1.4 Celorganellen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Lesplanning 15-09

• Voorkennis activeren
  
•  Uitleg 1.4 eerste deel t/m mitochondriën en chloroplasten
•  Maken opgaven: 28 t/m 32 [hw voor woensdag] 

Welke celorganellen in de plantencellen?

Welke celorganellen in de dierlijke cellen?

Lees basisstof 1.4

Lees blz. 26 t/m 28 aandachtig. Bekijk de afbeeldingen die erbij horen.

Celorganellen?

een deel van de cel met zijn eigen functie.

stukje basiskennis

De organische stoffen waaruit ons lichaam is opgebouwd zijn de koolhydraten, vetten en eiwitten.

Vetten - reservestof, brandstof, bouwsteen van celmembranen

Koolhydraten - reservestof, brandstof, soms bouwsteen van cellen

Eiwitten - belangrijke bouwstenen van cellen of werkzaam als enzym (helpen bij reacties waarbij stoffen aan elkaar worden gemaakt of juist doormidden worden geknipt)

Celkern 

de CELKERN

• bolvormig met (kern)poriën zodat stoffen erin en eruit kunnen
  
• dubbel membraan
  
• binnenin kernlichaampjes* en chromatine* (= DNA + eiwitten) 
  
• bevat dus de (erfelijke) informatie 
  

* wordt vervolgd

ribosomen

• officieel geen organel, want  geen membraan
• Functie: eiwitsynthese 
• ribosoom krijgt van de kern informatie welk eiwit ze moeten maken
  

 ER

het ER (endoplasmatisch reticulum)

• glad/ruw = zonder of met ribosomen
  
• verspreidt door de hele cel
  
• soort buizensysteem, ook aangesloten op de kernporiën 
  
• een taak is de eiwitten gemaakt door de ribosomen vervoeren
  

Verschil tussen?

Ruw endoplastich reticulum

Glad endoplatisch reticulum

 golgisysteem

• golgi-systeem ontvangt stoffen van ER, bewerkt ze, en stuurt ze door (in/ uit de cel)
• verpakt stoffen in blaasjes (insnoeringen van eigen membraan)
• bevat allerlei soorten enzymen (voor elke reactie een ander enzym)

lysosoom

• blaasjes met verteringsenzymen die samensmelten met blaasjes met daarin grotere stoffen die afgebroken moeten worden
  

lysosomen af

Zet de onderstaande organellen in de juiste volgorde behorend bij de eiwitsynthese. Begin bij het organel waar RNA naar toe beweegt.

1

3

4

2

Celmembraan

Ribosoom

ER

Golgi-systeem

Wat is de functie van het golgi-systeem in de cel?

1. zorgt voor intracellulaire vertering
2. produceren van eiwitten
3. vorm geven aan eiwitten en het verpakken van eiwitten in blaasjes
4. vervoeren van eiwitten door de cel

stukjes basiskennis

aerobe dissimilatie

glucose + zuurstof --> koolstofdioxide + water + energie

Dit proces vindt grotendeels in de mitochondrien plaats. 

Verbranding

Energie uit glucose -> in mitochondriën omgezet in ATP

Hoe meer energie een cel nodig heeft, hoe meer mitochondriën het heeft

(vb. spiercel)

Mitochondrie

Geplooid binnenmembraan

Eigen DNA!!

mitochondriën (samengevat)

• aerobe dissimilatie (verbranding van glucose + zuurstof)
  

• dubbel membraan

• de energiefabriekjes van de cel

En dan nu.. kijken wat jullie onthouden hebben van deze uitleg..

In dit celorganel vindt de verbranding plaats.

Planning 21-09

welk celorganel is hier afgebeeld?

hoe heet het celorganel dat paars is gekleurd in de afbeelding hiernaast?

In welk celorganel wordt ATP gemaakt?

De laatste stap bij het maken van eiwitten is het afwerken en verpakken. Welk celorganel doet dit?

Eiwitten worden gemaakt door... (noem een celorganel):

Welk celorganel regelt de zelforganisatie in de cel?

Hoe werken het endoplasmatisch reticulum en golgisysteem samen?

Lesplanning 15-09

• Voorkennis activeren
  
•  Uitleg 1.4 eerste deel t/m mitochondriën en chloroplasten
•  Maken opgaven: 28 t/m 32 [hw voor woensdag]