Oefenen thema 5 planten

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Thema 5 Leerwerkboek B

Hoe leer je het meest:

1. Lees de tekst aandachtig door.
2. Kijk goed naar de afbeeldingen: snap je wat er te zien is?
3. Koppel in je hoofd de afbeeldingen met de tekst.
4. Bij de vragen: kies bewust een bepaald antwoord
5. Alleen als je het antwoord goed hebt en ook de feedback "in je hoofd gehoord hebt" toen je een antwoord koos, weet je zeker dat je dit onderdeel kent. (Wees eerlijk tegen jezelf!)

Leerdoelen planten deel 1

Bouw en functie van bladeren

In afbeelding vaatbundels, houtvaten en bastvaten kennen

Beschrijven hoe planten stevigheid verkrijgen

Opname en transport van water en mineralen 

Processen: fotosynthese beschrijven

bovenkant van het blad

Bovenkant van het blad is meestal dicht. Wordt ook wel opperhuid genoemd.

Vaatbundel

Doornsnede van de hout- en bastvaten. Ze lopen zelfs in het blad!

Huidmondje

Zitten vooral op de onderkant van het blad. 

Hier gaat zuurstof de plant uit en koolstofdioxide de plant in overdag.

's Nachts gaat het precies andersom! Dus zuurstof blad in en koolstofdioxide het blad uit.

Bladgroenkorrel

Groene korrels in plantencellen zijn bladgroenkorrels. Hierin gebeurd fotosynthese.

Vaatbundels

Bastvaten: levende cellen. In dwarswanden soort zeef. (Buitenkant/richting schors)

Houtvaten : dode houtcellen die samen een soort rietje vormen. (Binnenkant/centrum stengel)

Houtvaten vervoeren:

1. water en suiker van de wortels naar de bladeren
2. water en mineralen van de bladeren naar de wortels
3. water en suiker van de bladeren naar de wortels
4. water en mineralen van de wortels naar de bladeren

Bastvaten vervoeren:

1. water en suiker van de wortels naar de bladeren
2. water en mineralen van de bladeren naar de wortels
3. water en suiker van de bladeren naar de wortels
4. water en mineralen van de wortels naar de bladeren

Stevigheid

Plantencellen met bladgroenkorrels hebben water in vacuole (bij kruidachtige planten zijn alle bovengrondse delen, behalve de bloemen, groen)

Rest van de plant: houtcellen (van de houtvaten) en vezels. Gemaakt van cellulose en houtstof (dit is het geval bij houtachtige planten)

Opname en transport door wortels

Wat nemen wortels op uit de bodem?

1. Water en mineralen
2. Water en vitamines
3. Mineralen en Vitamines
4. Alleen water

Hoe heten de harige uitstulpingen aan het uiteinde van een wortel?

Hoe werkt dat dan?

Het topje van de wortel blijft groeien. 

Boven de groeischijf groeien de wortelharen.

Wortelharen nemen water met mineralen op.

Dit wordt vervoerd naar de houtvaten die het verder omHoog vervoeren.

Omhoog vervoeren zonder spieren?

Houtvaten vervoeren op 2 manieren:

1. Bij de bladeren verdampt water. Dit zorgt voor een zuigkracht
2. Worteldruk: wortels halen zoveel water binnen dat het 'vanzelf' omhoog gedrukt wordt.

Zie je een plant met waterdruppels aan de rand? Dan hoge worteldruk! (Dus teveel water)

Let op: belangrijk!

Processen

Fotosynthese

Links van de pijl + de pijl: nodig om aan fotosynthese te kunnen doen.

Rechts van de pijl: wat er ontstaat bij fotosynthese.

Wat vinden we aan de linkerkant van een pijl bij het proces van fotosynthese?

1. De stoffen die nodig zijn voor het proces
2. De stoffen die ontstaan bij het proces

En wat vinden we dus aan de rechterkant van een pijl bij het proces van fotosynthese?

1. De stoffen die nodig zijn voor het proces
2. De stoffen die ontstaan bij het proces

Waar in de cel vindt fotosynthese plaats? 

Fotosynthese

1

2

3

4

5

In de afbeelding zijn chrysanten getekend.

Kan bij chrysanten in de bladeren fotosynthese plaatsvinden? En in de stengels? En in de wortels? En in de bloemen?

wel fotosynthese

geen fotosynthese

bladeren

stengels

wortels

bloemen

Fotosynthese

                      +                       ------->                       +

Verbranding

                   +                      ------->                         +

     ^---------->

     ^---------->

Koolstofdioxide

Koolstofdioxide

Zuurstof

Zuurstof

Water

Water

Glucose

Glucose

licht

energie

Wat is het verschil tussen geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting?

Stel je voor, we hebben een plant in een gesloten ruimte. Deze ruimte staat in het licht.
Wat ontstaat er in deze ruimte? en waarom?

Stel je voor, we hebben een plant in een gesloten ruimte. Deze ruimte staat in het donker.
Wat ontstaat er in deze ruimte? en waarom?

Delen van de kamperfoelie-bloemen zijn: eicel, meeldraad, stamper en stuifmeelkorrel.
Hoe heet het vrouwelijke voortplantingsorgaan (1) van de kamperfoelie? En de vrouwelijke voortplantingscel? (2)

1. 1 = stamper, 2 = eicel
2. 1 = stamper, 2 = stuifmeelkorrel
3. 1 = meeldraad, 2 = eicel
4. 1 = meeldraad / 2 = stuifmeelkorrel

De schimmel die de iepenziekte veroorzaakt, verspreidt zich via de houtvaten steeds verder in de boom. De houtvaten raken verstopt en binnen een jaar sterft de boom.
Door het verstoppen van de houtvaten wordt het vervoer van bepaalde stoffen geremd.

Door het verstoppen van de houtvaten wordt:

1. het transport van water en suiker geremd
2. alleen het transport van water geremd
3. Alleen het transport van mineralen geremd
4. Het transport van water en mineralen geremd

Door gangen te boren in de stengel van een maïsplant verstoren de rupsen het vervoer van water, mineralen en suikers.

Verstoort de Europese maïsboorder het vervoer in de bastvaten? En in de houtvaten?

1. Alleen in bastvaten
2. Alleen in houtvaten
3. Zowel in bastvaten als in houtvaten

bestuiving, bevruchting, zaadverspreiding

Let op!

Bekijk de aangeboden filmpjes zeer aandachtig en leer uit je hoofd wat er besproken wordt (en hoe je alles kunt herkennen).

--> Als je elk antwoord of keuze die je maakt bij de aangeboden vragen kunt uitleggen, dan pas ken je de stof.

Hoe ga je aan het werk?

1. Bekijk het aangeboden filmpje (de inhoud komt in ons boek van thema 1 overeen met basisstof 6

2. Beantwoord de vragen zo goed mogelijk (kan je een antwoord in je hoofd niet uitleggen, vraag dan je docent of zoek op in je boek!!!)

Wat is bestuiving?

1. Bij bestuiving komt stuifmeel op de meeldraad van dezelfde soort
2. Bij bestuiving komt stuifmeel op de stamper van dezelfde soort
3. Bij bestuiving komt stuifmeel op de stempel van de stamper van dezelfde soort
4. Bij bestuiving versmelt de kern van een stuifmeelkorrel met de kern van een eicel

grote

kroonbladeren

plakkerig 

stuifmeel

geen geur

veervormige 

stampers

nectar

kleurige 

kroonbladeren

meeldraden buiten de bloem

geur

licht stuifmeel

onopvallende kroonbladeren

wind 

bestuiving

insecten 

bestuiving

Hieronder staan twee vakken. Het vak van de insectenbloemen en het vak van de windbloemen. Sleep onderstaande kenmerken naar het juiste vak.

Leerdoel 11

Je kunt omschrijven wat bestuiving is en je kunt de kenmerken van insectenbloemen en windbloemen noemen. 

Insectenbloemen

Windbloemen

felgekleurde kroonbladeren

geen nectar

kleine bloemen

wel een geur 

veel stuifmeel

stuifmeelkorrels zijn ruw en kleverig

helmknoppen en stempels hangen buiten de bloem

weinig stuifmeel

Insectenbloem

 Een insectenbloem is een bloem die door..................................bestoven wordt. 

 De kroonbladeren zijn .................................. 

 Het vrouwelijke geslachtsorgaan, de............................ en het mannelijk geslachtsorgaan ............................. bevinden zich  ..................................... de bloem.

 Een insectenbloem produceert ............................  om insecten te lokken. Ze produceren ........................... stuifmeel.  

 De korrels zijn ........................ en ruw. 

 De stuifmeel korrels blijven plakken aan bijvoorbeeld ........................... 

opvallend gekleurd

   weinig

  kleverig

   binnen

 insecten

stamper

 meeldraden

    nectar

   bestuiving

      veel

   groen

glad

haren

kijk naar de bloem, wat is waar

wind

insecten

Bestuiving door

Verspreiding van zaden door

Zet de bestuivingsmethode bij de goede bloem. 

Leerdoel 11

Je kunt omschrijven wat bestuiving is en je kunt de kenmerken van insectenbloemen en windbloemen noemen. 

Windbloem

Insectenbloem

Windbloem

Insectenbloem

bestuiving

insecten

bloem

wind

bloem

veel stuifmeelkorrels

felgekleurd

kleine stempel

meedraden in de bloem

stempel vervorming

kleine bloemen

meeldraden buiten de bloem

Van bloem tot vrucht: waar begint het mee....

Er ontstaat een vrucht met zaad 

Vorming stuifmeelbuis

Bevruchting

Bestuiving

Wat is bevruchting bij planten?

1. Als een plant een vrucht heeft
2. Als de kern van de stuifmeelkorrel samensmelt met de kern van de eicel
3. Als de stuifmeelkorrel op de stamper komt
4. Als een plant stuifmeelkorrels heeft

Kroonblad

Bloemsteel

Stamper

Meeldraad

Kelkblad

Stijl

Stempel

Stamper

Vruchtbeginsel

Hoeveel stuifmeelkorrels zijn
er nodig voor
bevruchting in deze plant

1. 0
2. 1
3. 2
4. 6

Het vruchtbeginsel bevindt zich in:

1. De meeldraad
2. De helmknop
3. De stamper
4. De stempel

Wanneer een stuifmeelkorrel op de stamper komt spreken we van...

1. Bevruchting
2. Bestuiving
3. Planten sex
4. Zaadverspreiding

Het zaadbeginsel bevindt zich in:

1. De helmknop
2. Het vruchtbeginsel
3. De stempel
4. De helmdraad

De eicel bevindt zich in:

1. Het zaadbeginsel
2. De stijl
3. De helmknop
4. De stempel

Je ziet een vlinder bij een bloem. Waarom vliegen vlinders van bloem naar bloem?

1. Om de plant te bevruchten
2. Om nectar te drinken
3. Om zaden te verspreiden

Is onderstaande uitspraak juist of onjuist?
Bevruchting vindt plaats in de stijl van een plant

1. Juist
2. Onjuist

2. Een plant heeft "flavonoïde" nodig om stuifmeelbuizen te kunnen vormen. In een proef wordt een petuniabloem bestoven met stuifmeelkorrels zonder flavonoïde. Kunnen deze stuifmeelkorrels de eicellen bevruchten? Zullen er zich in deze bloem zaden ontwikkelen?

1. Er worden eicellen bevrucht. Er zullen zaden ontwikkelen.
2. Er worden eicellen bevrucht. Er zullen GEEN zaden ontwikkelen.
3. Er worden GEEN eicellen bevrucht. Er zullen zaden ontwikkelen.
4. Er worden GEEN eicellen bevrucht. Er zullen GEEN zaden ontwikkelen.

Zaadverspreiding gebeurt NIET

1. Door de wind
2. Via de vacht van dieren
3. Wanneer hommels nectar komen halen
4. Doordat vruchten openspringen

Van welke plant is dit de levenscyclus?

1. eenjarige
2. tweejarige
3. houtige
4. overblijvende

Wat is geen fase in de levenscyclus van een plant?

1. de wortel
2. de kieming
3. de kiemplant
4. de volwassen plant

Van welke plant is dit de levenscyclus?

1. eenjarige
2. tweejarige
3. houtige
4. overblijvende

Wat is de levenscyclus van een plant?

1. Groei-Bloei-Ontkieming- Verspreiden zaden - Sterfte
2. Ontkieming-Bloei- Groei- Verspreiden zaden - Sterfte
3. Ontkieming - Groei - Bloei - Verspreiden zaden - Sterfte
4. Ontkieming - Groei - Bloei - Sterfte -Verspreiden zaden