§2.4 Slaven worden vrij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 2

Leerdoel

Ik ken de argumenten van voorstanders en tegenstanders van de slavernij en kan uitleggen hoe en waarom Nederland stopte met de slavernij.

Lesplan

Start test

Terugkijken

Uitleg 

Maken opdrachten

Exit ticket

Welke gebeurtenissen zijn gevolgen van het nationalisme? Sleep die naar de vlag

In 1830, na een korte oorlog, krijgen de Belgen een eigen land.

In 1850 worden de eerste spoorwegen aangelegd in Nederland. 

In 1871 wordt het Duitse Rijk opgericht. 

In 1900 wordt de telefoon uitgevonden door onder anderen Alexander Bell. 

Wat zijn voorbeelden van nationalisme? Sleep ze naar de vlag toe

Een krant schrijft enthousiast over een modern oorlogschip, gebouwd in eigen land

Een muzikant zingt een liedje over dappere helden uit de geschiedenis

Een schilder schildert een groep trotse vrouwen in traditionele klederdracht

Een schrijver beschrijft de ellende van de arbeiders in een industriestad

In een theater worden beroemde toneelstukken uit heel Europa opgevoerd

In de 19e eeuw wordt het steeds belangrijker om...

1. met zoveel mogelijk gebieden handel te drijven
2. zoveel mogelijk gebieden te bezitten en besturen

In de 19e eeuw wordt het steeds belangrijker om veel gebieden te bezitten en besturen. Europese landen vonden dit belangrijk om politieke en economische redenen. Dit is een omschrijving van het begrip:

Welke uitspraak is juist?

1. De Nederlandse koloniën werden in de 19e eeuw veroverd door de VOC
2. De stichting van Nederlands-Indië is heel vreedzaam verlopen
3. Een van de belangrijkste kolonies van Nederland was India
4. Nederland was bang dat andere landen Indonesië zouden veroveren

Wat was geen kolonie van Nederland in de 19e eeuw?

1. De Antillen
2. Indonesië
3. Marokko
4. Suriname

Wat veranderde er na de verovering van Nederlands-Indië door de Nederlanders

De inheemse bevolking gehoorzaamt aan een inheemse vorst. 

Inheemse bestuurders gehoorzamen aan Nederlandse bestuurders. 

Verschillende volken wonen in één gebied.

Nederland vond dat Nederlands-Indië vooral geld moest opleveren voor

_____________________. In 1830 voerden zij daarom het

_____________________ in, waardoor inheemse boeren  een groot deel

van hun oogst _____________________.

de inheemse bevolking

zelf konden verkopen

Nederland zelf

moesten afstaan

cultuurstelsel

handelsstelsel

Welk begrip past het beste bij deze bron?

1. Industrialisatie
2. Nationalisme
3. Afzetmarkt
4. Modern-Imperialisme

Wat is een voorbeeld van massaproductie:

1. Een fabriek die op bestelling bepaalde kasten maakt.
2. Een timmerman die alle tafels repareert.
3. 10.000 potloden per dagen produceren.
4. Een product naar een ander land vervoeren om daar te verkopen.

Kies het juiste begip:

Gebied waar producten kunnen worden verkocht

1. Massaproductie
2. Afzetgebied
3. Indirect bestuur
4. Abolitionisme

Kies het juiste begip:

Een manier om een kolonie te besturen waarbij Europese bestuurders boven inheemse vorsten en andere inheemste bestuurders stonden

1. Modern imperialisme
2. Indirect bestuur
3. Cultuurstelsel
4. contractarbeider

Lees de tekstbron hiernaast.

Welk begrip past het beste bij de bon?

1. Modern imperialisme.
2. Cultuurstelsel
3. Indirect bestuur
4. Nationalisme

Sleep de zinnen naar het goede vak. 

Modern Imperialisme

Nationalisme

Gebied veroveren om jouw land groter te maken

Trots op je eigen land

Koloniën

Verdeel en heerspolitiek

Belangrijk is de eigen cultuur

Klik op de bron en bekijk deze. Past deze tekening bij het begrip Abolitionisme of bij het begrip Nationalisme?

Begin je antwoord met het begrip.
Leg daarna je antwoord uit met een bronelement.

Beschrijf welke rol racisme speelde bij modern-Imperialisme.

Sleep de kolonie naar het juiste Europese land

Frankrijk

Groot-Brittanië

Nederland

Marokko

Suriname

India

Noem een economisch argument en een religieus argument waarmee slavernij en de handel in slaven verdedigd werden.
Doe het zo:
Economisch argument: … [noem argument].
Religieus argument: … [noem argument].

Geef twee argumenten die tegenstanders van slavernij gebruikt hebben
in hun strijd tegen slavernij.

Bekijk bron 3

Stel, je moet een onderschrift plaatsen bij deze bron. Welk onderschrift past hier dan?

1. De V.O.C. komt aan in Indonesië
2. De kolonie wordt voortaan door de regering bestuurd.
3. Indonesië breidt haar eigen oliehandel uit
4. Nederland gaat op zoek naar grondstoffen in hun kolonie

Aan het werk

WAT: Maak een woordweb met ALLE begrippen van 2.2 en 2.3 (begint op blz. 86)

HOE: op een A'3 papier. Bron: je lesboek. 

KLAAR: combineer de begrippen met elkaar. Zet lijnen tussen begrippen. Bijvoorbeeld: oorzaak- gevolg. oorzaak Nationalisme- gevolg nationalisme. 

Maak bij elk begrip of onderwerp een passende tekening. 

opdracht 

Herhaling

• Er ontstaat een moderne samenleving: spoorwegen, kanalen, telegraaf, telefoon, radio, postschepen
• Opkomst Nationalisme: standbeelden, musea, geschiedenisonderwijs
• Vanaf 1500: plantages aan de kusten van Amerika, Afrika, Azië. NL in Indonesië.
• Vanaf 1800: Modern imperialisme. Zoveel mogelijk land bezitten en besturen. NL koloniën: Nederlands-Indië, Suriname, Antillen
• Europa had grondstoffen en afzetmarkt nodig. Daarnaast gaf een kolonie macht en aanzien.

Herhaling

• Nederland voerde een nieuw bestuur in. Vorsten moesten luisteren naar de Nederlanders
•  Nederland bleef de baas met behulp van wapens
• Kolonie moest winstgevend zijn. Winst ging naar het moederland. Verplicht verbouwen van: thee, koffie, rubber, tabak, suiker, cacao.
• Cultuurstelsel: 20% van je grond verbouwen. 1830-1870
• Verandering in de samenleving: christendom, scholen (NL taal en cultuur leren) ziekenhuizen. 
• Gevolgen: eerste Indonesische nationalistische gevoelens

Nederlandse bestuurders

Inheemse vorsten

Inheemse bevolking

Nederlandse mannen

Kinderen van gemengd huwelijk

Inheemse bevolking

Vragen filmpje

1. Wanneer begon slavernij voor de Nederlandse Republiek?

2. Welk deel van de wereld werden deze slaven tewerkgesteld?

2. Voor productie van welk product waren de slaven belangrijk?

4. Waarom werden deze slaven vanuit Afrika gehaald?

5. Beschrijf de route van een Afrikaanse boer tot uiteindelijk slaaf in Amerika?

Voorstanders van de slavernij

• Vanaf 16e eeuw slavernij in de koloniën
  
• Mijnen, havens, landbouw, katoen-, suiker-, tabaksplantages
  
  

Twee argumenten voor de slavernij:

• In de bijbel stond: donkere mensen zijn knechten
• Volgens Europeanen waren Afrikanen en Aziaten minderwaardig en konden ze niet omgaan met vrijheid. 

Tegenstanders van de slavernij

• 1807: Britse rijk verbiedt slavenhandel
• 1833: Britse rijk verbiedt slavernij
• 1860: Nederland schaft slavernij af in Nederlands-Indië
• 1 juli 1863: Nederland schaft slavernij af in Suriname en Antillen

Keti Koti

Tegenstanders van de slavernij

• Abolitionisme:  een beweging die was voor de afschaffing van de slavenhandel en slavernij

Twee argumenten tegen de slavernij:

• Slavernij ging in tegen het idee dat iedereen vrij en gelijk was
• Christendom zei: heb je naasten lief

WAT?
Maken §2.3 Leven in koloniën opdracht  2-11

Maken §2.4 Slaven worden vrij opdracht 2-13

WAAROM?
Je kan uitleggen wat de gevolgen waren van het modern imperialisme op het gebied van bestuur, economie, sociaal en cultureel.

HOE?
Digitaal of in je boek.
Onvoldoende voor geschiedenis? Dan in je boek!

HULP
Rood: Je werkt alleen en mag geen vragen stellen

Oranje: Je mag vragen stellen aan de docent via LessonUp

Groen: Je mag zachtjes met elkaar praten en vragen stellen aan de docent

Laat LessonUp open staan op je laptop

AAN DE SLAG!

Begrippen uit deze les

Modern imperialisme

Nederlands Indië

Racisme

Schrijf 2 dingen op die je deze les hebt geleerd

Schrijf 2 dingen op die je deze les hebt geleerd

Schrijf 2 dingen op die je deze les hebt geleerd

Noem twee oorzaken van het Modern Imperialisme

Huiswerk