Thema 5 Erfelijkheid en evolutie - bs 1 genotype en fenotype

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Thema 5 

Erfelijkheid & evolutie

Introductie

Basisstof 1

Lesindeling

• Leerdoelen
• Voorkennis ophalen
• Introductie tot erfelijkheid & evolutie
• Theorie genotype en fenotype
• Oefenopdracht
• Gezamenlijk bespreken oefenopdracht
• Terugblik en vooruitblik 

Leerdoelen

Aan het einde van de les...

• ... weet je waar thema 5 over gaat.
  
• ... weet je op welk deel van thema 5 we ons eerst richten
• ... kan je omschrijven wat het verschil is tussen genotype en fenotype.
• ... kan je uitleggen dat cellen alleen erfelijke informatie gebruiken die ze nodig hebben.

Introductie

Erfelijkheid:

• Waarom heb ik een bepaalde kleur haren? 
• Waarom lijk ik niet exact op mijn broer of zus?
• Hoe weet de cel in mijn maag dat het maagsap moet aanmaken en de cellen op mijn hoofd dat er haren gemaakt moeten worden?
• Hoe bereken ik de kans op het hebben/krijgen van een bepaalde eigenschap?

Bs 1, 2, 3, 4, 8 en 9 (met uitbreiding)

Introductie

Evolutie

• Stam ik af van een vis? 
• Waren er ooit echt dinosauriërs?  

• Wat is genmodificatie?

Bs 5, 6 en 7

Wat weet jij over erfelijkheid?

Genotype

Genotype = de erfelijke informatie in je cellen

Genotype is niet hoe je eruit ziet MAAR het is er wel verantwoordelijk voor.

In iedere cel zijn verschillende stukjes gen actief. Of een gen actief is afhankelijk van de locatie waar de cel zich bevindt. Dit noem je genexpressie.

Bevruchting en celdeling

1. Een geslachtscel (zaadcel/ eicel) bevat de helft van het erfelijke materiaal van de vader of moeder.

2. Na de bevruchting smelten deze cellen samen en krijg je weer het volledige aantal chromosomen.

Deze erfelijke informatie = genotype

Genotype

Genotype = de erfelijke informatie in je cellen

Genotype is niet hoe je eruit ziet MAAR het is er wel verantwoordelijk voor.

In iedere cel zijn verschillende stukjes gen actief. Of een gen actief is afhankelijk van de locatie waar de cel zich bevindt. Dit noem je genexpressie.

Fenotype

Fenotype bepaald door: 

- genotype

- milieu (leefstijl en omgeving)

Fenotype is: 

- uiterlijke kenmerken

- bloeddruk (voorbeeld)

Noem een fenotype die je zelf hebt.

Milieu

(leefstijl/ leef-omgeving)

Milieu &

Genotype

Genotype

Oefenopdracht

Zet de volgende onderdelen op volgorde van groot naar klein: 

- celkern

- dna

- cel

- gen

- chromosoom

2 minuten, individueel, hierna bespreken!

Grootste

Kleinste

Zet de onderdelen op volgorde van groot naar klein

celkern

DNA

cel

gen

chromosoom

Leg uit wat je vandaag hebt geleerd.
Neem de tijd om deze vraag te beantwoorden!

Aan de slag!

Thema 5 "Erfelijkheid en evolutie"

Basisstof 1

Maak opdracht 1 t/m 10 (online)