Terminale zorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Terminale fase

Met het toedienen van morfine overlijden mensen sneller

1. waar
2. niet waar

palliatieve sedatie is eigenlijk hetzelfde als euthanasie

1. nee
2. ja

Met het starten van morfine en opiaten let je extra op:

1. ademnood
2. slijmvorming
3. haaruitval
4. obstipatie

waar denk ik aan bij terminale zorg?

Markeren van de stervensfase

Belang van tijdige markering voor patiënten

• Van symptoomcontrole naar optimaal comfort.
  
• Voorbereiden op naderende dood – afscheid kunnen nemen
  
• Terugtrekken uit het leven vraagt om ‘met rust gelaten te worden’
  

	Palliatieve sedatie	Euthanasie
Doel
Middel
Toestemming patiënt
Medicatie
Omkeerbaar
Natuurlijk overlijden
Alleen in stervensfase

Sedatie, euthanasie en versterven

- Wat is palliatieve sedatie?

Verminderen bewustzijn, het leven wordt niet actief beëindigd

- Wat is euthanasie

Het leven wordt actief beëindigd met behulp van een arts

Wat is versterven?

Lichamelijk zorg
laatste levensfase

Zorgpad stervensfase

• Draagt bij aan kwaliteit van zorg voor de palliatieve zorgvrager
  
• Vermindert de last van symptomen tijdens de terminale fase
  
• Verbetert de communicatie met de zorgvrager en zijn sociale netwerk
  
• Verbetert en stimuleert de multidisciplinaire samenwerking
  

Abstinerend beleid

Belangrijke signalen van de naderende dood zijn: 

• Niet of nauwelijks eten en drinken
• Snelle, verzwakte pols
• Snelle ademhaling
• Temperatuurschommelingen
• Koud aanvoelende, soms cyanotische extremiteiten 
• Lijkvlekken

Belangrijke signalen van de naderende dood zijn: 

- Hoorbare, reutelende ademhaling

- Onregelmatig kort voor overlijden. 

- Uitdroging mondslijmvlies en bleke huid.

Belangrijke signalen van de naderende dood zijn: 

- Verminderd bewustzijn

- Spitse neus - wegvallen spierkracht

- Toenemende desoriëntatie, soms gepaard gaand met hallucinaties en terminale onrust ('terminal restlessness = terminaal delier')

Maken opdracht

Sterven in verschillende culturen