6.3 Burgers aan de macht A

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

De Tijd van Pruiken en Revoluties

6.3 Burgers aan de macht

Terugblik

Verspreiding van verlichte ideeën

1 Door boeken en tijdschriften raakten verlichte ideeën toegankelijk voor een grote groep. 

2 Groepen burgers bediscussieerden in verenigingen wetenschappelijke en maatschappelijke problemen.

3 In koffiehuizen van rijke dames besprak men nieuwe ideeën in de literatuur en wetenschappelijke ontdekkingen.

Dit leidde tot een publieke opinie

Terugblik

Frankrijk

In Frankrijk werden absoluut vorsten gesteund door adel en geestelijken > Ancien Régime 

Hier was censuur op kritiek; boeken werden gecontrolleerd, verlichte filosofen werden verbannen. 

Terugblik

Groot-Britannië en de Republiek 

In de Republiek en Groot-Brittannië bestond een grotere vrijheid van drukpers. 

Daar werden ideeën en teksten die in Frankrijk verboden waren, vertaald en gedrukt. 

Vervolgens werden ze naar Frankrijk gesmokkeld.

Lesdoelen

Na het bestuderen van de paragraaf kun je: 

• een aantal oorzaken noemen van de Amerikaanse, Nederlandse en Franse Revolutie;
  
• uitleggen in welk opzicht de Amerikaanse, Nederlandse en Franse Revolutie voorbeelden zijn van een democratische revolutie;
  
• uitleggen dat er een verband bestaat tussen de Amerikaanse, Nederlandse en Franse Revolutie;
  
• met voorbeelden uitleggen dat de Franse Revolutie grote invloed had op heel Europa.

(Deze les Amerika en de Republiek)

Revolutie in Amerika

Na de onafhankelijkheid werd er een grondwet opgesteld:

- In 1787 werd de VS een federatie (bondsstaat)

- Staatsburgers (witte rijke mannen) kozen volksvertegenwoordigers in het parlement (wetgevend)  en een president (uitvoerend), daarnaast ook onafhankelijke rechters

Revolutie in Amerika

1791 grondrechten:

- vrijheid van meningsuiting

- vrijheid van geloof

- vrijheid van drukpers

- recht om wapens te bezitten 

Revolutie in Amerika

Oorzaken: 

• De koloniën waren al sinds hun stichting gewend aan enige mate van zelfbestuur en religieuze vrijheid
• Groot-Brittannië wilde verdienen aan zijn koloniën en had daarom verschillende wetten ingevoerd die gunstiger waren voor het moederland dan voor Amerika
• Kolonisten hadden geen inspraak in de Britse politiek
  
  > Toen de koning belastingmaatregelen met geweld wilde invoeren, richtten de kolonisten burgermilities op om hun vrijheden te kunnen verdedigen

(Mislukte) Revolutie in de Republiek

Oorzaken:

• Al langere tijd hadden burgers kritiek op het bestuur in de Republiek. Dat werd steeds meer uitgeoefend door een gesloten groep bestuurders. Bovendien was het stadhouderschap erfelijk geworden.
• De economische situatie was slecht en werd nog slechter door het uitbreken van een oorlog.

(Mislukte) Revolutie in de Republiek

Patriotten:

• De patriotten vonden dat meer burgers politieke macht moesten hebben. 
• Pas dan zou het land weer een echte republiek zijn waarin het volk soeverein was.
• Met burgermilities kregen de patriotten controle over verschillende steden. 
• De Patriotse revolutie werd echter in 1787 onderdrukt. Pruisische troepen kwamen de stadhouder en zijn Pruisische vrouw te hulp. 
• Veel patriotten vluchtten naar Frankrijk

Huiswerk

Je maakt paragraaf 6.3 tm vraag 8.