7.5 De morele vrijbrief

• Economie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

7.5 De morele vrijbrief

Wat zijn externe effecten?

Wat zijn voorbeelden van positieve externe effecten?

Noem maatregelen van de overheid om
negatieve externe effecten te beperken
en positieve te bevorderen.

Wat is duurzaam produceren?

Wat heb je aan een keurmerk?

Voorbeelden bedenken

Bedenk een voorbeeld waarin jij vanuit een positieve situatie jezelf iets negatiefs aanpraat of wat negatiefs doet nadat jij wat positiefs hebt gedaan

Kortom bedenk een voorbeeld waarin je vanuit positiviteit naar negativiteit gaat!

Bedenk er minimaal 3 en schrijf ze op in je boek/schrift.

Morele vrijbrief

Mensen hebben iets bewust goed gedaan (bijvoorbeeld een uurtje sporten) en gebruiken dat als excuus om vervolgens iets minder goeds te kiezen of doen (bijvoorbeeld snacken) 

Nog een voorbeeld van dit tegenstrijdige gedrag: "We hebben zonnepanelen (milieubewust) dus nu kunnen we veel meer stroom verbruiken (niet milieubewust)"

Morele vrijbrief

Het gedrag van consumenten gaat heen en weer.

Van een bewuste keuze naar een minderbewuste keuze, en andersom = morele vrijbrief

• Ik ga nu sporten -> daarna eet ik een snack.
• Ik koop zonnepanelen -> ik ga meer stroom verbruiken
• Ik heb de afgelopen maand veel water bespaard -> ik ga elke dag in bad
• Ik heb in de traject controle netjes gereden -> ik ga nu 200+ rijden

Consumenten die maatschappelijk bewust willen consumeren lopen vaak aan tegen een gebrek aan transparantie.

Wat is een hulpmiddel voor consumenten bij dit probleem?

1. Een verbod op bepaalde producten
2. Informatie van de fabrikant op het etiket
3. Een keurmerk

Wat zijn positieve externe effecten?

Duurzaam produceren

• Duurzaam produceren = produceren zonder schade voor mensen/natuur voor nu en in de toekomst
  

Waar is sprake van een morele vrijbrief?
(meerdere antwoorden zijn juist)

1. op vakantie met vliegtuig, rest van het jaar fiets ik
2. vanavond Mc Donalds, tussen de middag salade
3. een lekkere snack, ik heb een uur gesport
4. de tuin sproei ik niet, ik douche zo kort mogelijk

Welk begrip past
hierbij?

1. Globalisering
2. Duurzaam
3. Keurmerk
4. Armoedegrens

Verzin zelf een voorbeeld van een morele vrijbrief.

In Nederland eet slechts 4% van de bevolking vegetarisch. Nederland heeft 17 miljoen inwoners. Hoeveel inwoners eten vegetarisch?

Het aantal vegetariërs in Nederland neemt toe van 4% naar 7%. Met hoeveel procent is het aantal vegetariërs in Nederland veranderd?

1. 0,75%
2. 3%
3. 75%
4. 175%

Leerdoelen H7

Wat moet je kunnen?

• uitleggen wat positieve en negatieve externe effecten zijn
  
• voorbeelden van externe effecten van productie noemen, zoals sociale-, gezondheids- of milieueffecten
  
• uitleggen dat consumenten verschillend met duurzaamheid omgaan
  
• uitleggen dat gebrek aan transparantie ertoe leidt dat consumenten onbedoeld verkeerde keuzes maken
  
• uitleggen welke rol keurmerken kunnen spelen voor consumenten
  
• uitleggen dat de morele vrijbrief ervoor zorgt dat consumenten minder maatschappelijk bewust consumeren dan zij zelf denken

Wat moet je weten uit H7

- Wat negatieve en positieve externe effecten zijn;

- Wat transparantie betekent;

- Wat het belang van een keurmerk is;

- Je moet kunnen rekenen met percentages;

- En je moet weten wat een morele vrijbrief is.

Extrene effecten

-Gevolgen van consumptie en productie die niet in de prijs van het product worden meegenomen maar wel de welvaart van anderen beínvloed.

-Negatief extern effect: Geen compensatie en we welzijn van een ander persoon afneemt

Duurzaam

Duurzaam: 

-Bij de productie van veel goederen en diensten waarbij rekening wordt gehouden met het milieu en de mens op de lange termijn.

-Rode, Lichtgroene en Donkergroene consument

Transparantie en keurmerk

Transparantie: Weten waar en door wie een product wordt gemaakt (Schenden van mensenrechten, kinderarbeid etc.)

Keurmerk: Een etiket dat is bedoeld om cunsumenten snel te informeren over producteigenschappen.

De sociale, gezonde en milieubewuste consument

Morele Vrijbrief

Morele Vrijbrief: Bewuste keuzes compenseren met minder bewuste keuzes