VWO - Rechtsstaat - par. 4 uitgebreid

• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Rechtsstaat par. 4 

Hoeveel rechten hebben verdachten en gevangenen?

lesdoel:

Na deze les kunnen jullie benoemen welke rechten verdachten en gevangenen hebben en kunnen jullie uitleggen waarom dat belangrijk is in een rechtsstaat. 

vorige les: 

Verdachte: bij een redelijk vermoeden van schuld van een strafbaar feit, dit moet blijken uit de feiten en omstandigheden

Onschuldpresumptie

Iemand is onschuldig totdat het tegendeel door de rechter bewezen is.

Rechtsbescherming

Je bent verdachte en nog geen dader.

Rechtshandhaving

De maatschappij verlangt dat er zo veel mogelijk criminelen worden opgesloten.

rechten van de verdachte

staan allemaal in: 

-het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)

- het wetboek van Strafvordering   

(bijvoorbeeld: zwijgrecht, recht op een eerlijk proces, onschuldpresumptie)

       

Schijnproces

- als een rechtszaak niet onafhankelijk en oneerlijk verloopt (zoals in dictaturen) 

Gevangen nemen

Na arrestatie:

- verhoor door politie: max. 15 uur

- in verzekering stellen: Officier van justitie (OvJ) mag nog verlengen met tweemaal 3 dagen (dus: max 6 dgn)

- voorlopige hechtenis (14 dagen)

- gevangenhouding: max. 90 dagen (op bevel rechter)

vb -ivm zwijgrecht: de cautie moet worden afgenomen 

-verhoortechnieken

Een verdachte moet altijd antwoord geven op de vragen van de OvJ.

1. Juist
2. Onjuist

Hoe heet de brief die je thuis krijgt als je voor de rechter moet verschijnen?

1. Proces-verbaal
2. OM-afdoening
3. Justitiële oproep
4. Dagvaarding

Politierechter

Relatief lichte delicten met een eis van max. 1 jaar gevangenisstraf (1 rechter)

Meervoudige kamer

Zware delicten (3 rechters beslissen samen)

7 stappen in een rechtszaak

1. Opening (pers.gegevens + zwijgrecht)

2. Tenlastelegging (de OvJ geeft strafeis aan)

3. Onderzoek (rechten en OvJ stellen vragen)

4. Requisitoir (strafeis OvJ)

5. Pleidooi (vedediging advocaat)

6. Laatste woord

7. Vonnis (uitspraak)

Hoger beroep

- Zowel de advocaat als de tegenpartij zijnde de OvJ kunnen in hoger beroep gaan (Gerechtshof)

- In cassatie: de laatste stap na hoger beroep is naar de Hoge Raad (in Den Haag).

Het uiteindelijke vonnis:

Vrijspraak of 

Veroordeling(: vrijheidsontneming, boete, taakstraf) 

of de maatregel:TBS

Rechten gevangenen:

- een klacht indienen bij de gevangenisdirecteur

- recht om te stemmen

-  recht op onderwijs

- uitoefenen religie

- post van advocaat is privé

Panopticon

Als je ontoerekeningsvatbaar bent kun je geen straf krijgen.

1. Juist
2. Onjuist

TBS (terbeschikkingstelling)

- iemand kan niet verantwoordelijk gehouden worden voor zijn daad (hij moet behandelt worden in een TBS-kliniek)

(voorbeeld van een TBS kliniek is: Royse Wissel in Venray)