Samenleving H2 2.1 en 2.2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

De Samenleving

Hoofdstuk 2

De overheid om ons heen

Lesdoelen

• de belangrijkste overheidsorganen noemen
  
• het verschil aangeven tussen individuele, collectieve en quasi-collectieve goederen en van elk soort goed een voorbeeld kunnen noemen

Terugblik

PW hoofdstuk 1 bespreken

Wat is en doet de overheid?

De overheid is een verzamelnaam voor alle organisaties die volgens de wet werkzaamheden voor ons allemaal moeten uitvoeren. 

De belangrijkste overheidsorganen zijn:

• Landelijke overheid (het Rijk)
• Provinciën
• Waterschappen
• Gemeenten

Landelijke overheid

Provincie

Verantwoordelijk voor de grond van een deel van het land

-Mogen steden uitbreiden?

-Mag extra ruimte komen voor 

bedrijfsterreinen?

-Zijn er goede wegen of moeten die 

bijgebouwd worden?

Waterschappen

Het beheren van water en 

het bewaken van de kwaliteit 

van ons water. 

De gemeente

De gemeente staat het dichtst bij jou.

Veel zaken in jouw woonplaats 

worden geregeld door de gemeente.

Moeten er bomen geplant worden?

Identiteitsbewijs of paspoort regelen

Collectieve goederen

Voorzieningen waar alle burgers gebruik van kunnen maken en die worden geleverd en betaald door de overheid.

Collectieve goederen

De overheid zorgt voor collectieve goederen:

• Voor sommige ervan kun je niet iedereen apart laten betalen (bijvoorbeeld dijken)
• Kwaliteit ervan zelf regelen
• Betaalbaar blijven voor iedereen

Quasi-collectieve goederen

Dit zijn goederen die individueel leverbaar, maar die we toch als een soort collectief goed door de overheid laten leveren.

 

Onderwijs kun je per persoon leveren. Wanneer je niet betaalt, is het mogelijk om je uit te sluiten van lessen. Maar we kiezen ervoor om het collectief, betaalt met belastinggeld, te leveren.

Begeleid oefenen

Drie juist/ onjuist vragen.

Een dijk is een collectief goed.

1. Juist
2. Onjuist

Een speeltuin in de wijk is een collectief goed.

1. Juist
2. Onjuist

Een kaartje voor een voetbalwedstrijd een collectief goed.

1. Juist
2. Onjuist

Zelfstandig werken

Maken 2.3 t/m 2.9

Evaluatie

• de belangrijkste overheidsorganen noemen
  
• het verschil aangeven tussen individuele, collectieve en quasi-collectieve goederen en van elk soort goed een voorbeeld kunnen noemen

De Samenleving

Hoofdstuk 2

De overheid om ons heen

Lesdoelen

•  het verschil uitleggen tussen de collectieve sector en de particuliere sector
  
• het verschil uitleggen tussen het omslagstelsel en het kapitaaldekkingsstelsel
  
• het verschil aangeven tussen de AOW en het pensioen

Terugblik

Huiswerk was: Maken 2.3 t/m 2.9

Nakijken met nakijkblad

Terugblik

Welke vier overheidsorganen kent Nederland?

Particuliere sector

De particuliere sector bestaat uit bedrijven en burgers.

Bedrijven in de particuliere sector streven naar winst.

Daarbij leveren ze vooral individuele goederen

Particuliere sector

Deze sector heeft te maken met marktwerking: de aanbieders van producten concurreren met elkaar.

Ze moeten daarom:

• goede kwaliteit leveren.
  
• hun prijzen laag houden. Dat kan alleen als ze hun bedrijfskosten laag houden.
  

Collectieve goederen

De overheid zorgt voor collectieve goederen, omdat/want:

• Apart laten betalen niet mogelijk (bijvoorbeeld dijken).
  
• De kwaliteit ervan zelf wil regelen.
  
• Betaalbaar blijven voor iedereen.
  

Collectieve sector

Collectieve sector

Ambtenaren

Semi ambtenaren (docenten, verpleegkundigen)

Solidariteit

In Nederland kan niet iedereen volledig voor zichzelf zorgen

Hiervoor zijn bepaalde inkomensoverdrachten.

Overdrachtsinkomen

Voorbeelden van overdrachtsinkomen:

- Kinderbijslag

- Huurtoeslag

- Zorgtoeslag

- Alimentatie

- Aow

- Ww

Omslagstelsel

Actieven mensen die werken.

Inactieven mensen die een uitkering ontvangen.

Omslagstelsel 

• bijvoorbeeld AOW
  

Welk probleem kan er ontstaan bij het omslagstelsel?

Vergrijzing

Omslagstelsel

* Nu premie afdragen voor de ouderen van nu.

*AOW

Kapitaaldekkingsstelsel

*Nu premie afdragen voor jezelf.

*Pensioenfonds

Zelfstandig werken

Maken 2.10 t/m 2.16

Evaluatie

 * het verschil uitleggen tussen de collectieve sector en de particuliere sector

* het verschil uitleggen tussen het omslagstelsel en het kapitaaldekkingsstelsel

* het verschil aangeven tussen de AOW en het pensioen