en consistentie. 

• Slijmerig sputum is helder en draderig: ontstekingen van de bovenste luchtwegen.
  
• Gele slijmkleur:  virale ontstekingen van de luchtwegen.
  
• Taai sputum: bij bronchitis en longontsteking
• Oranjebruin (door bijmenging van bloed); longontsteking
• Etterig sputum groen en kan klonterig zijn:  bacteriële ontsteking van de luchtwegen. 
• Bloederig sputum, lichtrood schuimend sputum: een longbloeding. 
• Spoortjes bloed kunnen op diverse longziekten wijzen, onder meer op longcarcinoom.
  

3. Geur. Bij verschillende longziekten kan dit zeer onaangenaam zijn.

Onder gezonde omstandigheden wordt er geen sputum geproduceerd. 

sputum = Opgehoest slijm van de slijmvliezen van de ademhalingsorganen

Verzorging bij braken

1. Geef de zorgvrager iets waarin het braaksel opgevangen kan worden. 

2. Zorgt dat het bed, de kleding en de haren zo schoon mogelijk blijven. 

3. Zorg dat de ademhalingsweg vrij blijft. 

4. Leg de zorgvrager in de stabiele zijligging bij bewusteloosheid

5. Evt. gebit uitdoen

6. Na het braken opfrissen

Observatie braken
of vomeren

1. Tijdstip en frequentie. 

2. Hoeveelheid.

3. Manier van braken. Explosief braken, waarbij de maaginhoud eruit spuit, is kenmerkend voor hersenletsel. Braken kan ook kokhalzend gebeuren.

4. Bestanddelen.
5. Geur. Vooral bij fecaal braken kan de geur zeer onaangenaam
 zijn.

Rapporteer je observatie!

Ad 1. Als de zorgvrager na het eten overgeeft, kunnen bepaalde voedingsmiddelen de oorzaak zijn. Als een hersenaandoening de oorzaak is, is het tijdstip van braken onafhankelijk van het eten. 's Ochtends braken is typisch voor de eerste zwangerschapsmaanden.

Ad 4. Braaksel bestaat uit maaginhoud. Hierin kunnen echter allerlei bijmengingen zitten. Bij bloedingen is het braaksel rood. Als het bloed enige tijd in de maag heeft gezeten, verkleurt het naar zwart onder invloed van het maagzuur. Braaksel kan ook gal bevatten. Bij een darmafsluiting kan er behalve maaginhoud ook darminhoud gebraakt worden. Dit wordt fecaal braken genoemd.

Opdracht

Maak de opdrachten uit:

Thiemen Meulenhoff -> Persoonlijke basiszorg.

Module 3: Hulp bieden bij de uitscheiding.

Kopje 4: Transpiratie, menstruatie, sputum en braaksel.

Maak hierbij de opdrachten; Verwerkingsopdrachten.

Nog tijd over: maak de opdrachten van urine en feces 

•  

Mogelijk hebben de studenten de opdrachten al bij verpleegkunde gemaakt.

Huiswerk voor week 8

Maak alle opdrachten van Thiemen Meulenhoff af.

In week 9 is deeltoets 2!!

Wat je hiervoor moet leren staat in de planner:

It's-learning -> module A -> periode 1 -> Toets informatie

Neem de toets stof door en schrijf je vragen op. 

Volgende week gaan we oefenen voor de toets. 

Zijn er nog vragen?