5 ASO: Presentatie Napoleon Bonaparte - les 1

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

Franse verkiezingen: zondag 10 april - zondag 24 april

Intro

Wie is wie? 

Intro

Macron

Pécresse

Zemmour

Le Pen

Mélenchon

De dag na 24 april 2022:
wie heeft er nu gewonnen?

1. Mélenchon
2. Pécresse
3. Le Pen
4. Macron

Tot welke politieke stroming behoort de partij van Macron (LREM) ?

1. Nationalisten
2. Socialisten
3. Progressief-Liberalen
4. Conservatieven

De huidige president van Frankrijk is sinds gisteren gekend, maar welke historische figuur stond er aan de wieg van de Franse Republiek?

Napoleon

Bonaparte

(1769-1821)

Dôme des Invalides                                                       5 mei 2021

www.vrt.be

Franse Revolutie (1789 - 1799)

• 'rechten van de mens'
• eerste Franse grondwet
• afschaffing monarchie, koning wordt afgezet
• oprichting Franse Republiek
• Radicale Jakobijnen: Robespierre
• Girondijnen: installatie Directoire 

Kadering tijd en ruimte

Napoleon Bonaparte: les 1 

Onderzoeksvragen 

1. Paspoort: wie is Napoleon Bonaparte? 
   
2. Hoe komt Napoleon aan de macht? 
3. Welke moderniseringen voert hij door? 
4. Van eerste consul naar keizer: beleid
5. Napoleon in oorlog
6. Herdenking 2021: eren of bekritiseren? 

LES 1

LES 2

1. Paspoort: wie is Napoleon Bonaparte?

1. Paspoort: wie is Napoleon Bonaparte?

• 1769: geboren in Ajaccio (Corsica)
• Relatief arm Italiaans gezin 
• Opleiding in Frankrijk vanaf 9-jarige leeftijd 
  
• 15 jaar: École Militaire in Parijs
• 16 jaar (1785) : benoeming tot tweede luitenant, nadien generaal
• 1789: start Franse Revolutie, Napoleon sluit zich aan
• 1796-1809: huwelijk met Yeyette de Beauharnais (Joséphine) 
• 1804: kroning tot keizer 
• Burgerlijk wetboek: Code Civil / Napoleon
• Na verlies in Waterloo, verbannen naar Sint-Helena

2. Hoe komt Napoleon aan de macht? 

Situatie:

• 1792: Frankrijk in oorlog met buurlanden en radicalisering van de revolutie (opstanden, staatsgrepen,...)
• Gevolgen: onstabiele politieke situatie, het leger wordt onmisbaar + opportuniteiten!
• 1794: leger helpt nieuwe regering aan de macht (het vijfkoppige Directoire)

Napoleon maakt militaire carrière:

• 1793: verovering havenstad Toulon op de Britten 
  
• 1795: opperbevelhebber landmacht
• Succesvolle campagne in Noord-Italië in 1796 

VIDEOFRAGMENT 1

Raad van Ouden (250 leden)

npokennis.nl

2. Hoe komt Napoleon aan de macht? 

• Napoleon wint aan populariteit, door: militaire successen, schept orde in organisatie, motiveert, promoveert dappere soldaten, vecht en leeft tussen de manschappen, goede redenaar, gebruikt nieuwe strategieën enzovoort. 

Franse regering ziet Napoleon als een bedreiging:

• Sturen Napoleon naar Egypte (1798): aanvankelijk succes (vs. Mammelukken, Ottomanen) maar mislukt (door verlies Franse vloot + hongersnood + de pest)
• Terugkeer naar Parijs in november 1799

VIDEOFRAGMENT 2

2. Hoe komt Napoleon aan de macht? 

Poging tot staatsgreep (1799):

• Volksvertegenwoordigers worden weggelokt uit Parijs + geïsoleerd
• Reden: "veiligheidsvoorzieningen tegen een opstand"
• Napoleon "moet hen beschermen"  -> opgezet spel
• Loopt bijna mis, broer Napoleon (Lucien) kan aanwezige soldaten alsnog overtuigen
• Volksvertegenwoordigers worden gearresteerd

Directoire => Consulaat

• 3 generaals worden 3 consuls: Napoleon, Sièyes & Ducos
• Napoleon wordt eerste consul

2. Hoe komt Napoleon aan de macht? 

Directoire => Consulaat

• Eerst termijn voor 10 jaar, kort nadien 'levenslang'
• Eerste consul: dictatoriale en wetgevende bevoegdheden
• Twee andere consuls: adviserende functie

2 december 1804: kroning tot keizer in Notre Dame

Jaques-Louis David (1808)

Jaques-Louis David (1808)

Keizerlijke propaganda

'Napoleon I op de keizerlijke troon' 

Jean-Auguste-Dominique Ingres 

1806

Hand van Justitia:

Ivoren hand met edelstenen

Symboliseert gerechtigheid

Zwaard van Karel de Grote:

Zwaard van de Franse koningen

Puurste diament van Frankrijk (140 karaat)

Wereldbol:

Versiering troon

Symboliseert macht, imperialisme

Medaillon Légion d'Honneur:

Hoogste onderscheiding in Frankrijk

Ingesteld door Napoleon zelf

Kroon:

Gouden kroon, laurierbladeren

Verwijzing naar Romeinse keizers, keizerlijke macht

cfr. tuniek

Scepter van Karel V:

Gouden beeld van keizer Karel de Grote

Verwijzing naar H.R.R., gebruik vanaf 14de E

Symboliseert uitvoerende / koninklijke macht

Adelaar:

Verwijzing naar Romeinse oudheid

Weegschaal:

Symbool gerechtigheid

cfr. hand van Justitia

Madonna met kind:

Symboliseert religieuze macht/vrede

Mantel:

Hermelijn (symbool keizerlijke macht)

Rood en wit

Geborduurd met bijen (symbool koninklijke macht)

3. Moderniseringen Napoleon 

Van zodra Napoleon aan de macht komt in 1799, voert hij heel wat moderniseringen in zijn rijk door, die tot op vandaag een invloed hebben op ons dagelijks leven. 

Groepsopdracht: vanaf p. 3 in de werkbundel

• 4 groepjes
• elke groep een individuele opdracht -> expertise opdoen
• QR-code scannen, nadien bron lezen of bekijken
• vragen oplossen
• timing: 5 - 6 min. 
• nadien klassikaal overlopen -> expertise delen

3. Moderniseringen Napoleon 

Burgerlijke stand (1796)

Paspoort, rijksregisternummer, vaste 

familienaam, huwelijksaangifte, aangifte 

geboortes en overlijdens, bevolkingsregister enz.

4

Metriek Stelsel (1799)

Standaardafmetingen en -gewichten

1

Code Civil / Code Napoléon (1804)

Invoering eerste wetboek. 

Persoonsrecht, eigendomsrecht, 

schadebepaling enz. 

2

Rechts rijden 

Voordien iedereen links

3

3. Moderniseringen Napoleon

3. Moderniseringen Napoleon  

Andere voorbeelden:

• Uitbreiding Europees wegennet
  
• Indeling in provincies (departementen)
• Behoud cultureel erfgoed: musea, kerken en kathedralen
  
• Kadaster: register van onroerende goederen, huisnummers en straatnamen
  
• Invoering van het Rekenhof
• Invoering hogere en lagere rechtbanken
• Braille (ontwikkeling door officier Barbier, nadien verfijning door Braille)
• Hemelvaart (overeenkomst met paus Pius VII)
• Naamgeving aan verschillende gerechten en lekkernijen
• Voedsel in blik (groeten voor het Franse leger, cfr. Nicolas Appert)
• ....

Einde les 1 

Exit-ticket: 

www.exitticket.nl/ticket/ujtczm5i