2HVb II Leesvaardigheid leesstrategieën, tekstdoelen en soorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

welkom 2HVa

Ga zitten, pak je spullen en leg die op tafel. We duiken in ons verhaal.

 

Raadgedicht

Weet je welk woord onder het rode balkje staat?

het antwoord van de auteur

uitdrukking

Het water komt aan/tot de lippen: 

Letterlijk: het water is zo diep, dat men nauwelijks nog het hoofd boven water kan houden.

Wat betekent het figuurlijk?

uitdrukking

Het water komt aan/tot de lippen: 

de nood komt aan de man; men verkeert in het uiterste gevaar. 

Welke uitdrukking van het werk van Pieter Bruegel is jou bij gebleven?

planning

• voorlezen
• leesvaardigheid: wat weten we nu?
• woordpost
• aan de slag

lesdoel

• je weet (weer) verschillende lees-strategieën en weet wanneer je die kan toepassen
• je weet (weer) tekstdoelen en tekstsoorten
• je weet (weer) de opbouw van een tekst
• je weet het weer en je hebt ermee geoefend

kennis ophalen

Tekstdelen en hun functies

Inleiding: de aandacht van de lezer trekken, het onderwerp introduceren

Middenstuk: meer informatie over het onderwerp geven (deelonderwerpen uitwerken: uitleg en/of voorbeelden geven, vragen beantwoorden enz.)

Slot: een samenvatting of een conclusie schrijven. Niets nieuws!

tekstopbouw

Inleiding

(kern)

slot

functie

• aandacht trekken (titel)
• onderwerp noemen
• aanleiding noemen
• vraag stellen
• mening geven
• samenvatting geven

(    )

• conclusie
• samenvatting
• advies

signaalwoorden conclusie: dus, daarom, dan ook, concluderend

signaalwoorden samenvatting\; kortom, samenvattend

advies te herkennen aan bijv zinnetjes als: het is raadzaam, het is beter, altijd goed om...

Leesstrategieën en functies

Verkennend lezen: je bekijkt de titel, plaatjes, tussenkopjes en evt. bron en leest de 1e alinea (inleiding). Bedenk dan waarover de hele tekst gaat (onderwerp).

Nauwkeurig lezen: je leest de hele tekst om hem te begrijpen. 

Zoekend lezen: je zoekt een bepaald woord, begrip of naam op. Soms verwijst een vraag ook naar een alinea.

Studerend lezen: je leest de hele tekst om hem te kunnen onthouden.

Tekstdoelen

Informeren: je krijgt informatie over een onderwerp (waarover je nog niets/niet veel wist -> iets is nieuw. Studieboek)

Uitleg geven: je krijgt uitleg over hoe iets werkt, in elkaar zit of gebruikt moet/kan worden (handleiding/gebruiksaanwijzing)

Overtuigen: een schrijver wil zijn mening overbrengen op jou als lezer en dat je die zelfde mening hebt (recensie)

uiteenzetten/opiniëren: een schrijver wil je na laten denken over een onderwerp en je zelf een mening laten vormen (column)

Overhalen (activeren): een schrijver wil dat je iets gaat doen, bijvoorbeeld kopen (advertentie)

Amuseren: een schrijver wil je vermaken (leesboek)

Een recept
voor een appeltaart.

1. informeren
2. uitleg geven
3. overhalen
4. amuseren

Een recensie
(over een boek of een film).

1. informeren
2. overhalen
3. overtuigen
4. amuseren

Een schoolboektekst.

1. overtuigen
2. informeren
3. overhalen
4. amuseren

Een aanbieding
in een huis-aan-huisfolder.

1. overtuigen
2. informeren
3. overhalen
4. amuseren

Een muziekstuk/songtekst.

1. overtuigen
2. informeren
3. overhalen
4. amuseren

Woordpost

Ervaren lezers breiden tijdens het lezen hun woordenschat uit, wij ook.

Wie heeft er een woord?

1. het woord

2. in welke zin ben je het tegengekomen?

3. betekenis woordenboek

4. zin met de nieuwe betekenis

Voorbeeld

attent = 

1. als je goed oplet

2. met zorg en aandacht voor anderen

zinnen:

1. Hij maakte ons attent op het mooie uitzicht.

2. Een attente lezer wees mij op mijn stijlfout.

wie neemt het woord?

Ben je een woord tegengekomen tijdens je zoektocht naar onderzoeksvragen?

wie mag ik het woord geven?

we gaan oefenen

Kwizl toets Doggy bag

wat neem je mee van deze les?

Bedankt en tot de volgende les

Wat is het tekstdoel van de Donald Duck?

1. informeren
2. overtuigen
3. activeren
4. amuseren

Wat is het tekstdoel van een recept voor bananencake?

1. amuseren
2. informeren
3. opiniëren
4. overtuigen

Wat is het tekstdoel van een reclamefolder?

1. amuseren
2. informeren
3. overtuigen
4. opiniëren