V4 racisme deel 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

V4 racisme deel 2

Gedaan?

Artikel Fredrickson | Waarden en oordelen | Interpretaties

C5: 18 Ontdekkingsreizen | C6: 25 Handelskapitalisme en wereldeconomie

C7:29 Plantages & Slavernij | C6: 26 De Wetenschappelijke Revolutie

C7: 27 De Verlichting

"Charles Darwin, Vader van de evolutietheorie"

C8: 31 De industriële revolutie | C8: 33 Het modern imperialisme

To do - deel 2

De maakbare mens | Eugenetica, een gezond en zuiver volk

C8: 34 Emancipatiebewegingen

C8:36 Politieke stromingen

C9: 37 Massaorganisatie

C9: 38 Totalitaire systemen

C9: 44 Opkomst van nationalisme in koloniën

Geschiedenis en identiteit

Tijdvak 8: 34

19e eeuw: weinig gelijkheid in Europa. Welvarende burgers vs. achtergestelde burgers.

Orthodox-gelovigen hadden een klein inkomen, samen met fabrieksarbeiders. Ook vrouwen werden achtergesteld.

Emancipatiebewegingen ontstonden:

Protestanten en katholieken vormen de confessionelen een politieke partij. Ook socialisten vormen een politieke partij. Daarna ontstaat het feminisme. 

Rijke burgers hingen veelal het liberalisme aan.

Met geleidelijke kiesrecht uitbreiding konden meer mensen invloed uitoefenen op de politiek. In 1917 werd algemeen mannen kiesrecht ingevoerd. In 1919 vrouwenkiesrecht.

Tijdvak 8: 36

Politieke stromingen ontstaan door de democratische revoluties. Macht kwam niet van God, maar hoe moest de politiek dan wel?

Conservatieven (1815): Vorstenhuizen terug

Liberalen stonden hier lijnrecht tegenover. Zij streefden naar het beperken van de koninklijke macht met een grondwet.

Nationalisten legden de nadruk op vaderlandsliefde. Een volk, een land en een cultuur was belangrijk. Dit kon met een koning maar ook met een democratie: conservatief-liberalisme vs. liberaal-nationalisme. 

Tijdvak 8: 36

Socialisten streven naar de oplossing voor armoede (sociale kwestie). Socialisten via de democratische weg zijn sociaaldemocraten. Door hier te komen met een machtsovername heet het communisme.

Politieke stromingen gebaseerd op het geloof zijn confessionelen. Zij worden ook wel de christendemocraten genoemd.

De stroming die opkwam voor vrouwenrechten was het feminisme. Zij hadden geen politieke partij, maar kregen sympathie van socialisten en progressieve liberalen. Niet van de confessionelen.

Vraag

Wat hebben emancipatiebewegingen en politieke stromingen te maken met racisme en slavernij?

Aan de slag

Eigen voorbeeld - onderwerp nog doorgeven?

Samenvatten, opdrachten maken, etc.

Stel vragen als je er niet uitkomt

In de les

'Nieuwe stof'

C9: 37 Massaorganisatie

C9: 38 Totalitaire systemen

C9: 44 Opkomst van nationalisme in koloniën

PO deel 2 voorbereiden

Tijdvak 9: C37

Kenmerkend jaren '20 en '30: grote manifestaties met vlaggen, symbolen, militair vertoon en door het publiek uitzinnig toegejuichte redenaars.

Massa's werden achter ideeën geschaard. Moderne communicatie en propaganda maken dit tot de mogelijkheden.

Tijdvak 9: C37

Door het algemeen kiesrecht mochten velen stemmen. Maar hoe zorg je ervoor dat deze mensen geïnformeerd en onderlegd een keuze maken?

Men ging uit van het vertrouwen van grote leiders van politieke partijen. 

In Nederlands manifesteerde dit zicht in drie ideologische groepen binnen de verzuiling: protestanten, katholieken en socialisten. 

Organisaties, vakbonden, kranten, radio-omroepen, scholen, etc. werden opgericht binnen de 'zuilen'. Iedere groep nam afstand van de ander.

Tijdvak 9: C38

In de twintigste eeuw ontwikkelen sommige ideologieën zich in totalitaire systemen. Een ideologie moest in de hele samenleving zichtbaar en ingewijd worden. Daarbij is dan geen ruimte voor andere ideologieën.

Het ontstaan wordt makkelijker door algemeen kiesrecht en technische innovaties.

Het communisme en het nationaalsocialisme/fascisme worden van groot belang. Een dictator stond aan het hoofd. Terreur werd gebruikt ter bevestiging van het systeem en burgerlijke vrijheden worden afgepakt.

Tijdvak 9: C38

Communisten waren aanhangers van Karl Marx. Via een revolutie moest er een einde gemaakt worden aan het kapitalisme.

Via de Russische Revolutie pakt Lenin de macht en wordt de Sovjet-Unie opgericht.

Het Nationaalsocialisme richt zicht vooral op Duitsland. Het eenheidsgevoel werd vergroot door te streven naar een 'zuiverras'.  Het antisemitisme groeide in deze tijd enorm.

Tijdvak 9: C44

Door de wereldoorlogen waren de Europeanen geen onoverwinnelijke grootmacht meer. Het overheersen van de kolonies werd een lastigere opgave. 

Daarnaast gingen hoog opgeleide mensen (veelal uit kolonies die in Europa hadden gestudeerd) nadenken over mensenrechten, democratie, vrijheden en nationalisme. 

Het verzet tegen de koloniale overheersers groeit enorm. Mens ging passief en/of actief in verzet (India en Indonesië).

Vragen

Wat hebben massaorganisaties te maken met racisme en slavernij?

Wat hebben totalitaire systemen te maken met racisme en slavernij?

Wat heeft de opkomst van nationalisme in koloniën te maken met racisme en slavernij?

Voorbereiding PO deel 2

Artikel Fredrickson | Waarden en oordelen | Interpretaties

C5: 18  | C6: 25 

C7:29  | C6: 26  | C7: 27 

"Charles Darwin, Vader van de evolutietheorie"

C8: 31  | C8: 33 | De maakbare mens | Eugenetica, een gezond en zuiver volk | C8: 34 | C8:36 | C9: 37  | C9: 38 

C9: 44 | Geschiedenis en identiteit

Eigen voorbeeld

Zorg voor artikelen die jouw onderwerp onderbouwen bij het artikel van Fredrickson.

Twee voorargumenten, twee tegenargumenten en een conclusie.

Volgende les:

15 minuten vragen/voorbereiding

Rest van blokuur: schrijven 3 stellingen

Oefenen?

De evolutietheorie, rassendenken en eugenetica speelde een grote rol bij het nationalisme van de 19e en 20e eeuw.

Jullie hebben voorbeelden en bronnen gezocht van racisme in de geschiedenis. Beschrijf hieronder welke bronnen/voorbeelden je hebt gevonden en in hoeverre er in deze bronnen en voorbeelden sprake is van racisme, volgens de definitie van Fredrickson.