Blok 3 Lezen BBL/KBL/TL Lj1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Blok 3 Lezen

3.12 Alinea's en tussenkopjes

3.13 Inleiding, Middenstuk, Slot

Indeling tekst (1)

• Alinea's
   -  Stukjes tekst waar iets anders wordt verteld over het onderwerp.
   -  Begint op een nieuwe regel
   -  tussen alinea's staat vaak een lege regel (witregel)
  
  
• Tussenkopjes
    - Staan boven een alinea of een groepje alinea's
    - Geeft aan waar  de alinea of groepjes alinea's over gaan.

Twee voorbeelden

• Hoeveel alinea's zie je?
  
  
• Hoeveel tussenkoppen zie je?

Indeling tekst (2)

• Inleiding
   -  Meestal één alinea
    - De schrijver vertelt waar de tekst (het onderwerp) over gaat.
  
  
• Middenstuk
    - Meestal meerdere alinea's. De alinea vertelt over het deelontwerp 
    - De schrijver vertelt meer over het onderwerp
  
  
• Slot
    - Meestal één alinea
     - De schrijver maakt een duidelijke einde aan de tekst (het onderwerp)

Bedenk een mooie slotzin 

• Je ziet straks de tekst van Skinny de dolfijn.
• Bij de tekst is nog geen slot. 
• Bedenk een goede slotzin bij de tekst

Dolfijn Skinny is 52 en heel fit

In het dolfinarium in Harderwijk is het feest. Dolfijn Skinny, de oudste dolfijn van Europa, is vandaag 52 jaar geworden.

De tuimelaardolfijn kreeg een vistaart voor haar verjaardag. Gisteren kreeg ze al verjaardagsvisite van haar grootste fan, de 97 jaar oude mevrouw Van Tilburg uit Zandvoort. Zij kent Skinny al sinds de jaren 60.

Hoge sprongen

Skinny is ondanks haar hoge leeftijd nog heel actief. Ze doet nog mee met alle trainingssessies en laat regelmatig haar hoge sprongen zien.

Dieren in parken worden vaak ouder dan hun in het wild levende soortgenoten. Dankzij hun kennis over de dieren en hun gezondheid, kunnen de verzorgers snel inspelen op ouderdomskwaaltjes.

In het dolfinarium zijn vijf dolfijnen tussen de 30 en 50 jaar oud.

Dolfijn Skinny is 52 en heel fit

In het dolfinarium in Harderwijk is het feest. Dolfijn Skinny, de oudste dolfijn van Europa, is vandaag 52 jaar geworden.

Vistaart

De tuimelaardolfijn kreeg een vistaart voor haar verjaardag. Gisteren kreeg ze al verjaardagsvisite van haar grootste fan, de 97 jaar oude mevrouw Van Tilburg uit Zandvoort. Zij kent Skinny al sinds de jaren 60.

Skinny is ondanks haar hoge leeftijd nog heel actief. Ze doet nog mee met alle trainingssessies en laat regelmatig haar hoge sprongen zien.

Welke zinnen horen waar?

Geef van de zinnen aan waar ze thuishoren: 

• de inleiding
• het middenstuk of 
• het slot van een tekst. 
• Leg je antwoord steeds uit.

Inleiding, middenstuk of slot?

Hopelijk krijgt deze handelaar in zeldzame diersoorten een hoge straf.

Inleiding, middenstuk of slot?

Iedereen heeft ze weleens in de polder zien staan: windmolens.

Inleiding, middenstuk of slot?

Een ander voordeel van een fietsvakantie is dat hij niet veel hoeft te kosten.

Inleiding, middenstuk of slot?

We raden dit hotel dus van harte aan!

Inleiding, middenstuk of slot?

We hebben net gezien dat een cricketteam bestaat uit elf spelers.

Wat heb je geleerd?

• Indeling teksten
  
• Hoe je teksten in bij een inleiding, middenstuk en slot herkent

Huiswerk

BBL: 30, 31, 32, 33

KBL: 37, 38, 39, 40

TL: 36, 37, 38, 39 

In Edition Blok 3 3.13 (af) maken, lezen en bestuderen 3.14

 

Blok 3 Lezen

3.13 Alinea's en tussenkopjes

3.14 Inleiding, Middenstuk, Slot

Indeling tekst (1)

• Alinea's
   -  Stukjes tekst waar iets anders wordt verteld over het onderwerp.
   -  Begint op een nieuwe regel
   -  tussen alinea's staat vaak een lege regel (witregel)
  
  
• Tussenkopjes
    - Staan boven een alinea of een groepje alinea's
    - Geeft aan waar  de alinea of groepjes alinea's over gaan.

Twee voorbeelden

• Hoeveel alinea's zie je?
  
  
• Hoeveel tussenkoppen zie je?

Wat betekent dit?

• Een werkwoordelijk gezegde vertelt wat er gebeurt wat er  gedaan wordt de handeling een werking 
• Een werkwoordelijk gezegde bestaat uit alle werkwoorden die bij elkaar horen 
• De persoonsvorm is dus ook een onderdeel van het gezegde.

Blok 3 Over taal

3.14 Tekstdoel - uitleg geven

3.15 Zoekend lezen

Werken in de middeleeuwen

De meeste mensen in de middeleeuwen zijn boer. De boeren worden steeds beter in hun vak. Ze gaan hun eigen producten verkopen. De handel wordt daardoor steeds belangrijker. In deze paragraaf nemen we het beroep van handelaar onder de loep.

Handel

Na het jaar 1000 gaat het steeds beter met de landbouw. Veel boeren verbouwen nu méér producten dan ze zelf nodig hebben. Wat ze over hebben, verkopen ze. Hierdoor komt er steeds meer handel. Voor het ontstaan van steden is die handel heel belangrijk.

Ook regent het er veel. Bijna elke dag valt er wel een zware bui. Dat heeft te

maken met twee regels. De eerste is: warme lucht stijgt op. En de andere is:

stijgende lucht koelt af. Als lucht afkoelt, ontstaan er wolken en kan het gaan

regenen. Er valt 2.000 tot 4.000 millimeter regen per jaar.

Begroeiing

De bossen in zo’n warm en vochtig gebied noem je tropische regenwouden.

In tropische regenwouden groeien veel soorten planten en bomen.

Sommige bomen zijn 10 tot 15 meter hoog, andere 30 tot 60 meter, weer

andere steken daar nog bovenuit.

Dat zijn de echte woudreuzen.

De beste plek

De handelaren hebben namelijk een plek nodig om te wonen en hun

goederen op te slaan. Waar kunnen ze het best hun huizen bouwen? Een plek

langs een drukke weg bij een grote rivier is heel handig. Op locaties waar de

handelaren gaan wonen, ontstaat vaak een stad.

Op de markt

De meeste steden hebben een weekmarkt op een groot plein. Daar verkopen

de boeren uit de omgeving hun producten. Er zijn ook jaarmarkten. Een

jaarmarkt wordt één keer per jaar gehouden en duurt soms wel twee weken.

Op deze jaarmarkten zijn vooral handelaren te vinden. Het gaat ze meestal

voor de wind. Ze doen goede zaken.

Ook regent het er veel. Bijna elke dag valt er wel een zware bui. Dat heeft te

maken met twee regels. De eerste is: warme lucht stijgt op. En de andere is:

stijgende lucht koelt af. Als lucht afkoelt, ontstaan er wolken en kan het gaan

regenen. Er valt 2.000 tot 4.000 millimeter regen per jaar.

Begroeiing

De bossen in zo’n warm en vochtig gebied noem je tropische regenwouden.

In tropische regenwouden groeien veel soorten planten en bomen.

Sommige bomen zijn 10 tot 15 meter hoog, andere 30 tot 60 meter, weer

andere steken daar nog bovenuit.

Dat zijn de echte woudreuzen.

Wat je moet onthouden

We hebben in deze paragraaf gezien dat het succes van de boeren leidde tot meer handel. De handel is heel belangrijk voor het ontstaan van steden.

Uit: Feniks, leesboek 1bk

Waar kom je de tekst over Werken in de Middeleeuwen tegen?

Wat is het onderwerp?

Wat is het tekstdoel van de tekst 'Werken in de Middeleeuwen'

1. informeren
2. amuseren
3. overhalen
4. uitleg geven

3.14 Tekstdoel - uitleg geven

• tekstsoort - uitleggende tekst
• tekstvorm - schoolboektekst, recept,             
              handleiding

3.15 Zoekend lezen

Als je in een tekst het antwoord op een vraag zoekt, ga je zoekend lezen. 

Je leest dan niet de hele tekst, maar kijkt de tekst snel door. 

Je let op de tussenkopjes en op anders gedrukte woorden. Die kunnen je helpen het antwoord snel te vinden.

3.15 Zoekend lezen

Als je in een tekst het antwoord op een vraag zoekt, ga je zoekend lezen. 

Je leest dan niet de hele tekst, maar kijkt de tekst snel door. 

Je let op de tussenkopjes en op anders gedrukte woorden. Die kunnen je helpen het antwoord snel te vinden.

Zelfstandig werken/huiswerk

1. Lees de tekst ‘Vincent van Gogh nog steeds beroemd’.

2. Bedenk bij 3 alinea's (niet de inleiding) een zoekvraag.

3. Schrijf op: de zoekvraag, het antwoord én de alinea waar je moet zoeken.

4. Mail dit naar mij: [e-mail].

5. Deze opdracht moet maandag 17 januari af zijn.