VVT1 ZV longen en luchtwegen 05.06

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Zorgvragers met aandoeningen 

aan longen en luchtwegen

Hoe ga je leren 

• Tijdens het lezen de moeilijke worden die je tegen komt uitwerken, deze  opzoeken en  proberen te begrijpen. Eind van elke hoofdstuk staat een begrippen lijst. ( Eerst anatomie lezen dan VVT boek  leren over het onderwerp )

• Opdrachten in Tieme maken helpt bij het leren en begrijpen van de stof, zelf test maken na het leren. 

• PP van de les en eigen aantekeningen ( samenvatting ) gebruiken.

         Proberen de stof   aan iemand uit te leggen/ maak zelf een toets vraag van de stof 

       Tijdens de les goed opletten is de eerste basis.

Leerdoelen 

De student kan   ademhalingsstelsel benoemen. 

De  student weet de normale ademhaling benoemen. 

De student weet welke symptomen bij aandoeningen aan de longen en luchtwegen zijn. 

De student kan uitleggen welke Diagnostische onderzoeken nodig zijn. 

De student weet te noemen wat de algemene verpleegkundige zorg en begeleiding is  bij de zorgvrager met luchtweg problemen. 

Lesplanning

1. Herhaling anatomie van de luchtwegen
2. Aandoeningen aan de longen en luchtwegen: 

• COPD 
• Astma 
• Opdracht in magister 
• opdracht in Thiemen Meulenhoff 

Ademhalingsstelsel

waar bestaat deze uit ?

Bovenste luchtwegen?

Onderste luchtwegen?

Bij de inademing door je neus of mond komt lucht via je keelholte, strottenhoofd, luchtpijp en luchtpijptakken in je longen en uiteindelijk je longblaasjes terecht.

Anatomie

Ademhalingsstelsel 

Ademhalingsstelsel 

Bovenste luchtwegen

Onderste luchtwegen

Bovenste luchtwegen

• De neusholte
• De mondholte
• De keelholte (farynx)
• Het strottenhoofd (larynx)

Onderste luchtwegen

• De luchtpijp (trachea) ongeveer 11 cm lang 
• De luchtwegvertakkingen:
• En linker en rechter hoofdaftakking (hoofdbronchi);
• De kleinere aftakkingen (bronchi en bronchioli);
  
• De longblaasjes (alveoli).

Longen

De luchtwegvertakkingen en de longblaasjes worden samen de longen genoemd. 

Inademing (inspiratie)

Door spierbewegingen ​

Kost energie ​

Afplatten middenrif / optillen ribben ​

Ademhalingsfrequentie

Baby: 30-40 keer p.m.

Kind tot 12 jr: 20-25 keer p.m. 

Tiener: 12-20 keer p.m.

Volwassene: 12-18 keer p.m.

Het bloed dat naar de longen stroomt is:

1. zuurstofrijk
2. zuurstofarm

Welke soort ademhaling is beter, borst of buik?

1. buik
2. borst

De longen zijn onderdeel van

1. grote bloedsomloop
2. kleine bloedsomloop

Welke verschijnselen kun je nou tegenkomen

 rondom de ademhaling?

• Kortademigheid ( dyspneu)
• versnelde ademhaling (tachypneu)
• langzame ademhaling (bradypneu)
• Cyanose
• Hoesten
• Sputum 
• Piepende  ademhaling (wheezing) fluitende AH
• 
  

Bij een tachycardie heeft iemand ook een versnelde hartslag Tachycardie 

Diagnostisch Onderzoek

• Een volledig bloedonderzoek + een bloed gas 
•  Thoraxfoto (radiografisch onderzoek van de borstkas), 
• Sputumkweek ( onderzoek)

 

• CT-scan van de borstkas,
• Bronchoscopie (inwendig kijkonderzoek van de luchtwegen).
• Longfunctie  
• Inspannings test 
• zie boek blz246 

Oorzaken COPD

• Roken 
• De erfelijke ziekte alpha-1.
• Een slecht behandelde astma.
  
• Blootstelling aan chemicaliën en dampen.
  
• Beschadigingen vd longen door ziekten (acute bronchitis, longontstekingen)
• Ouderdom

Behandeling COPD

• Medicatie (luchtwegverwijders, slijmoplosser, antibiotica, ontstekingsremmers, combinatie van medicijnen, anti-allergiemiddelen)
• Inhalator/vernevelaar
• Zuurstoftherapie
• Revalidatie

Waarbij houdt je rekening bij 

een zorgvrager 

Roken                                                                         Houding en beweging

Huidverzorging                                                      Slaap en rust 

mond verzorging                                                   Ontlasting

Voeding                                                                     Benauwd

Hoesten                                                                     Medicatie inhaleren                                   Griepprik                                                                    Zuurstof 

 Psychosociale begeleiding                                Angst                  

 Hulpmiddelen en voorzieningen                     Zelfmanagement   

Oorzaken en vormen van Astma

• Erfelijk
• Omgevingsfactoren 

-----------------------------------------

• Allergisch astma (Atopie) 
• Niet-allergische astma (intrinsiek astma)
• Inspanningsastma.
  
• Beroepsastma 

Behandeling Astma

• Medicatie (luchtwegverwijders,  ontstekingsremmers, Anti-IgE, antihistaminica, immunotherapie)
• Aanpassingen in leefomgeving (saneren)

Waarbij houdt je rekening bij 

een zorgvrager met Astma? 

Roken                                                                         Houding en beweging 

Astma-aanval                                                         Ontlasting

Voeding                                                                     Benauwd

Hoesten                                                                     Medicatie inhaleren

Huidverzorging                                                      Geuren

Emoties                                                                      Zelfmanagement

Psychosociale begeleiding

Zorgvragers met pneumonie

De longen

trachea

Bronchïen

alveoli

longblaasjes

longen

brochien

brochiolen

luchtpijp

 Sputum

Sputum komt meestal voor bij patiënten die infecties en/of ziektes hebben aan de luchtwegen.

Denk aan longontsteking (pneumonie), astma, COPD, longkanker en tuberculose.

Oorzaken Pneumonie 

• Een ontsteking van de Kleine  luchtwegen en longblaasjes door bacteriën, virussen, schimmels of parasieten. 
• Micro organisme die via het bloed de longen in komen ( sepsis= bloedvergiftiging)
• Voedsel/ vloeistof 
• Na een operatie/ behandeling 

Onderzoek 

bloedonderzoek, 

sputumonderzoek

thoraxfoto = x thorax 

Behandeling Pneumonie 

• Medicatie (antibiotica,  luchtwegverwijders, ontsteking remmer,  slijmoplosser, pijnstillers)   zie blz 259 
• Vernevelaar( salbutamol +NCL 0,9%) 
• Zuurstof toedienen

Waarbij houdt je rekening bij 

een zorgvrager met Longontsteking? 

Roken                                                                      Houding en beweging Fysiotherapie 

Huidverzorging                                                      Ontlasting

Voeding                                                                     Benauwd = ademhaling techniek 

Hoesten                                                                     Medicatie inhaleren

Psychosociale begeleiding

Wat is de functie van de bovenste luchtwegen?

1. Zuiveren, verwarmen en bevochtigen van lucht die binnenkomt
2. Zorgen voor een goede luchttoevoer naar de luchtpijp
3. Ervoor zorgen dat er geen voedsel in de longen komt
4. A, B en C zijn juist

Wat is een pneumonie?

1. longontsteking
2. griep
3. 'de rek uit de longen'
4. ontsteking van de grote luchtwegen

Wat is een sepsis?

1. Ontsteking in de ledematen
2. Ontsteking die zich uitbreidt via het bloed
3. Ontsteking die zich uitbreidt via de lymfe zenuwen
4. Ontsteking in de longen

Wat is bronchitis?

1. longontsteking
2. griep
3. 'de rek uit de longen'
4. ontsteking van de grote luchtwegen

Pleuritis

 ontsteking van het long- (pleura visceralis) of borstvlies (pleura pariëtalis)

Dit kan scherpe pijn geven!

Er kan sprake zijn van een natte of droge pleuritis  afhankelijk van de exsudaat (ontstekingsvocht)

Ontstaat meestal door een virus of bacterie, longembolie of Kanker

               Onderzoek 

• Anamnese ( Scherpe pijn , doorzuchten , ademhalen niet mogelijk)
• Scheurend / wrijvend geluid te horen met stethoscoop.
• Thorax  foto 

              Behandeling 

• AB ( antibiotica)
• Pleuravocht verwijderen met een Punctie of  thorax drain. 
• Bloed verdunners 

De ergste vorm is een ruiter embolie 

Oorzaken Longembolie

• Roken 
• Ziekenhuisopname - Chirurgie
• Fractuur aan bekken, heup of been
• Verhoogd stollingspotentieel van het bloed
• Een genetische aanleg 
• Een beschadiging aan de wanden van bloedvaten
  
• Trauma en letsel
• Gebruik van de pil 
• Weinig beweging (Lange vliegreis)

Behandeling Longembolie

• Medicatie (bloedverdunners)
• Zuurstof (bij verlaagd zuurstofgehalte)

Welke zorg geeft je ?

• Roken
  
• Huidverzorging
  
• Beweging
  
• Voeding
  
• Psychosociale begeleiding

Tuberculose (TBC)

Tuberculose: Bacteriële infectieziekte veroorzaakt  door  tuberkelbacterie (Mycobacterium tuberculosis)('tering')    preventie: BCG vaccinatie 

• (Zeer) lange incubatietijd -> wel besmet, geen infectie
• Bacterie zit vooral in de longen
• Vermoeidheid, koorts, bloed ophoesten, nachtzweten, vermagering

Diagnose:

• Bacteriën in sputum onderzoeken
• X-thorax (röntgenfoto)
• Mantouxprik/ Bloed onderzoek / sputumkweek

Röntgenfoto: een deel van de longen kan uiteindelijk afsterven, waardoor er holtes in de longen ontstaan.

Mantoux: een klein beetje vloeistof met tuberculine (een soort TBC-bacterie) wordt onder de huid gespoten. Als het lichaam antistoffen heeft tegen de TBC-bacterie, dan zal er een reactie plaatsvinden. Toont alleen de besmetting aan, niet een infectie: daarvoor is verder onderzoek nodig

         Verpleegkundige zorg

•  Open tuberculose altijd strikte isolatie
• Ondersteuning bij de medicatie gebruik en strikte behandeling vaste tijden. 
• Voeding 
• beweging 
• Psychosociale beweging 

           Behandeling 

• Langdurige behandeling van een half jaar.
• Behandeling bestaat 2 fasen, 2mnd intensief met 4 verschillende medicijnen.
• 4mnd met 2 verschillende medicijnen.
• Zie boek blz 268 

Zelf aan de slag met opdrachten

Thiemen Meulenhoff 

Module 7 : Zorgvragers met aandoeningen aan de longen en luchtwegen

 

Maak verwerking H 20 en H21. 

Huiswerk: Thiemen Meulenhoff 

Volgende week Zorg en Technologie (opdracht 1b) Module 3.

Evaluatie 

De student kan vertellen wat en pneumonie is en wat de zorg vrager nodig heeft aan behandeling .

De student kan vertellen wat een Pleuritis is ?

De student kan vertellen hoe  infectie met Tuberculose ontstaat

vragen, tips en tops