Dans Cultuur van het Moderne

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Wat weet jij nu over
moderne dans?

Het verhaal

https://dansmagazine.nl/reportage/het-verhaal-achter-het-zwanenmeer

https://www.youtube.com/watch?v=g7BV-e6jGOc

Academisch Ballet

Moderne Dans

Verhalend

benen en voeten uitgedraaid

pointesdans op spitzen

grote luchtsprongen

witte tutu's

virtuositeit in divertissementen

nadruk op expressie

horizontaal gericht

blote voeten

hoekige bewegingen

losse kleding/ abstracte kostuums

paralelle beenposities

Kennis over moderne dans toepassen

Je gaat zo een aantal vragen maken over moderne dans.

De videofragmenten kan je voorafgaand aan de vraag, maar ook tijdens een vraag bekijken door een dia terug te gaan.

Bekijk nu eerst: 'De Hexentanz'

Bekijk de video: Mary Wigman met haar Hexentanz uit 1913.
Mary Wigman ontwikkelt de Ausdrucktanz, een expressionistische dans. Daarin breekt ze met alle tradities van het ballet. Zo draagt ze een masker.
Leg uit aan de hand van 3 aspecten van haar dans hoe ze met de traditie van het ballet breekt.

Wigman is geïnspireerd door het Japanse Noh-theater waarin de acteurs maskers dragen. In de Hexentanz draagt Wigman ook een masker. De muziek bij de dans is gebaseerd op gamelanmuziek. Ze gebruikt beiden om de expressie van haar dans te vergroten.
Leg dit voor uit voor beiden.

Wigman studeerde onder andere bij Rudolf Laban. Deze danstheoreticus vindt dat dans uitdrukking kan geven aan ideeën, gevoelens en innerlijke conflicten. Wigman wil dan ook met haar dans angst uitdrukken.
Leg aan de hand van twee aspecten uit hoe ze dat doet.

Bekijk voor de volgende vragen: 

'Lamentation' van Martha Graham

Tekst: Martha Graham 

(Uit: Van Hofballet tot Postmoderne dans)

Als een artistieke reuzin rijst in de danswereld het beeld op van Martha Graham (1894-1991). Als legendarische danseres, geniale choreografe en onovertroffen pedagoge, moet Graham worden gerekend tot een van de allergrootsten in de dansgeschiedenis. Haar invloed is onschatbaar, vooral omdat ze de grondlegger is van de Grahamdans. Het laatste is een verzamelnaam voor zowel de techniek die Graham ontwierp alsmede voor haar dansstukken (..)

De Grahamtechniek is de enige moderne danstechniek die zich - wat systematische opbouw, weelde van uitgewerktheid en veelzijdige bruikbaarheid betreft - kan meten met de academische ballettechniek. Vooral door zijn vastgelegde systematiek en methodiek is de Grahamtechniek nu ook even traditioneel als de academische ballettechniek. Maar deze twee traditionele danstechnieken zijn fundamenteel verschillend, wat te maken heeft met de verschillende opvattingen omtrent de lichamelijke oorsprong van alle bewegingen (...) 

In Grahams werk zijn invloeden van Mary Wigmans Ausdrucktanz terug te vinden.
Noem twee invloeden van Mary Wigman die in het fragment 'Lamentation' zijn terug te vinden.

Bekijk de solodans 'Lamentation' waarmee Martha Graham bekend is geworden en lees de tekst. Haar dansen worden wel 'gedanst psychodrama' genoemd vanwege de expressieve en emotionele inhoud.
Noem drie kenmerken van deze Grahamdans in 'Lamentation'. Geef aan waarin ze afwijken van het academische ballet.

Grahams expressionistische dans maakt dat ze tot de modernen behoort.
Noem naast dit expressionisme nog twee zaken die maken dat ze tot de moderne kunstenaars gerekend mag worden.

Welke vragen/opmerkingen heb jij nog over moderne dans?

Kunstbeschouwing – Dans – Dansante middelen

Voorstelling: wat voor soort dans wordt er uitgevoerd? Wat is er te zien en te horen?

  - gezelschapsdans en theaterdans (klassiek ballet, moderne dans, jazz en show dans)

Theaterdans heeft vaak een verhaal of thema.

Vormgeving: stuurt hoe toeschouwers de voorstelling interpreteren. In een choreografie (de vormgeving) wordt gebruik gemaakt van de volgende aspecten: Ruimte, Tijd en Kracht

Tijd

- Een paar minuten of avondvullend

- Tempo (snel, langzaam, afwisselend)

- Ritme bijv herhalen

- Freeze stilstaan

Kracht

Kracht en inspanning. 

Vloeiende bewegingen ogen ontspannend beweging met spierspanning juist fel.

Ruimte

Dans vindt plaats in de ruimte. Vaak begrensd (dansvloer of podium)

Andere ruimte elementen zijn;

- Patronen op de vloer

- De richting waarin ze zich bewegen (achterwaarts, diagonaal etc)

- De blikrichting

- De hoogtelagen (hoog, midden laag springen, zitten en liggen.

Choreografie

Een choreograaf maakt tijdens het maakproces keuzes over ruimte, tijd en kracht.

Wanneer dit af is spreken we van een choreografie of danscompositie.

De stijl kan je omschrijven als sierlijk, hoekig, uitbundig, ingetogen, snel, langzaam, expressief of ritmisch

van het lichaam

Oefenvraag

Het onderwerp van Lamentation (1930) van Martha Graham is de Grote Depressie (een wereldwijde economische crisis van 1929-1939. Het personage in de dans is een personificatie van het verdriet zelf.

 

Wat is de invloed van het kostuum op de bewegingen van de danser?

Wat is de invloed van het kostuum op de bewegingen van de danser?

Antwoord

Strekking antwoord:

Het kostuum is een lange koker/buis gemaakt van paarse jersey. De bewegingsvrijheid van de danser wordt hierdoor beperkt. 

Gevolg voor de dansvormgeving: minder variatie in hoogtelagen en richtingen (element ruimte), spanning is meer zichtbaar (in de stof) (element kracht)

Voorstelling

• Verhaal / Thema
• Gevoelens
• Verbinding met de realiteit

Aspecten van de dans:

Vormgeving

• Ruimte
• Tijd
• Kracht
• 
  
• Theatervormgeving

Dans analyseren: