Bitcoin & Wiskunde

• Wiskunde
• Economie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Bitcoin & Wiskunde

Les 1 – Wat is geld, en waarom vertrouwen mensen het?

Leerdoel:

• Je begrijpt wat geld is, welke vormen het kan aannemen, en waarom mensen het vertrouwen — vroeger, nu, en in nieuwe systemen zoals bitcoin.

Wat gebruik jij meestal om te betalen?

Wat is geld eigenlijk?

• Geld is iets waarmee je kunt betalen, rekenen en sparen, en dat waarde heeft omdat mensen erop vertrouwen.

Geschiedenis van geld

Praktisch nut

• Schelpengeld was lastig mee te nemen in grote hoeveelheden.
• Goudstaven waren moeilijk op te delen en te wegen.
• Papiergeld was veel makkelijker te vervoeren dan munten.
• Digitale banktegoeden zijn nog handiger: pinpas, app, Tikkie.
• Bitcoin is grenzeloos en 24/7 beschikbaar zonder bank — superpraktisch voor sommigen.

Waarom vertrouwen mensen geld?

Mensen vertrouwen geld omdat ze geloven dat het waarde behoudt en wordt geaccepteerd door anderen.

🔹 Mensen vertrouwen in de EURO omdat ze vertrouwen hebben in de Europese Centrale Bank die stabiliteit belooft.

Vertrouwen veranderde:

• In het begin vertrouwde men het object zelf: “Deze munt is van goud.”
• Later vertrouwde men een koning of staat: “Deze munt is gegarandeerd door de koning.”
• Daarna op een bank: “Mijn geld staat veilig op mijn rekening.”

Waarom vertrouwen mensen geld?

🔹 Mensen vertrouwen in de EURO omdat ze vertrouwen hebben in de Europese Centrale Bank die stabiliteit belooft.

Waarom vertrouw jij geld?

Europese Centrale Bank

Waarom vertrouwen mensen de Centrale Bank?

Centrale bank van Japan

Centrale bank van de VS

Waarom vertrouwen mensen de Centrale Bank?

• Mensen vertrouwen de centrale bank omdat die onafhankelijk, stabiel en transparant werkt – en omdat het geld dat ze uitgeeft al generaties lang betrouwbaar is gebleken.

Wat gebeurde er in 2007–2008?

• Grote banken gingen failliet (zoals Lehman Brothers)

• Mensen verloren spaargeld en pensioenen

• Centrale banken moesten banken redden met miljarden

➡ Vertrouwen in het financiële systeem daalde sterk

Kritiek op de centrale banken

• Centrale banken kunnen ongelimiteerd nieuw geld creëren, vooral in crisistijden — en dat ondermijnt de waarde van geld én het vertrouwen in het systeem.

Kritiek op de centrale bank

• Elke jaar komt er bijna €700 miljard extra bij in het Euro-geldsysteem.
• Dat zijn bedragen van boven de €1,9 miljard per dag.

• NIEUW geld! Dus het bestaande geld wordt steeds minder waard.

Hoe voel jij je bij het idee dat er elke dag nieuw geld wordt bijgemaakt door de Europese Centrale Bank, waardoor jouw geld een beetje minder waard wordt?

A. Prima, zolang daardoor alles werkt.

B. Ik maak me daar een beetje zorgen over

C. Ik vind dat niet oké – ik wil geld dat zijn waarde behoudt

D. Geen mening / snap ik nog niet goed

Waarom bitcoin?

✅ Geen banken nodig om transacties te verwerken

✅ Geen centrale bank die geld bijdrukt

✅ Geen bailouts – regels zijn voor iedereen gelijk

✅ Alles werkt via wiskundige regels, transparant en controleerbaar

Wat is bitcoin?

Bitcoin is digitaal geld dat mensen vertrouwen - niet omdat een bank of overheid het garandeert - omdat de werking en het eigendom wiskundig zijn vastgelegd en door iedereen controleerbaar zijn.

Wat is Bitcoin?

Bij Bitcoin vertrouwen mensen op wiskundige regels die niet te manipuleren zijn.

➡️ Vertrouwen is dus verschoven van tastbaar → naar menselijk gezag → naar wiskundige zekerheid

Waar vertrouw jij op?

Papier

Bank

Wiskunde

Wie maakt Bitcoin?

🛠️ Wie maakt bitcoin?

• Bitcoin wordt 'gemaakt' door miners

• Zij lossen wiskundige puzzels op (Proof of Work)

• Wie een puzzel oplost, krijgt nieuwe bitcoin als beloning

• Er kunnen maximaal 21 miljoen bitcoin ontstaan

Wie maakt bitcoin?

💻 Laptops 10.000.000.000 laptops

🏙️ Stroomverbruik Als een heel middelgroot land (zoals Zwitserland of Argentinië)

🔒 Beveiliging Je kunt het netwerk niet 'hacken' zonder miljarden euro’s aan apparatuur, stroom én tijd

Wie beheert Bitcoin?

• Niemand — en iedereen

• Het netwerk bestaat uit tienduizenden computers (nodes)

• De spelregels liggen vast in de software

• Iedereen kan de regels controleren, niemand kan ze zomaar aanpassen

➡️ Bitcoin is dus geen organisatie, maar een open, wiskundig systeem

“Wat denk jij over een geldsysteem dat niet wordt beheerd door mensen of centrale banken, maar werkt op basis van vaste wiskundige regels?”

Bitcoin & Wiskunde

Les 2 – Wie vertrouw jij om geld te beheren: mensen of wiskunde?

Wie mag geld maken?