H4 paragraaf 1.2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Waar denk je aan bij het woord schaarste?

Hoeveel van de volgende goederen zijn schaars in economische zin?
Kraanwater, het zand op het strand, het licht uit een lamp, een bloemkool van de groenteboer.

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Paragraaf 1.2

* Budgetlijn 

*  Opofferingskosten

opofferingskosten

Voor elke keuze die je maakt, moet je andere alternatieven opofferen. 

Dus als je ervoor kiest om op zaterdagmiddag bij de supermarkt te werken kan je die tijd niet meer besteden aan: schoolwerk, gamen, afspreken met vrienden, sporten, etc. 

De opbrengsten van die alternatieven offer je dus op. 

Voorbeeld

Maar hoe zit het nu met de opofferingskosten (netto baten van beste alternatief)?

Misha heeft de keuze uit drie bijbaantjes; deze baantjes gelden per week.
a. Achter de kassa bij de supermarkt; 6 uur, dit levert € 4 per uur op.
b. Werken bij de bakker; 8 uur, dit levert € 3,50 per uur op.
c. Werken bij de manege; 5 uur, dit levert € 5 per uur op. Alleen het werken bij de manege geeft haar heel veel plezier; dit is haar € 10 waard.
Bereken de opofferingskosten per week van het werken bij de manege in euro's.

1. 24
2. 28
3. 35
4. 52

Het budget

Als je alle middelen die iemand heeft bij elkaar optelt, krijg je het budget.

De algemene vergelijking van een budgetlijn is als volgt:

budget = (prijs goed 1 x aantal goed 1) + (prijs goed 2 x aantal goed 2)

In ons voorbeeld: 

6 = 1,50 x aantal broodjes + 1 x aantal saucijzenbroodjes

De budgetlijn

Je kunt dit laten zien a.d.h.v. een budgetlijn:

Verschuiving budgetlijn

Als het budget of de prijs van de producten verandert, verandert ook de budgetlijn.

Stel dat de prijs van 

saucijzenbroodjes stijgt 

naar €1,50. 

Dan wordt de nieuwe 

budgetlijn:

Stel dat vervolgens je budget stijgt naar €7,50. 

Dan wordt de nieuwe budgetlijn:

Voorbeeld

Je hebt een budget van € 6,- per week voor broodjes bij de kantine. Een belegd broodje kost €1,50 en een saucijzenbroodje kost €1,-. Je kunt dan kiezen uit de volgende mogelijkheden:

Voorbeeld

Je hebt een budget van € 6,- per week voor broodjes bij de kantine. Een belegd broodje kost €1,50 en een saucijzenbroodje kost €1,-. Je kunt dan kiezen uit de volgende mogelijkheden:

Oefensom

Gegeven is dat iemand een budget heeft van € 10. Hij koopt daarvan appels en bananen.
Een appel kost € 0,25 en een banaan € 0,50. 

1) Stel de vergelijking van de budgetlijn op.

2) Teken de budgetlijn.

Stel dat prijs van bananen stijgt.

3) Hoe verschuift de budgetlijn? (Maak schetsje.)

Uitwerking oefensom

1) 10 = 0,25 x qa + 0,50 x qb

2) 

3)