Puberbrein ontrafelt

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 4

De identiteitsontwikkeling van pubers ?

Wat is het belangrijkste voor pubers als ze bezig zijn met het ontdekken van wie ze zijn?

1. Pubers kiezen spontaan welke overtuigingen ze hebben
2. Pubers proberen verschillende manieren van denken en doen, om uit te zoeken wat bij hen past.
3. Pubers houden zich meestal aan de identiteit die hun ouders voor hen hebben gekozen.
4. Pubers hebben geen last van innerlijke twijfels wanneer ze hun identiteit ontdekken, het gaat altijd vanzelf.

  Wat is identiteitsontwikkeling?

Pubers zijn bezig met de vraag: Wie ben ik en waar hoor ik bij?

Ze experimenteren met verschillende rollen, waarden en overtuigingen.

Dit proces is normaal en noodzakelijk voor hun groei naar volwassenheid.

📋 Stap 1: Persoonlijke tijdlijn (individueel – 15 min)

Iedere docent tekent een tijdlijn van zijn of haar leven (op A3 of digitaal) met belangrijke momenten die invloed hebben gehad op hun identiteit. Bijvoorbeeld:

Schoolkeuzes

Vriendengroepen

Eerste baan

Levensgebeurtenissen

Inspirerende personen

👉 Ze markeren waar ze waarden, overtuigingen of zelfbeeld zagen veranderen.

🧩 Stap 2: Kleine groepjes – delen en vergelijken (20 min)

In groepjes van 3 bespreken ze:

Wat valt je op in jouw eigen ontwikkeling?

Wat heeft jouw identiteit vooral gevormd?

Hoe zie je dat terug bij je studenten?

Welke momenten van “zoeken” herken je bij hen?

🧩 Stap 2: Kleine groepjes – delen en vergelijken (20 min)

In groepjes van 3 bespreken ze:

Wat valt je op in jouw eigen ontwikkeling?

Wat heeft jouw identiteit vooral gevormd?

Hoe zie je dat terug bij je studenten?

Welke momenten van “zoeken” herken je bij hen?

Vroege adolescentie (ongeveer 10-14 jaar):

• Kinderen beginnen meer na te denken over wie ze zijn en wat ze belangrijk vinden.

• Ze kunnen regels en normen in twijfel trekken en experimenteren met nieuw gedrag om hun eigen grenzen te ontdekken.

Middelbare adolescentie (ongeveer 14-18 jaar):

• Pubers ontwikkelen een kritische houding en vormen hun eigen mening over verschillende onderwerpen.
  

Ze zoeken naar onafhankelijkheid en proberen zich los te maken van de zorg van hun ouders.

• In deze fase is het belangrijk dat ze ruimte krijgen om hun eigen keuzes te maken en verantwoordelijkheid te dragen

Late adolescentie (ongeveer 18-21 jaar):

• Jongeren hebben een duidelijker beeld van wie ze zijn en wat ze willen bereiken in het leven.
  

• Ze ontwikkelen een gevoel van continuïteit en stabiliteit in hun identiteit.

• Het besef van wederzijdse erkenning en zelfacceptatie speelt een grote rol in deze fase.

Waarom reageren pubers soms impulsief en emotioneel?

1. Ze willen aandacht
2. Hun pre-frontale cortex is nog niet ontwikkeld
3. Zo zijn ze nou eenmaal
4. De emotionele ontwikkeling is nog niet voltooid

planning en impulsbeheersing nog niet volledig ontwikkelt.

Het gedeelte dat emoties regelt is sterk actief en gevoelig voor hormonale veranderingen

Waarom zijn pubers meer geneigd om risicovolle activiteiten te ondernemen?

1. Ze staan onder druk van vrienden
2. Het beloningssysteem in de hersenen is extra gevoelig voor onmiddellijke beloning
3. Ze overzien de lange termijn beter, waardoor ze de gevolgen beter snappen
4. Het strafsysteem in de hersenen werkt nog niet optimaal

Verhoogde gevoeligheid voor beloningen kan pubers aanmoedigen om risicovolle of impulsieve beslissingen te nemen, omdat ze sterk gemotiveerd zijn door de onmiddellijke beloning die ze verwachten te krijgen.

                          Tips en tricks 

Zorg voor een open en eerlijke dialoog met je puber. Bespreek de mogelijke gevolgen van risicovol gedrag zonder te oordelen.

Maak duidelijke afspraken over wat wel en niet acceptabel is. Consistente regels helpen pubers om te begrijpen wat er van hen verwacht wordt.

Toon zelf verantwoordelijk gedrag. Pubers leren veel door het gedrag van hun ouders te observeren en na te bootsen.

Toon interesse in het leven van je puber en wees betrokken bij hun activiteiten. Dit kan helpen om risicovol gedrag vroegtijdig te signaleren en aan te pakken

Welk stofje komt bij pubers in de hersenen vrij als ze een onmiddellijke beloning krijgen?

1. Serotonine
2. Adrenaline
3. Dopamine
4. Cortisol

Wanneer wordt er in het lichaam dopamine aangemaakt?

Compliment

Wat is het laatste
compliment dat je
hebt gegeven
aan je puber?

Invloed van omgeving

Vriendengroep:  Pubers hechten veel waarde aan de mening van leeftijdsgenoten.

Sociale media: Dit speelt een grote rol in hoe pubers zichzelf zien.

Gezin: Ouders blijven belangrijk, ook al lijkt het soms van niet.

Social media en 

pubers

Sociale media bieden jongeren een constante stroom van beelden, verhalen en updates over het leven van anderen, wat hen aanzet tot sociale vergelijking.

 Volgens de Social Comparison Theory (Festinger, 1954) vergelijken mensen zichzelf met anderen om hun eigen waarde en identiteit te begrijpen.

Pubers worden vaak beïnvloed door populaire influencers en de content die zij plaatsen. 

Dit kan leiden tot het ontstaan van nieuwe trends, normen en gedragingen die door jongeren overgenomen worden, omdat ze proberen te passen in de beeldvorming die influencers uitstralen.

 Het kan invloed hebben op de keuzes die ze maken in hun uiterlijk, gedrag, en zelfs waarden, wat hun identiteit verder vormgeeft.

Het algoritme van TikTok is ontworpen om gebruikers een gepersonaliseerde ervaring te bieden, vooral via de "For You" pagina. 

 TikTok houdt bij hoe je reageert op de content die je ziet. Als je bijvoorbeeld een video leuk vindt of deelt, zal TikTok meer van dit soort video's laten zien.

Elke keer dat een tiener een video leuk vindt, deelt of bekijkt, geeft hun brein dopamine af, een stofje dat zorgt voor een gevoel van beloning en plezier. Dit maakt het moeilijk om te stoppen met scrollen.

TikTok's korte video's zijn ontworpen om snel de aandacht te trekken en vast te houden. Dit kan leiden tot urenlang scrollen zonder dat je het doorhebt

Jongeren vergelijken zichzelf vaak met anderen op sociale media. Dit kan leiden tot een constante behoefte om bij te blijven en te zien wat anderen doen, wat de tijd die ze op TikTok doorbrengen verlengt.

Wat kun je doen als ouders?

 Leer je kinderen om kritisch na te denken over de content die ze consumeren. Bespreek hoe beelden en verhalen op sociale media vaak bewerkt en gestileerd zijn.

Moedig je kinderen aan om influencers te volgen die positieve boodschappen verspreiden, zoals zelfacceptatie, gezondheid en educatie.

Wees een rolmodel in je eigen gebruik van sociale media. Laat zien hoe je op een gezonde en positieve manier met sociale media omgaat.

Leer je kinderen over de technieken die gebruikt worden in marketing en hoe ze kunnen herkennen wanneer ze beïnvloed worden.

Hoe beïnvloedt groepsdruk het gedrag van pubers?

1. Het kan leiden tot risicovol gedrag
2. Het heeft geen invloed
3. Het maakt ze verantwoordelijk
4. Het heeft alleen invloed als de relatie met de ouders slecht is

Het sociale brein ontwikkelt zich en pubers hebben een sterke behoefte om erbij te horen.

Groepsdruk kan positief en negatief uitpakken.
Is dit waar of niet waar?

 Pubers zijn geneigd om zich aan te passen aan de normen en gedragingen van hun groep, zelfs als dit indruist tegen hun eigen waarden of gezond verstand.

www.ouderacademie.com

www.mentaleminihelden.nl