les 9 veredelen en recombinant DNA-techniek

Doelen (8.8 en 8.9)

Je kunt uitleggen hoe in de loop van de geschiedenis organismen zijn gekweekt met voor de mens wenselijke eigenschappen:

klassiek veredelen en kloneren
merker-geassisteerde veredeling
recombinant DNA technologie (volgende les)

1 / 28

Slide 1: Slide

BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 28 slides, with interactive quizzes and text slides.

Lesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Doelen (8.8 en 8.9)

Je kunt uitleggen hoe in de loop van de geschiedenis organismen zijn gekweekt met voor de mens wenselijke eigenschappen:

klassiek veredelen en kloneren
merker-geassisteerde veredeling
recombinant DNA technologie (volgende les)

Slide 1 - Slide

klassieke veredeling

gericht kruisen en selecteren van organismen met gewenste eigenschappen (H7 in SE1)

gewassen

landbouwdieren

huisdieren

Slide 2 - Slide

nadelen klassieke veredeling

Slide 3 - Mind map

"Gewone" dihybride kruising: Een kip met een lange kam (heterozygoot) en witte veren (heterozygoot) wordt gekruist met een haan met een korte kam en zwarte veren.
Wat is de verhouding fenotypen in de F1?

timer

3:00

Slide 4 - Open question

Slide 5 - Slide

welk voordeel heeft het werken met DNA-markers ten opzichte van klassieke veredeling?

Slide 6 - Open question

mutatie-inductie

Slide 7 - Slide

waarom zouden plantenveredelaars planten blootstellen aan mutagene stoffen?

Slide 8 - Open question

vermeerderen

kloneren

-planten

-dieren

Andere technieken

-dieren (KI & Embryotransplantatie)

planten (F1 hybriden)

Slide 9 - Slide

Kloneren

Vermeerderen van cellen of organismen die genetisch identiek zijn

-natuurlijk

-kunstmatig

Slide 10 - Slide

Ongeslachtelijke voortplanting

Slide 11 - Slide

parthenogenese

ongeslachtelijke voortplanting bij dieren

Slide 12 - Slide

wat zijn de voor- en nadelen van ongeslachtelijke voortplanting bij bijvoorbeeld aardappels?

Slide 13 - Open question

Stekken

Enten

Slide 14 - Slide

Weefselkweek

Weefselkweek

Slide 15 - Slide

dieren kloneren

dolly: 1996

sindsdien vaker gelukt

waarom is gekozen voor verschillende rassen kerndonor/celdonor?

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Slide

Andere technieken

gunstige eigenschappen doorgeven zonder kloneren

Slide 18 - Slide

F1 hybriden

Combineren vaak gunstige eigenschappen van beide inteeltlijnen in de F1

inteeltlijnen zijn vrijwel homozygoot voor alle eigenschappen

Slide 19 - Slide

Verklaar dat hobby-boeren die F1 zaden kopen de planten die ze opkweken beter niet kunnen gebruiken om zelf nieuw zaad uit te winnen.

Slide 20 - Open question

Kloneren lastig

kunstmatige inseminatie (KI)

insemineren van koeien met sperma van een "topstier"

Slide 21 - Slide

embryotransplantatie

koe met hormonen behandelen tot

superovulatie

welk hormoon?

Slide 22 - Slide

Delen van organismen kloneren

Slide 23 - Slide

cellen kloneren

selectie

fusie

weefselkweek

oogsten

bv tegen hondsdolheid, tumoren

Slide 24 - Slide

organoiden kweken

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Slide

toepassingen

vervanging proefdieren
testen persoonlijke medicijnen
vervangen beschadigd weefsel

Slide 27 - Slide

stamceltherapie

https://www.bnnvara.nl/dewerelddraaitdoor/videos/266127

Slide 28 - Slide