5H 11.3 Bloeddruk en stroomsnelheid

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

11.3 Bloeddruk en stroomsnelheid

Deze les:

- Bloedvaten (11.2)

- Bloeddrukmeting

- Bloeddruk, bloedvolume en stroomsnelheid

In tweetallen

Een suikermolecuul komt in je darmen in het bloed en wordt in je nieren verbruikt. Noem alle bloedvaten en onderdelen van het hart die het molecuul passeert. Schrijf op in een lijst onder elkaar, maak gebruik van BINAS tabel 84A.

Bij nakijken: Maximaal 3p, -1p voor elke fout. 

Antwoord

(haarvaten in de darmen) - poortader - haarvaten in de lever - leverader - onderste holle ader - rechterboezem - rechterkamer - longslagader - haarvaten in de longen - longader - linkerboezem - linkerkamer - aorta - nierslagader - (nierhaarvaten).

Bloedvaten

1. Maak een tabel in je schrift met drie kolommen: 

- Slagaders

- Aders

- Haarvaten

2. Bekijk het filmpje over de bloedvaten in de volgende slide

3. Schrijf de kenmerken in de juiste kolom

4. Lees blz. 95 - 97 "Bouw bloedvaten" en bestudeer bron 5 en BINAS 84C2

5. Vul de tabel aan. 

Slagaders

Je hart pompt je bloed in de slagaders. 

De slagaders vertakken richting de verschillende organen. 

De slagader is bijna altijd genoemd naar het orgaan waar hij naartoe stroomt.

Bloed in slagaders stroomt altijd van het hart af.

Slagaders - bouw

De wand van de slagader is dik, gespierd en elastisch.

Hierdoor kunnen ze de bloeddruk waarmee het hart het bloed er in pompt weerstaan.

Als het hart het bloed er in perst zet de wand uit, daarna veert hij weer terug: je kunt de hartslag dus voelen. Vandaar de naam slagaders.

Slagaders liggen dieper in het lichaam beschermd.

Slagaders - bouw

Dekweefsel, elastisch bindweefsel, glad spierweefsel, bindweefsel.

Het dekweefsel is glad zodat het bloed weinig weerstand heeft.

Haarvaten

Ín de organen zitten de kleinste vertakkingen: de haarvaten. De wand van een haarvat is 1 cellaag dik.

In de haarvaten (dus in de organen) vindt de uitwisseling van stoffen plaats. Dit kan door die dunne wand van het haarvat.

De bloeddruk in een haarvat is laag.

Haarvaten - bouw

Alleen dekweefsel, één cellaag dik.

Daar kunnen de stoffen dus makkelijk door de bloedvatwand richting 

de weefselcellen.

Aders

Na de haarvaten verzamelt het bloed zich weer in aders. Bloed in de aders stroomt altijd naar het hart toe.

De bloeddruk in een ader is laag.

De ader is bijna altijd genoemd naar het orgaan waar hij vandaan komt.

Aders - bouw

Dekweefsel, glad spierweefsel, bindweefsel.

Het dekweefsel is glad zodat het bloed weinig weerstand heeft.

Aders - bouw

De wand van aders is dunner, minder elastisch en minder gespierd dan die van slagaders.

Aders liggen meer aan de oppervlakte.

In aders zitten kleppen om terugstromen van het bloed te voorkomen (zwaartekracht).

Spierpomp

Naast de kleppen in de aders zorgen de skeletspieren (spannen en ontspannen) ervoor dat het bloed in de aders de goede kant op stroomt.

Bloeddruk - andere bloedvaten

De druk in de manchet is nu hoger dan die in de slagader

De druk in de manchet is nu ietsje lager dan de systolische druk waardoor deze zich er doorheen kan persen

Bloeddruk - hart

Bloeddruk - andere bloedvaten

Bloeddruk is de druk op de vaatwanden en ontstaat door samentrekken van hartkamers

1

2

3

4

Noteer de nummers en zet erachter of de bloeddruk hoog of laag is

BINAS 84E: Neemt de doorsnede-oppervlak van de bloedvaten toe of af naarmate het bloed van het hart afstroomt?

BINAS 84E: Neemt de stroomsnelheid van het bloed toe of af naarmate het bloed van het hart afstroomt?

BINAS 84E: Neemt de bloeddruk van het bloed toe of af naarmate het bloed van het hart afstroomt?

Variatie in bloeddruk en stroomsnelheid

Bloeddruk verschilt per persoon

Je bloeddruk wordt ook beïnvloed door bv stress of activiteit. Hoe gaat daardoor de bloeddruk omhoog?

1. De spieren rondom de slagaders trekken samen
2. Het hart gaat meer druk zetten
3. De spieren rondom de slagaders ontspannen
4. Het bloedvolume wordt meer

Wanneer je last hebt van een lage bloeddruk, val je sneller flauw. Hoe komt dat?

De druk in de rechter tuinslang is hoog, net als in de slagaders. Die van de linker tuinslang is laag, net als in de aders. De waterstroom in de linker slang lijkt meer op de bloedstroom dan bij de rechterslang. Leg dat uit.

www.bioplek.org

Opdrachten

27 t/m 44