3v1 29 januari - herhaling Lezen h1-4

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom!

Toets: maandag 1 februari (daltonuur): Lezen blok 1 t/m 4 

Check: heb je je werk ingeleverd van h3+4 via Classroom? 

code hhztald

Plannen toetsen periode 3: 

-dinsdag 9 maart PW Spelling 1-6 (10%)

-vrijdag 19 maart PW Betoog schrijven (10%)

Herhaling Lezen blok 1-4

-onderwerp: waar gaat de tekst over?

-hoofdgedachte: wat zegt de schrijver over het onderwerp?

-kernzin: de belangrijkste zin van de alinea, vaak de eerste, soms de laatste zin

-objectief: feitelijk, controleerbaar

-subjectief: mening, niet controleerbaar

Herhaling Lezen blok 1-4

-tekstdoel: 

informeren, overhalen, overtuigen, uitleg geven, amuseren

-tekstsoort:

 krantenartikel, tijdschriftartikel, stripverhaal, reclame

Herhaling Lezen blok 1-4

-Een tekst bestaat uit een inleiding, een kern (middenstuk) en een slot.

-Manieren van inleiden:

1. vragen stellen

2. de aanleiding voor het schrijven noemen

3. een deskundige aan het woord laten

4. een anekdote vertellen 

5. het onderwerp introduceren

Herhaling Lezen blok 1-4

Manieren om een tekst af te sluiten:

1. een conclusie 

2. een samenvatting

3. een advies

Herhaling Lezen blok 1-4

-verwijswoorden: hij, zij, die, dat, wie, wat - woorden die naar iets anders in de tekst verwijzen. 

bijvoorbeeld: 

Pim heeft een gebroken pols. Hij is gisteren hard gevallen.

('Hij' is een verwijswoord en verwijst naar Pim)

Ik mag geen onvoldoende halen vandaag. Dat wordt heel lastig.

('Dat' is het verwijswoord en verwijst naar 'geen onvoldoende halen')

Herhaling Lezen blok 1-4

-verbanden in de tekst: wat heeft de ene zin / alinea met de andere zin / alinea te maken?

1. uitspraak - opsomming (opsomming): als je dingen die bij elkaar horen achter elkaar plaatst.

Ik ga op vakantie en neem een tent, een handdoek en een fles shampoo mee. 

signaalwoorden: en, bovendien, ook ...

3. uitspraak - voorbeeld (voorbeeld):

Herhaling Lezen blok 1-4

2. uitspraak- tegenstelling (tegenstelling): je beweert eerst iets, vervolgens beweer je iets anders of geef je een nuance.

'Ik houd niet van wintersport maar ik kan wel snowboarden.'

signaalwoorden: maar, toch, daarentegen, in tegenstelling tot...

Herhaling Lezen 1-4:

3. uitspraak - voorbeeld (voorbeeld): spreekt voor zich. Je geeft van iets een voorbeeld. 

'Jan houdt van Italiaans eten, bijvoorbeeld van pizza.'

signaalwoorden: bijvoorbeeld, als, zoals, zo ... 

Uitspraak - conclusie

Na een uitspraak volgt een eindoordeel of een besluit.

Je herkent dit verband aan de signaalwoorden:

• dus
• concluderend
• hieruit volgt..

De docente is vandaag ziek. De les gaat dus niet door.

Uitspraak - samenvatting

Na één of meer uitspraken worden de belangrijkste punten samengevat. Je herkent dit verband aan signaalwoorden als:

• kortom
• samenvattend
• al met al
• met andere woorden

Het bestuur wil strenge maatregelen nemen tegen de speler. De spelersraad vindt dit overdreven en de leider van het team denkt dat een waarschuwing voldoende is. Kortom, het is nog onduidelijk hoe dit gaat aflopen.

Uitspraak - voorwaarde

Bij een uitspraak wordt in de zinnen ervoor of erna een voorwaarde bij de uitspraak gesteld. je herkent dit verband aan de signaalwoorden:

• mits
• als
• indien
• tenzij
• op voorwaarde dat

Als je nu vertrekt, kun je nog op tijd komen voor het concert.

Mits en tenzij

Mits betekent '(alleen) als..', 'op voorwaarde dat'. Tenzij betekent 'maar niet als', 'behalve als'. Mits is juist in bijvoorbeeld 'De hond mag mee het bos in, mits hij aangelijnd wordt': alleen als / op voorwaarde dat de hond is aangelijnd, mag hij mee. 

Verbindingsmanieren

Zinnen en alinea's worden verbonden door middel van een verband. Dit kan op verschillende manieren worden aangegeven:

1 door het gebruik van een signaalwoord

2 door het herhalen van een woord

3 door een overgangszin met een verwijzing

4 door een aankondigende zin

Functies van tekstgedeelten

Alinea's of groepjes alinea's heeft een bepaalde bedoelingen (= functie tekstgedeelte).
Hierbij kun je denken aan bewijs, constatering, gevolgen, nuancering, ontkenning, oorzaak, opsomming, theorie en toelichting.

Tip: bekijk goed de kernzin en signaalwoorden, die kunnen je hierbij helpen.

'en' is een signaalwoord van het verband uitspraak - tegenstelling

1. juist
2. onjuist

De leerlingen maken de computers stuk. Ze doen nooit eens voorzichtig.

Wat is het signaalwoord en waar verwijst het naar?

1. nooit, de computers
2. doen, leerlingen
3. ze, leerlingen
4. ze, computers

Appels zijn lekkerder dan peren.

Deze zin is:

1. objectief
2. subjectief

Wij eten regelmatig Italiaanse gerechten. Maar eigenlijk houd ik meer van stamppot.

Hier is sprake van een:

1. uitspraak-opsomming
2. uitspraak-tegenstelling
3. uitspraak-voorbeeld

bij welke uitspraak horen de woorden
kortom, samenvattend, al met al, met andere woorden?

1. uitspraak conclusie
2. uitspraak samenvatting
3. uitspraak voorwaarde
4. uitspraak tegenstelling

bij welke uitspraak horen de woorden
dus, concluderend, hieruit volgt?

1. uitspraak conclusie
2. uitspraak samenvatting
3. uitspraak voorwaarde
4. uitspraak tegenstelling

bij welke uitspraak horen de woorden
mits, als, indien, tenzij, op voorwaarde dat?

1. uitspraak conclusie
2. uitspraak samenvatting
3. uitspraak voorwaarde
4. uitspraak tegenstelling

'Denk je dat het saai is om geschiedenis te studeren? Heb je je dan nooit afgevraagd in hoeverre ons leven van nu wordt beïnvloed door wat er vroeger gebeurd is? ....'
Dit is het begin van een tekst. Hoe leidt de schrijver de tekst in?

1. door vragen te stellen
2. door een anekdote
3. door het onderwerp te introduceren
4. door een deskundige het woord te geven

Wat is geen tekstdoel?

1. informeren
2. overwegen
3. overhalen
4. amuseren

Bij het maken van een hoofdgedachte beantwoord je de vraag; Waar gaat de tekst over?

1. juist
2. onjuist

De muziek van Michael Jackson wordt nu in de ban gedaan. Drake schrapt bijvoorbeeld de nummers van MJ uit zijn Europese optredens.

Welke verbindingsmanier zie je hier?

1. Herhaling
2. Signaalwoord
3. Overgangszin met verwijswoord
4. Aankondigende zin

De aanslagen in Nieuw-Zeeland kostten vijftig mensen het leven. Hiermee is het de bloedigste aanslag ooit in het land.

Welke verbindingsmanier staat hier?

1. Overgangszin met verwijswoord
2. Aankondigende zin
3. Herhaling
4. Signaalwoord

De scholen zeggen dat leerlingen geen behoefte hebben om Fries te krijgen, maar uit het onderzoek blijkt dat 33% van de leerlingen Fries als moedertaal heeft en graag meer Fries onderwijs wil.

1. aanleiding
2. argument
3. probleemstelling
4. weerlegging

Uit het onderzoeksrapport van de Inspectie van het Onderwijs blijkt dat scholen in het basis- en voortgezet onderwijs weinig aandacht besteden aan het Fries.

1. Aanleiding
2. Argument
3. Probleemstelling
4. Voorbeeld

Sleep de signaalwoorden naar de bijbehorende tekstverbanden.

Let op: leer de tekstverbanden goed 

opsommend

tegenstellend

tijdsvolgorde (temporeel)

oorzaak-gevolg

toelichtend / voorbeeld

redengevend

voorwaardelijk

een andere

hoewel

voordat

hierdoor

bijvoorbeeld

tenzij

namelijk

want

als

toch

daarnaast

zoals bij

zodat

totdat

echter

indien