KT1 - Het centrale zenuwstelsel

• KT1 theorie
• MBO
• Studiejaar 1

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 2

Periode 4

Leerjaar 2

Lesdoelen

Aan het eind van de les kunnen jullie:

• Beschrijven uit welke onderdelen het centraal zenuwstelsel bestaat
  
• Benoemen welke anatomische structuren het ruggenmerg kent inclusief bijbehorende functies.
• Een zenuwcel beschrijven qua onderdelen en functie

Lesindeling

1. Welkom + Osiris
2. Lesindeling en lesdoelen
3. Theorie ruggenmerg
   
4. Werken aan opdracht
5. Huiswerk en afsluiting

Het Centrale Zenuwstelsel

Centrale zenuwstelsel: Op basis van bouw en plaats in het lichaam

• Hersenen: Beschermd door schedel
• Hersenvloeistof (Liquor cerebrospinalis)
• Ruggenmerg: Beschermd door wervelkolom
  
  

Ruggenmerg

Ruggenmerg: Verbinding hersenen en lichaam

• Vanaf hersenstam tot heupen (L3)

Het ruggenmerg is 42-45 cm lang

Ruggenmerg in wervels

Zoals je ziet wordt het ruggenmerg beschermd door de ruggenwervel. Vanuit openingen in die wervel lopen zenuwen naar verschillende lichaamsdelen.

Achterkant/Dorsaal (achterhoorn)

Voorkant/Ventraal (voorhoorn)

Het ruggenmerg kent dezelfde vliezen als de hersenen.

In de afbeelding kijk je bovenop het lichaam.

Ruggenmerg

Grijze stof: Cellichamen

• Verwerken informatie van buitenaf

Witte stof: Uitlopers van zenuwcellen

• Zorgt voor onderlinge communicatie

Door het ruggenmerg lopen zenuwbanen omhoog(afferent) en omlaag(efferent)

Achterkant (sensorisch)

Voorkant (motorisch)

Grijze stof is in de hersenen de buitenkant, maar in de ruggenmerg de binnenkant. Dit verschil moet je kunnen benoemen

via achterhoorn komt de info terecht in het ruggenmerg. Hier wordt overgeschakeld op een sensorische zenuwbaan naar de hersenen. via de hersenstam wordt de informatie vervoerd naar de hersenschors, waar in de GRIJZE stof de overschakeling plaatsvindt op de motorische zenuwbaan, zodat er een passend antworod op de sensorische prikkel kan worden gegeven. De hersenen geven de actie door aan bijv een spier. 

Werking

Sensorische prikkel in achterhoorns van ruggenmerg
(bijv. kou)

Prikkel gaat via ruggenmerg naar hersenschors

In hersenen wordt sensorische info omgezet in motorische info

Prikkel gaat van hersenschors naar voorhoorns ruggenmerg

Handen dichter naar vuur (lekker warm!)

Bewust-wording van warmte

60 meter per seconde = 216 km/u

Sympathisch Zenuwstelsel

Functie: Bereidt het lichaam voor op actie, vaak beschreven als de "vecht-of-vlucht" reactie.

Effecten:

Verhoogt de hartslag.

Verwijdt de pupillen.

Versnelt de ademhaling.

Remt de spijsvertering.

Stimuleert de afgifte van adrenaline.

Activatie: Wordt geactiveerd in stressvolle of gevaarlijke situaties.

Parasympathisch Zenuwstelsel

Functie: Bevordert rust en herstel, vaak beschreven als de "rust-en-verteer" reactie.

Effecten:

Verlaagt de hartslag.

Vernauwt de pupillen.

Vertraagt de ademhaling.

Stimuleert de spijsvertering.

Bevordert ontspanning en herstel.

Activatie: Wordt geactiveerd in rustgevende en ontspannen situaties.

Samen zorgen deze systemen voor een evenwichtige regulatie van lichaamsfuncties, afhankelijk van de situatie waarin je je bevindt.

Heb je nog meer vragen over het zenuwstelsel of iets anders?

Opdracht

Maak in Canvas de opdracht Epilepsie en Parkinson (ter voorbereiding op week 20) 

Huiswerk

Opdracht epilepsie en parkinson inleveren via Canvas.
Hoofdstuk 12 Medische terminologie leren.