VWO4 - middeleeuwen H2.2

Byzantijnse kunst

500-1453

Byzantijnse kunst

Byzantijnse kunst

• 500 - 1453 
• Byzantium => Constantinopel => Istanbul
• 330:  Byzantium hoofdstad Romeinse Rijk.   Keizer Constantijn => Constantinopel.   
  
• 394: Christendom staatsgodsdienst. 
• Ravenna ook belangrijk centrum.
  
• Keizers afgevaardigden van God. 
  
• 1453 verovering door Turken, Byzantijnse     kunst alleen nog in Rusland. 

Schilderkunst en mozaïeken

• (Orthodox) Christelijk
• Verhalend vanwege ongeletterdheid. 
• Klassieke normen gelden niet meer, geen 'heidense schoonheden’. 
• Stilering geeft aan dat het niet om aardse   beelden gaat.
• Weinig plasticiteit, statische composities.
• Symbolisch kleurgebruik. 
• Belangrijkste personen groter.
• Zwarte contourlijnen bij mozaïeken.  

Mozaïek van keizerin Theodora (vrouw Justinianus)

6e eeuw, San Vitale, Ravenna

Mozaïek van keizer Justinianus in de San Vitale (6de eeuw)

Romeins mozaïek op een muur in het Huis van Neptunus en Amphitrite, Herculaneum, Italië, 1e eeuw na Christus

- zwarte contourlijnen

- statisch

- weinig plasticiteit

- belangrijkste persoon valt op

- aureool

- plastisch

- geen contourlijnen

- realistisch

Icoon

• Houten paneel
• Ter aanbidding
• Magische functie
• Langgerekte vingers en gezicht, smalle neus, kleine mond.

Christus Pantocrator

• Christus als "heerser van alles"
• Vaste regels: rechterhand 2 vingers (zegenend gebaar), linkerhand (versierde) bijbel
• IC XC = Jezus Christus.
• Symbolisch kleurgebruik: purperrood, blauw en goud. 
• Aureool

Purperrood; verwijst naar het goddelijke

Blauw; verwijst naar de aarde 

Goud; staat voor het hemelse licht (goddelijke)

Bouwkunst

•  Centraalbouw
  
•  Binnenkant sterk versierd.
•  Koepels.
•  Pendentieven = leiden het gewicht van de      koepel af naar de vier pijlers, overgang            van vierkant naar cirkel.

Interieur San Vitale, Ravenna

Waar zie je centraalbouw?

1. 
2. 
3. 
4. 

Centraalbouw

• Symmetrie.
• Cirkels, vierkanten.
• Grieks kruis of     regelmatige veelhoek

Plattegrond Hagia Sophia (532-537)

San Vitale, Ravenna

Hagia Sophia, Istanboel

- achthoek

- sobere buitenkant

- mozaïek 

San Vitale, Ravenna

centraalbouw

(Hagia Sophia)

kruiskerk

basilica