1.2 In de tijd van ontdekkers en hervormers

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

1.2 In de tijd van ontdekkers en hervormers

Pak je spullen: boeken + aantekeningenschrift

Laptop in je tas

Deze les

Vraag vorige toets

Lezen paragraaf 1.2

Korte uitleg 1.2

Maken opdrachten 1.2

Uitleg PO tijdvak 9

Vraag vorige toets

Gebruik bron 1. Andrea Odoni (1488-1545) wordt door de elite van Venetië uitgesloten van hoge bestuursfuncties. Met dit schilderij wil Odoni zijn status verhogen op een manier die past bij de zestiende eeuw.

Noem twee kenmerkende aspecten uit de zestiende eeuw (zie bijlagen) en verklaar daarmee telkens waardoor Odoni met dit schilderij zijn status kan verhogen. Let op: je mag een kenmerkend aspect maar één keer gebruiken. (4p)

Vraag vorige toets

Gebruik bron 1. Andrea Odoni (1488-1545) wordt door de elite van Venetië uitgesloten van hoge bestuursfuncties. Met dit schilderij wil Odoni zijn status verhogen op een manier die past bij de zestiende eeuw.

Noem twee kenmerkende aspecten uit de zestiende eeuw (zie bijlagen) en verklaar daarmee telkens waardoor Odoni met dit schilderij zijn status kan verhogen. Let op: je mag een kenmerkend aspect maar één keer gebruiken. (4p)

Kenmerkende Aspecten (KA)

• Het begin van de Europese overzeese expansie.

• Het veranderde mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.

• De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid.

• De protestantse reformatie die splitsing van de chr. kerk in West-Europa tot gevolg had.

• Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.

• Het streven van vorsten naar absolute macht.

• De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.

• Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie.

• De wetenschappelijke revolutie.

Vraag vorige toets

• Odoni kan zijn status verhogen door een portret te laten maken van zichzelf / dat zelfbewustzijn toont 1

• vanwege 'het veranderde mens- en wereldbeeld van de renaissance' 1

• Odoni kan zijn status verhogen door zich te laten afbeelden tussen zijn klassieke kunstverzameling / door het tonen van zijn interesse in klassieke beeldhouwkunst 1

• vanwege 'de hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid' 1

Leerdoelen

• In deze paragraaf leer je om welke rechten het ging bij het Plakkaat van Verlatinge.
  
  
  
• In deze paragraaf leer je hoe vrijheidsrechten en politieke rechten werden ontwikkeld in de 16e eeuw.

Nederlandse gewesten

Vanaf 14e eeuw onder één vorst gekomen

Eerst Bourgondiërs, daarna Habsburgers (Karel V / Filips II)

Reformatie en Opstand

Filips II: Centralisatie en vervolgingen  --> gewesten in verzet (want die willen zelf besturen & geloofsvrijheid)

1566: Hagenpreken -> Beeldenstorm

Hertog van Alva vs. Willem van Oranje: 1568 Nederlandse Opstand

1579 Unie van Utrecht

Militair bondgenootschap & gewetensvrijheid: niemand vervolgd

1581 afzweren Filips II, maar er wordt daarna geen nieuwe vorst gevonden

1588 Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Plakkaat van Verlatinge

1581 Filips II afgezworen als koning: ‘Iedereen weet dat een vorst door God is aangesteld om zijn onderdanen te beschermen tegen al het ongeluk, overlast en geweld’.

(Maar) Filips is een tiran en onderdrukker:

1. Voerde oorlog zonder toestemming 

2. Verhoogde belastingen

3. Eerlijke rechtspraak geschonden (Alva)

Calvinist Beza: Recht om de vorst af te zetten

VS

Declaration of Independence (1776) gebaseerd op het Plakkaat van Verlatinge (1581)

Koning George = tiran 

Redenen waarom afzetten, slechte vorst --> vergelijking met NL

Aan de slag!

Wat: Maak opdracht 1, 2, 3, 6 en 7 van paragraaf 1.2

Waarom: Verwerken stof

Hoe: In duo's, maar overleg ZACHTJES!

Hulp: Boek / buurman / buurvrouw / docent

Tijd: +/- 20 minuten

Uitkomst: Check via Teams

Klaar: Maak opdracht 4