4.2.1 De Koude Oorlog (les 1)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Koude Oorlog

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je: 

• In eigen woorden uitleggen wat we verstaan onder het begrip: Koude Oorlog.
  
• De aanleiding noemen voor het ontstaan van de Koude Oorlog.
  
• De oorzaken + gevolgen op een rijtje zetten van de Koude oorlog
• Verklaren waarom er een kloof zat tussen de Amerikaanse en Russische denkwijze.
  
• Herkennen wie Stalin, Chroesjtjov, Kennedy, Churchill en Gorbatsjov waren.
  
• Uitleggen wat de volgende begrippen betekenen: DDR/BRD, Containmentpolitiek, IJzeren Gordijn, NAVO/Warschaupact, Marshallplan, Glastnost/Perestrojka, Berlijnse Muur.
  

Koude Oorlog; Betekenis

Wat is eigenlijk de Koude Oorlog?

• Conflict tussen de Verenigde Staten (VS) en de Sovjet- Unie (SU) die na de 2e Wereldoorlog plaatsvond. (1945-1991)  

Opvallend:
Geen bloedige oorlog en slagvelden 
VS en SU bedreigen/onderdrukken elkaar met atoomwapens. 

• 1942: Atoombom VS 
• 1949: Atoombom SU 

Ideologisch conflict

• Na Duitse overgave: machtsblokken VS- SU wantrouwen elkaar.
  
• Ontstaan van conflict op basis van ideologie
  

Verenigde Staten                                                              Sovjet- Unie

Verenigde Staten

• Democratie

• Kapitalisme

• Vrijheid

• Grote verschillen (arm/rijk, blank/zwart)

Sovjet-Unie

• Dictatuur

• Communisme

• Onderdrukking

• Gelijkheid, soms dan...

Operatie Barbarossa

juni - december 1941

• Ondanks het niet-aanvalsverdrag van 1939, valt Duitsland de Sovjet-Unie aan:
• Hitler heeft de 'Lebensraum' en de grondstoffen nodig voor zijn volk.

Conferentie van Jalta

februari 1945

• De Geallieerden komen in Jalta (Sovjet-Unie) bij elkaar om te bespreken wat er moet gebeuren met Duitsland en Europa na de oorlog.
• De Grote Drie zijn: Churchill (GB), Roosevelt (VS) en Stalin (SU). 

Hitler wordt verslagen

april 1945

• In april valt het Rode Leger van Stalin Berlijn aan. 
• Het is de genadeklap voor Hitler: hij pleegt zelfmoord.

Capitulatie van Duitsland

8 mei 1945

Einde Tweede Wereldoorlog

• Augustus 1945: Conferentie van Potsdam
  
• Verdeling van Duitsland en Berlijn, 

Processen van Neurenberg en herstelbetalingen.

Duitsland en de stad Berlijn opdelen in invloedssferen.

Doel: nieuwe Hitler voorkomen.

Deling Europa

Oostblok (rood) o.l.v. SU

-bufferzones SU (lichtrood)

Westblok (grijs) o.l.v. VS

• Twee supermachten vonden het systeem van de vijand duivels.
  
• Beide supermachten geloofden dat de ander uit was op wereldheerschappij
  

Containmentpolitiek

1947: President Truman (VS) komt met nieuwe buitenlandse politiek

• Containmentpolitiek 

Uitbreiding van het communisme moet voorkomen worden door het in te dammen. Dit gebeurd door middel van economische steun. 

• Marshallplan

Scheiding in Europa

• Blokvorming werd groter: scheiding van Europa  

• Vele vluchtelingen naar het rijke westen: Leegloop Oost- Europa tegen gaan: IJzeren Gordijn 

Duitsland opgedeeld

• Duitsland opgedeeld in:
  
• Bondsrepubliek Duitsland (BRD) Westen
  
• Duitse Democratische Republiek (DDR) Oosten
  

Angst voor aanval op West- Europa 

• Bondgenootschappen
  
• 1949: oprichting NAVO
  
• 1955: oprichting Warschaupact