4.1 Chemische Reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Chemische reacties

Deze les

Uitleg Chemische reacties

Uitleg exotherme reacties

Uitleg wet van behoud van massa

Uitleg factoren reactiesnelheid

Huiswerk

Leerdoelen

Na deze les kunnen jullie:

-In eigen woorden uitleggen wat een chemische reactie is.

- In eigen woorden uitleggen wat een exotherme of endotherme reactie is

-In eigen woorden uitleggen wat de wet van behoud van massa inhoudt.

- De 5 factoren die reactiesnelheid beïnvloedt opnoemen

Chemische reactie

In dit hoofdstuk gaan we kijken naar chemische reacties, maar wat is nou precies een chemische reactie?

Een chemische reactie is een reactie waarbij er beginstoffen verdwijnen, en er reactieproducten met andere stofeigenschappen ontstaan.

Kenmerken van reacties

Chemische reacties hebben een energie effect. Dit betekend dat er bij een chemische reactie energie vrijkomt of opgenomen wordt.

Vaak is dit warmte energie, maar niet altijd

Een reactie waarbij energie vrijkomt heet een exotherme reactie

Een reactie waarbij energie opgenomen wordt heet een endotherme reactie

Schrijf voor de volgende reacties of natuurkundige begrippen op of deze exotherm of endotherm zijn:
1) Het koken van een ei. 2) Het smelten van ijs 3) Het verbranden van hout
4) Het branden van een lamp 5) Het aanzetten van een glowstick

Exotherm of endotherm?

Het koken van een ei: Endotherm

Smelten van ijs: Endotherm

Verbranden van hout: Exotherm

Het branden van een lamp: Endotherm

Het aanzetten van een glowstick: Exotherm

Wet van behoud van massa

Bij chemische reacties zijn er beginstoffen en reactieproducten. Deze zijn verschillend van elkaar, maar de totale hoeveelheid atomen blijven hetzelfde:

Bij een chemische reactie is de totale massa van de beginstoffen gelijk aan de totale massa van de reactieproducten.

Wet van behoud van massa

Wanneer wij hout verbranden, houden we alleen een beetje as over. Dit heeft niet dezelfde massa als het blok hout. Waar is de rest van de massa gebleven?

Wet van behoud van massa

Wanneer we stoffen verbranden, blijft er vaak weinig tot geen eindproduct over. Alle ontstane reactieproducten zijn in de gasfase. Toch blijft de massa van alle atomen hetzelfde.

Stoffen in de gasfase zijn lastig te wegen met een weegschaal, maar ze tellen wel mee.

Reactietemperatuur

Niet elke stof heeft dezelfde stofeigenschappen.

Een belangrijke stofeigenschap is de reactietemperatuur. De reactietemperatuur is de minimale temperatuur waarbij een chemische reactie kan optreden.

Zo is papier brandbaar, maar ontbrand het niet spontaan op kamertemperatuur.

Reactiesnelheden

Er zijn 5 verschillende factoren die invloed hebben op de reactiesnelheid:

1) De soort beginstof

2) De verdelingsgraad

3) De concentratie

4) De temperatuur

5) Een katalysator

Reactiesnelheid

1) De soort beginstof

We zagen  in de video dat benzine en diesel verschillende reactietemperaturen hebben. Dit heeft dus invloed op hoe snel de diesel en benzine verbrandt. Verschillende stoffen reageren met verschillende snelheden.

Reactiesnelheid

2) De verdelingsgraad

  

Een suikerklontje lost langzamer op dan suiker in een zakje.

Wanneer je suiker in water stopt en roert, neemt de verdelingsgraad ook verder toe.

Een fijner verdeelde stof reageert sneller, want de contact oppervlakte neemt toe.

Reactiesnelheid

3) De concentratie

  

Wanneer je afwas doet met meer wasmiddel, dan wordt je afwas sneller schoon.

Stoffen met een hogere concentratie reageren sneller, want er meer stof aanwezig: Op microschaal zullen de stoffen sneller elkaar vinden

Reactiesnelheid

4) De temperatuur

  

Suiker in een koud glas water lost trager op dan suiker in een kop thee. 

Stoffen met een hogere temperatuur bewegen sneller op micro niveau: Hierdoor lost suiker bijvoorbeeld sneller op

Reactiesnelheid

5) Een katalysator

Een katalysator is een stof die de snelheid van een chemische reactie versneld, maar zelf niet gebruikt wordt.

Eiwitten in je lichaam zijn katalysatoren: Ze worden zelf niet verbruikt, maar zorgen wel dat reacties sneller verlopen.

Huiswerk

Lezen paragraaf 4.1:

Maken: 2, 4, 5, 6, 10, 11, 13, 15 en 18