Overgang/Osteoporose

• Geneesmiddelenkennis
• MBO
• Studiejaar 1

Overgang en osteoporose

Herhaling 

Er volgen meerkeuze vragen op die op tijd gaan. Je hebt 30 seconden om te antwoorden. Om te kijken wat jullie hebben onthouden van de vorige les. 

Wat is een voordeel van het gebruik van hormonale anticonceptie?

1. Bescherming tegen Soa's
2. Het kan helpen acne te verminderen
3. Het verhoogt de vruchtbaarheid
4. Het vereist dagelijks gebruik

Hoe lang blijft een koperspiraal gemiddeld werkzaam?

1. 8 jaar
2. 3 jaar
3. 5 jaar
4. 10 jaar

Welke anticonceptiemethode vereist de minste dagelijkse aandacht?

1. Anticonceptiepil
2. Vaginale ring
3. Prikpil
4. Anticonceptiepleister

Hoe vaak moet een vaginale ring worden vervangen?

1. 1 keer per week
2. 1 keer per maand
3. 1 keer per 2 weken
4. 1 keer per 3 weken

Hoe lang werkt een hormoonspiraal gemiddeld?

1. 1 tot 2 jaar
2. 3 tot 5 jaar
3. 5 tot 8 jaar
4. langer dan 8 jaar

Wat is een kenmerk van de koperspiraal?

1. Het bevat hormonen
2. Heftigere menstruatie
3. Het wordt om de 5 jaar ingebracht
4. Het verhoogt de eetlust

vraag

Wat is het verschil tussen overgang en menopauze?

verschil

Overgang: periode waarin de menstruaties onregelmatiger worden en in aantal afnemen​

De overgang eindigt in de menopauze: de laatste menstruatie​

Duurt gemiddeld zeven jaar​

Na de overgang: alle eicellen zijn uit de eierstokken verdwenen -> oestrogeen- en progesteronconcentraties dalen.

Welke overgangsklachten ken je?

overgangsklachten

Opvliegers (met blozen, (nachtelijke) zweetuitbraken en hartkloppingen​

Vaginale droogheid; jeuk; pijn tijdens het vrijen​

Slaapproblemen​

Vermoeidheid​

Moeite met denken, onthouden, herinneren en concentreren (‘mistige hersenen’)​

Verhoogd risico op osteoporose

geneesmiddelen met hormonen

Oestrogenen: lokaal of systemisch​

Lokaal: ovules en créme voor vaginaal gebruik (estradiol)​

Systemisch: tabletten, pleisters (estradiol)​

Combinatiepreparaten​

Estradiol en een progestageen (o.a. norethisteron of drospirenon) ​

Progestageen​

Tibolon​

geneesmiddelen zonder hormonen

Clonidine (=antihypertensivum)​

Tegen opvliegers en zweetaanvallen

vraag

Kan jij mij vertellen wat osteoporose is?

Bij wie komt het vaker voor?

Wat kunnen nog meer oorzaken zijn voor osteoporose? 

Osteoporose

Letterlijk: poreus bot; ook wel botontkalking genoemd​

Botten worden dunner en zwakker en breken snel​

Oestrogenen spelen belangrijke rol in vernieuwing van botweefsel​

1 op de 3 vrouwen van >50 breekt ooit een bot door osteoporose

osteoporose

Preventie:​

Voldoende inname calcium en vitamine D​

Lopen –verbetert de botkwaliteit​

Matig gebruik van alcohol en koffie –verlagen de botdichtheid​

Stoppen met roken​

​

Behandeling osteoporose

Bisfosfonaten (bijv. alendroninezuur):​

Gaan de botafbraak tegen​

Verschillende toedieningsvormen: oraal (tabletten/drank), parenteraal​

Inname oraal: wekelijks of maandelijks​

Op een lege maag en met een groot glas water​

Heel doorslikken en daarna minimaal 30 min overeind blijven staan of zitten (niet liggen)​

Doel innameadviezen: opname vergroten en slokdarmschade voorkomen​

Behandelduur: meestal 5 jaar​

Vitamine D = colecalciferol (verbetert opname calcium)​

Calcium (dosis afhankelijk van calciuminname uit voeding)​ bijv. calciumcarbonaat

​

Wanneer is het gebruik van medicatie voor osteoporose geschikt?

1. Bij verkoudheid en spierpijn.
2. Bij hoofdpijn en vermoeidheid.
3. Bij verzwakte botten en risico op breuken.
4. Bij verkoudheid en griep.

Wat is geen risicofactor voor osteoporose?

1. Veel water drinken
2. Roken
3. Weinig lichaamsbeweging
4. te weinig zonlicht

wat is een middel om vit D aan te vullen bij osteoporose?

1. alendroninezuur
2. tibolon
3. colecalciferol
4. estradiol

Wat is geen oorzaak van osteoporose?

1. aanmaak van oestrogenen
2. tekort aan calcium
3. roken
4. overgewicht

Welk medicijn valt onder de bisofonaten?

1. alendroninezuur
2. calciumcarbonaat
3. levonorgestrel
4. clomifeen

Bij osteoporose...

1. Breken botten sneller
2. Krimpen mensen
3. Ervaren mensen pijn
4. Alle antwoorden zijn juist

opdracht

Casus 

Mevrouw Petersen is een 58-jarige vrouw die de menopauze heeft bereikt. Ze klaagt over opvliegers en nachtelijk zweten die haar slaap verstoren, evenals vaginale droogheid die seksueel ongemak veroorzaakt. Haar huisarts heeft verschillende behandelingsopties besproken, waaronder hormoonvervangende therapie. 

Welke hormoonvervangende therapie zou de huisarts voorgesteld hebben?

antwoord

Oestrogenen (voor vrouwen die hun baarmoeder niet meer hebben): lokaal of systemisch

Lokaal: ovules en créme voor vaginaal gebruik (estradiol)

Systemisch: tabletten, pleisters (estradiol)

Combinatiepreparaten (voor vrouwen die hun baarmoeder hebben)

Estradiol en een progestageen

Progestageen (gebruik hiervan wordt tegenwoordig ontraden):

Tibolon 

Afsluiting