5.2 Rekenen aan massapercentage, ppm en ppb

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.2 Rekenen aan kleine deeltjes

Doelen van vandaag

Je kan rekenen aan volume- en massaprocent.

Je weet wat mol is en kan rekenen met de                molaire massa.

Je kan rekenen van mol -> gram en gram -> mol.

Massa procent

Massa% (massaprocent)

is het % van de totale massa

Procenten:

procent=​(Totaal)​​(Deel)​​⋅100procent

Volumeprocent en massaprocent

Volume opgeloste stof                           Massa opgeloste stof

--------------------------  x 100%           ------------------------ x 100%

     Volume mengsel                                        Massa mengsel

Hoeveel massaprocent zuurstof bevat zwavelzuur H2SO4? (heel getal)

Bereken het massapercentage stikstof in ammoniumnitraat

1. 22,22%
2. 17,50%
3. 35,01%
4. 44,44%

ppm

• bij kleinere hoeveelheden, krijg je (te) kleine antwoorden als je rekent met %. Daarom gebruiken we ook ppm en ppb. 
• ppm betekent "parts per million"= deeltjes per miljoen

• gebruik dezelfde eenheden in de breuk!

ppm=​geheel​​deel​​⋅10​6​​

ppb

• ppb betekent "parts per billion"= deeltjes per miljard

• gebruik dezelfde eenheden in de breuk!

ppb=​geheel​​deel​​⋅10​9​​

%, ppm, ppb

...%= deel/geheel * 10²

...ppm= deel/geheel * 10⁶

...ppb= deel/geheel * 10⁹

In 1,0 kilogram spinazie zit 0,068 gram caroteen.
Wat is het massa-ppm caroteen in spinazie?

1. 0,68 ppm
2. 680 ppm
3. 68 ppm
4. 6,8 ppm

Begrippen van hoeveelheid

• Dozijn 
  
• Gros 

• Duo
• 
  

Een dozijn eiereren, kippen, olifanten of wat dan ook, het is altijd een vaste hoeveelheid.

Begrippen van hoeveelheid

• De mol is ook zo'n vaste hoeveelheid.
• 1 mol = 6,02*1023 (moleculen) = Constante van Avogadro (NA)

Dus 1 mol water bestaat uit evenveel

moleculen als 1 mol goud!

Moleculen of mol afwegen?!

• Elk atoom heeft een eigen massa = atoommassa
• Elk molecuul heeft dus ook een eigen massa = molecuulmassa
• Molecuulmassa reken je uit door atoommassa's bij elkaar op te tellen.

Massa afwegen in u?!

• De molecuulmassa druk je uit in u (1 u = 1,66*10-27 kg)
• Niet echt handig rekenen...
• Dus gebruiken we de mol!
• Maar hoe dan?!

Molaire massa

• De molecuulmassa druk je uit in u (1 u = 1,66*10-27 kg)
• De molaire massa (M) druk je uit in gram per mol (g mol-1)
• Molecuulmassa en molaire massa zijn gelijk, maar met een andere eenheid. (Dankzij Avogadro)
• Molecuulmassa H2O = 18,016 u
• Molaire massa H2O = 18,016 g mol-1  of 18,016 g/mol

Van gram naar mol rekenen

Onthoud van gram naar mol gedeeld door de molaire massa(M) en van mol naar gram maal (keer) de molaire massa (M).

Voorbeeld 

Bereken hoeveel mol overeenkomt met 25 gram water.

Antwoord

Molaire massa H2O = 18,015 g/mol

aantal mol = massa / molaire massa (M)

aantal mol = 25 g / 18,015 g/mol = 1,4 mol

Voorbeeld 

Bereken hoeveel gram overeenkomt met 0,32 mol stikstof.

Antwoord

Molaire massa N2 = 14,01 x 2=28,02 g/mol

massa = aantal mol x M

n = 0,32 mol x 28,02 g/mol = 9,0 g

Hoeveel mol komt overeen met 120 gram ijzer?

1. 4,30 mol
2. 2,155 mol
3. 2,15 mol
4. 6,70*10^2 mol

Aan de slag

Maak opdracht 14, 15, 16 en    19 t/m 24.

Gebruik je rekenmachine en periodiek systeem

Geniet!