Herhalingsles Republiek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Geschiedenis

Introductie

Herhaling 

Geschiedenis

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je:

• Een overzicht vormen van alle hoofdpunten van de Gouden eeuw.

Stapelmarkt

Een schip dat vanuit Amsterdam naar de landen rond de Oostzee vaart, is geladen met:

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Een schip dat vanuit de landen rond de Oostzee naar Amsterdam vaart, is geladen met:

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Oorzaak 2: val van Antwerpen

-Door Spanje veroverd

-Afsluiting Schelde

-Vluchtelingen 

-Economische boost

Vluchtelingen namen geloof (protestantse) en daarnaast kennis, kapitaal en handelsnetwerken met zich mee. Dit gaf een enorme impuls aan met name het gewest Holland

commerciële landbouw

Oorzaken van Gouden Eeuw

VOC

• Eerst: iedere handelaar voor zich!
• Oorzaak:
  - concurrentie leidde tot zakken prijzen en oorlog Spanje zo duur!
• Gevolg:
  in 1602 oprichten VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie) = alle handel in 1 bedrijf
• Bestuur: Heren Zeventien
  
• Handelsmonopolie = alleenrecht om te handelen met Azië

Handelsmonopolie

• De VOC kreeg van de Staten-Generaal het alleenrecht om op Azië te varen -> handelsmonopolie. 
• De VOC mocht oorlog voeren en verdragen sluiten, net als zelfstandige staten.
• De VOC mocht forten bouwen
  

Eerste multinational met aandelen

• Om alles te financieren gaf de VOC aandelen uit. Eerste ter wereld.
• Je gaf als persoon geld aan de VOC en kreeg in ruil daarvoor een aandeel in het bedrijf en een deel van de winst: het dividend. 
• Je kon de aandelen ook kopen en verkopen op de Amsterdamse beurs
• Niet alleen rijke mensen, maar ook am-bachtslieden, bakkers of dienstboden koch-ten een aandeel.  VOC werd van 'iedereen'.
  

In welk opzicht was de VOC uniek in de wereld?

1. Eerste bedrijf met winst uit handel
2. Eerste bedrijf met aandelen
3. Eerste bedrijf in de handel met specerijen
4. Eerste bedrijf in de handel met slaven

De WIC (1621)

•  De VOC was een groot succes. Zo'n bedrijf moest er daarom ook komen voor de handel met het Westen van de wereld
• In 1621 werd de West-Indische Compagnie (WIC) opgericht
• Dit bedrijf kreeg het monopolie op de handel met Noord -en Zuid-Amerika. 
• Er mocht ook aan kaapvaart worden gedaan...

Kaapvaart

• De WIC  kreeg  het recht om Spaanse  schepen te overvallen en de lading in beslag te nemen:  kaapvaart
•  Piet Hein was de beroemdste kaperkapitein. Hij overviel in 1628 de Spaanse zilvervloot bij Cuba
• Het zilver werd gebruikt voor oorlogsvoering van de VOC.

VOC

WIC

Specerijen

1602

1621

Wereldeconomie

• De WIC en de VOC handelden in Europa, Afrika, Amerika en Azië = wereldeconomie.
  
• De Republiek is de vervoerder van de wereld....
• ...maar krijgt concurrentie met Engeland!

• Acte van Navigatie (1651) van Engeland: Alléén Engelse schepen mochten goederen van en naar Engeland vervoeren (ongunstig voor de schepen van de Republiek).

Geloof en tolerantie

• Calvinistische kerk in Nederland
  
  
• Tolerantie: het accepteren van andersdenkenden 
  
  
•  Katholiek, protestants of het joodse geloof
  - Geen bestuurders die zij wat men moest geloven 
  
  
• Schuilkerken: 'Ons Lieve Heer op Solder'

Joodse filosoof

• Baruch Spinoza: god is geen opperwezen, god is in alles

• Rationalisme - de mens moet zelf durven te denken in plaats van bij alles naar God te verwijzen.
  
  
  

Wetenschappelijke
revolutie 

• Snelle ontwikkeling in West-Europa op het gebied uitvindingen en wetenschap.
• Mogelijk door de vrijheid van denken, nieuwsgierigheid en eigen geloof. 
• Rationalisme: probeerden de wereld te begrijpen met het verstand i.p.v. vanuit het geloof. 

- Vrij denken 
- Onderzoek doen 
- Testen 

Wetenschappelijke
revolutie

• Antonie van Leeuwenhoek:
  

rode bloedcellen, bacteriën 

• Christiaan Huygens: de microscoop, slingeruurwerk
  
  
• Hugo de Groot: Het recht van oorlog en vrede
  
  
• Baruch Spinoza: god is geen opperwezen, god is in alles
  
  
  

Leren voor de toets

Hoofdstuk 3 De republiek in de Gouden eeuw

Leer 3.1 t/m 3.5 + 3.8

Leer de begrippen via Quizlet (link staat in It's Learning)

Oefen de Kahoot (link staat in It's Learning)

Heb je nog vragen?