V5 Poezie

1 / 25
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 3,4

This lesson contains 25 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Poëzie?

Slide 2 - Mind map

Definitie

Poëzie is een taaluiting waarbij een grote nadruk ligt op vorm, klank en beeldspraak.

Slide 3 - Slide

Aan het einde van de les weet je wat de volgende begrippen betekenen:
  • strofen
  • haiku
  • limerick
  • sonnet
  • rijmschema
  • allusie
  • semantisch veld
  • alliteratie / assonantie

Slide 4 - Slide

Haiku

Haiku is een vorm van Japanse dichtkunst,
 geschreven in drie regels 
waarvan de eerste regel 5, 
de tweede regel 7 
en de derde regel weer 5 lettergrepen telt.

Slide 5 - Slide



Dikke huisjesslak,
ook jij beklimt de Fuji
– maar langzaam, langzaam

Kobayashi Issa (1763 – 1828)

Slide 6 - Slide

De Limerick

A...   Er was eens een meisje uit Son,
A...   Die baalde al toen ze begon.
B...   Ze had dyslexie,
B...   Dus haat poëzie.
A...   Toch knap dat ze dit dan verzon.

Slide 7 - Slide

  • Het sonnet
  • - heeft altijd 14 versregels
  • - versregels worden verdeeld over octaaf en sextet.
  • - octaaf kan worden verdeeld in twee kwatrijnen
  • - sextet kan worden verdeeld in twee strofen van drie (terzet bij een sonnet)

Slide 8 - Slide

  • In een sonnet:
  • - meestal een inhoudelijke tegenstelling
  • - tegenstelling meestal bij overgang van octaaf naar sextet.
  • - inhoudelijke wending heet "val" of "chute"

Slide 9 - Slide

  • Rijmschema's
  • gekruist rijm: ABAB
  • gepaard rijm: AABBCC
  • omarmend rijm: ABBA

Slide 10 - Slide

Eindrijm en rijmschema


De woorden aan het einde van de regel hebben dezelfde klank. Van het eindrijm kun je een rijmschema maken.

Slide 11 - Slide


Wat wil je worden? vroeg de juf

't was in de derde klas

Ik keek haar aan en wist het niet

Ik dacht dat ik al iets was

Slide 12 - Slide

-Wat is het rijmschema van het gedichtje?
'Wat wil je worden? vroeg de juf
't was in de derde klas
Ik keek haar aan en wist het niet
Ik dacht dat ik al iets was'
A
AABB
B
ABAB
C
ABCB
D
ABCD

Slide 13 - Quiz

Rijmschema

Wat wil je worden? vroeg de juf  A

't was in de 3de klas  B

Ik keek haar aan en wist het niet  C

Ik dacht dat ik al iets was  B

Slide 14 - Slide

Geluk

Hij zocht het geluk, het grote 'hèt'

hij zocht, maar vond het niet

en vele malen hij met

een kluitje in het riet

hij zocht het geluk in het dal, aan de top

maar werd het zoeken moe

eerst toen hij zei: ik geef het òp

toen kwam het naar hem toe.

Slide 15 - Slide

Geluk - rijmschema

Hij zocht het geluk, het grote 'hèt'  A

hij zocht, maar vond het niet  B

en vele malen hij met  A

een kluitje in het riet  B

hij zocht het geluk in het dal, aan de top  C

maar werd het zoeken moe  D

eerst toen hij zei: ik geef het òp  C

toen kwam het naar hem toe.  D

Slide 16 - Slide

Allusie

Een stijlfiguur waarbij verwezen wordt naar een algemeen bekende tekst, figuur enz.


Er was eens....

...en hij zag dat het goed was.

Slide 17 - Slide

Semantisch veld

Woorden die je met elkaar kan associëren liggen in hetzelfde semantisch veld


winter

Slide 18 - Slide

Alliteratie of beginrijm


De eerste medeklinkers van een aantal woorden die bij elkaar in de buurt staan, zijn hetzelfde.

Slide 19 - Slide

Iris


Ik ben geboren uit zonnegloren

En een zucht van de ziedende zee,

Die omhoog is gestegen, op wieken van regen,

Gezwollen van wanhoop en wee.

.....

Slide 20 - Slide

Assonantie of klinkerrijm


Enkele woorden die bij elkaar in de buurt staan, hebben dezelfde klank, maar niet dezelfde eindletter(s).


Slide 21 - Slide

Skelet


Mijn botten rammelen op mijn bekken

als stokjes op een trommel.

Ik dool op donkere zolders

door vieze, ouwe rommel.

.....


Slide 22 - Slide

Slide 23 - Video

opdracht:
zoek in de tekst:
Beginrijm
Klankrijm
Het rijmschema

Slide 24 - Slide

80 grannie op de aanrecht
We zoeken money, broer
We zoeken geen probleem
M'n neef gaat lang als hij z'n naam zegt
De consequenties van die libi in cocaine
Hij brengt het hier, ik krijg het daar weg
De concurrentie die heeft vaak slecht
Kleine jongen, beter doe je wat je ma zegt
Of heb je een clannie die paar doezoe elke maand legt?
80 grannie op de aanrecht

Slide 25 - Slide