Renaissance en humanisme

Tijdvak 5  - Ontdekkers en hervormers 


De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
&
Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
1 / 26
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 4

This lesson contains 26 slides, with text slides.

Items in this lesson

Tijdvak 5  - Ontdekkers en hervormers 


De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
&
Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling

Slide 1 - Slide

tijdvak 5 - Ontdekkers en hervormers

nieuw tijdvak
einde middeleeuwen, begin 
vroegmoderne tijd

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Slide

Renaissance
ontstaat in de 15e eeuw in de Noord-Italiaanse stadstaten
  • Politieke oorzaak: Italiaanse stadstaten werden onafhankelijk van Heilige Roomsche Rijk
  • Economische oorzaak: gunstige ligging tussen het Midden-Oosten en Vlaamse steden en daardoor bloeiende handel
Wat ook hielp: de val van Constantinopel (hoofdstad van het Oost Romeinse Rijk) , waardoor handelaren en geleerden naar Italië vluchtten en allerlei klassiek Romeinse geschriften meenamen

Slide 4 - Slide

Vanaf 1000 bloeide Europa op. Er was (1) meer veiligheid, (2) een toename van de handel en (3) werd een christelijke eenheid onder gezag van de paus.

Wat zien we daar onder anderen van? Kruistochten (behalve naar het Heilige Land ook naar het oosten om de slavische volkeren te bekeren. daarnaast ook de bevrijding van het Iberisch schiereiland op de moslims). Opkomst handelssteden (Vlaanderen, Hanze en Noord-Italië). Kortom Europa was niet meer naar binnen gericht maar had haar blik ook op de rest van de wereld gericht.

Slide 5 - Slide







De verschillende handelsroutes vanuit Azië
De verschillende handelsroutes

Slide 6 - Slide

Renaissance
Er ontstaat een rijke bovenlaag van handelaren en bankiers met een nieuw levensgevoel
memento mori wordt carpe diem
Nieuwe belangstelling voor de klassieke oudheid
Humanisten spelen een grote rol, zij bestuderen op kritische wijze de klassieke teksten 

Slide 7 - Slide

Humanisme als basis
Voor de gegoede burgerij wordt de kritische denkhouding de basis
Hieruit ontstaat: de uomo universalis 
een breed geschoolde kunstenaar/wetenschapper die al zijn talenten gebruikt.
Leonardo Da Vinci!

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

Slide 12 - Slide

uit een sollicitatiebrief van Da Vinci voor de hertog van Milaan

Ik weet hoe u, als een stad is overwonnen, het water uit de loopgraven kunt halen en eindeloze varianten van bruggen en overdekte wegen kunt aanleggen en hoe u met ladders en andere machines zulke expedities kunt ondernemen.

Slide 13 - Slide

uit een sollicitatiebrief van Da Vinci 

Als het omdat de muren te hoog zijn, onmogelijk lijkt om een stad te overwinnen, heb ik plannen ontwikkeld om met bombardementen iedere steen van een fort te vernietigen, zelfs als het op de rotsen is gebouwd.

Slide 14 - Slide

uit een sollicitatiebrief van Da Vinci 
In vredestijd kan ik u laten genieten van bijzondere architectuur en de bouw van publieke en privé gebouwen; en in het leiden van water van de ene plaats naar de andere.

Ik kan beelden voor u maken uit marmer, brons of klei, en ik kan wat u ook maar nodig vindt, voor u schilderen, zo goed als ieder ander, wie dat dan ook mag zijn.

Slide 15 - Slide

Renaissance
Dankzij boekdrukkunst verspreiding over Europa, vooral via handelscontacten
De kritische denkhouding van de humanisten  is de basis voor de nieuwe wetenschappelijke belangstelling

Slide 16 - Slide

Tijdvak 5  - Ontdekkers en hervormers 


De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
&
Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling

Slide 17 - Slide

Renaissance 
  • middeleeuwen - geloof centraal, relatie tussen God en de mens is het allerbelangrijkste
  • renaissance - het individu (en niet zijn relatie met God) is het belangrijkste
Er ontstaat dus een ander mensbeeld!
In de renaissance is iedereen nog steeds christelijk, maar de  elite vult het geloof meer op haar eigen manier in.

Slide 18 - Slide

Renaissance 
 Geloof is niet meer allesbepalend, de elite is ook niet alleen maar bezig met het leven na de dood.
Hierdoor meer interesse in het leven op aarde en (de werking van) de natuur, er ontstaat een ander wereldbeeld

Slide 19 - Slide

Renaissance 
Bij de klassieken stond het individu ook al centraal
Het klassieke erfgoed wordt een voorbeeld voor de elite en voor kunstenaars

Slide 20 - Slide

Renaissance, architectuur 
toepassing van zuilen 
toepassing van een koepel
symmetrie 

Slide 21 - Slide

Bramante - Tempietto 
Alberti - Santa Maria Novella 

Slide 22 - Slide

Renaissance, beeldende kunst 
  • naast christelijke onderwerpen ook mythologische onderwerpen
  • realisme door toepassing van perspectief, aanbrengen van details, anatomisch correcte weergave, correcte weergave van stoffen en uitdrukking van emoties 

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Da Vinci - Dame met hermelijn
Michelangelo -  plafond Sixtijnse Kapel

Slide 25 - Slide

Michelangelo - David

Slide 26 - Slide