Flexibele leerwegen - Dag van de Diversiteit

• Nederlands
• Engels
• +3
• Secundair onderwijs

Dag van de Diversiteit

Flexibele trajecten voor ex-onthaalleerlingen in het secundair onderwijs

[e-mail]

[e-mail]

Wanneer mag je een vrijstelling voor een volledig vak geven?

1. Dit mag nooit.
2. Enkel als je Nederlands in de plaats aanbiedt.
3. Als een leerling aantoont de leerinhoud al te beheersen.
4. B en C mogen allebei.

Wanneer mag je een vrijstelling geven voor een deel van een vak?

1. Dit mag nooit.
2. Als de leerling kan aantonen dat deel al te beheersen.
3. Als de klassenraad beslist dat het minder relevant is met oog op de verdere (school)loopbaan.
4. B en C mogen allebei.

Leerlingen met een taalachterstand voor Nederlands mogen bovenop hun lestijdenpakket

1. geen extra uren Nederlandse les volgen.
2. tot 2 uur extra Nederlandse les volgen.
3. tot 3 uur extra Nederlandse les volgen.
4. tot 4 uur extra Nederlandse les volgen.

In de derde graad, in een richting waarin moderne vreemde talen niet eigen zijn aan de richting,

1. mogen ze niet vervangen worden door Nederlands.
2. mogen ze vervangen worden door Nederlands.
3. moeten de eindtermen van de 2e graad behaald worden.
4. moeten de leerlingen een extra programma volgen.

Een leerling met tekorten in het eerste jaar van een graad kan een attest van regelmatige lesbijwoning krijgen i.p.v. een oriënteringsattest...

1. Enkel in het deeltijds beroepsonderwijs.
2. Enkel als de hele klas een ARL krijgt.
3. Als de klassenraad het haalbaar vindt om het tekort in het tweede jaar weg te werken.
4. Enkel in de vernieuwde brede eerste graad.

Een leerling met een tekort op een taal mag gedelibereerd worden om zijn/haar diploma te halen.

1. Neen, dit mag niet.
2. Ja, mits toelichting bij het diploma.
3. Ja, enkel in een minder talige richting.
4. Ja.

Je mag de doelstellingen voor een leerling met taalachterstand voor een bepaalde taal...

1. Niet beperken tot de basisvorming.
2. Wel beperken tot de basisvorming.
3. Enkel in het eerste vervolgjaar aanpassen.
4. Enkel in een niet-talige richting aanpassen.

Mogelijkheden

in het secundair onderwijs

Grammar of schooling

= de regels die leren en instructie organiseren

= onbewuste visie op hoe een 'echte school' functioneert

In Vlaanderen: o.a. jaarklassen, vakleraren, lessenroosters,

A/B/C-attesten, inrichting van schoolgebouwen

Vernieuwing heeft meer slaagkans als je een perceptie kan ombuigen.

H

Bron:

Machteld Vandecandelaere

Naomi Van den Branden

Margo Vandenbroeck

Goedroen Juchtmans

H

Interne differentiatie

• Binnenklasdifferentiatie: kenmerken divers publiek meenemen in keuzes qua curriculum - BKD
  
• Universal Design for learning: curriculum toegankelijk maken voor een divers publiek - UDL
  

Individuele leerlijnen met nadruk op zelfstandig werk: contractwerk, begeleid zelfstandig leren, flipped classroom

Flexibele leerinhouden

S

Structurele externe differentiatie

MULTILEEFTIJDSKLASSEN

• Voordelen: meer peer tutoring - overnemen van matuur gedrag - meer oefenkansen voor wie ouder, maar trager werkt - langer les bij dezelfde leraar - ontwikkelt sociale vaardigheden en verantwoordelijkheidszin van de oudere leerlingen

• Nadelen: instructies niet altijd aangepast aan de leeftijd - werkdruk voor de leraar (hiervoor opgeleid?) - overnemen kinderachtig gedrag

E

Structurele externe differentiatie

NIVEAUGROEPEN

• Voordelen: betere afstemming van instructies - leertempo - leermaterialen

• Nadelen: geen 'betere' rolmodellen - minder oefenen op omgaan met verschillen - verwachtingen t.o.v. prestaties bij een niveaugroep worden opgepikt door de leerling - binnen dezelfde klas: werkdruk

S

Structurele externe differentiatie

• GRAADEVALUATIE (oriënteringsattest wel noodzakelijk indien de leerling alsnog in leerjaar 2 verandert) >> wordt voor de start van het schooljaar voor een structuuronderdeel vastgelegd
• MODULAIR ONDERWIJS (o.a. in BSO en DBSO nuttig om deelcertificaten te halen)   
  
• (jaar)klasoverstijgende CO-TEACHING

H

Structurele externe differentiatie

STRUCTUREEL INGEBOUWDE UREN REMEDIËRING / VERDIEPING / VERBREDING

• kan klas/leerjaaroverstijgend ingepland worden, met peertutoring
• huiswerkklas voor iedereen / uren in open leercentrum / inhaallessen Nederlands
  
• remediërende weken                                                                                         >> maximaal aantal lestijden respecteren!

E

Structurele externe differentiatie

FLEXIBELE UURROOSTERS & BUNDELEN VAN VAKKEN

• bepaalde weken meer lesuren, andere weken minder
  
• een éénuursvak als tweeuursvak programmeren, dan omwisselen
• projectmatig aan de slag gaan
• nog in te halen vakken/modules voor zittenblijvers in eerste maanden programmeren
• 'vlinderleraren' of zorgleraren
  

E

Praktijken voor specifieke doelgroepen

NIVEAUWERKING

• extra taaltraject Frans+ of tot 3u. meer Nederlands
  
• huiswerkklas (voor ex-Okan met inzet van vervolgschoolcoaches)
• lessen volgen in andere klas/jaar/ andere school (kan ook moeilijker zijn!) <-> korte en lange snuffelstages tijdens OKAN
  
• bij evaluaties: verklarend/ vertalend woordenboek gebruiken, examen mondeling toelichten, open boek examen, meer tijd
  

S

Praktijken voor specifieke doelgroepen

DOORSTROOM NA TEKORTEN

• bv. met zelfstandig te verwerken bundel met de niet gekende leerdoelen
• oriënteringsattest wel noodzakelijk indien de leerling alsnog in leerjaar 2 verandert
• kan enkel binnen een graad, met attest regelmatige lesbijwoning (ARL)
  

STUDIEDUUR VERLENGEN (vermijden)

• een schooljaar over 2 jaar
• een graad over 3 jaar
• ook bij HBO5 of Se-n-Se

H

Praktijken voor specifieke doelgroepen

VRIJSTELLINGEN

• van delen van vakken (leerachterstand) - godsdienst: ligt gevoelig bij KOV
  

• volledige vakken enkel door Nederlands vervangbaar
  
• reeds met vrucht doorlopen vakken (een leerling die bleef zitten /al examencommissie deed / voorkennis aantoonde op een specifiek examen op de leerplandoelen van dat jaar)
• finaliteit van de opleiding mag niet in het gedrang komen (gelijkwaardige doelen voorop stellen)
  

E

Vragen tot nu toe?

Opstellen van contract met leerling en ouders/voogd

• Inschatten van inzet/zelfredzaamheid van de leerling   intakegesprek - informatie van vervolgschoolcoach - fiche uit BaSO
• Inschatten van ondersteuning - tussentijdse opvolging
• Bekijken van infrastructuur: waar mag/kan de leerling werken?   zelfde klaslokaal -  ander lokaal met of zonder toezicht -   openleercentrum - bibliotheek - thuis
• Engagementsverklaring

S

Draagkracht van de school: planlast

• Parallel programmeren van bepaalde vakken om niveaugroepen te maken mogelijk?
  
• Hoeveel campussen heeft de school?
  
• Flexibele aanwezigheid op school: registreren is omslachtiger, meer werkdruk voor ondersteunend personeel?
  
• Aantal beschikbare vervolgschoolcoaches/ GOK-uren?
• Reflectiedagen / overlegmomenten mogelijk?

H

Draagkracht van de school: mindset

• Leerkrachten bereid om flexibele lessenroosters te krijgen?
• Leerkrachten bereid om meer tijd te besteden aan specifieke bundels, beschikbaarheid tijdens examenperiode, meer overleg, ... ?
• Hospiteren bij elkaar, vakgroepwerking en verder professionaliseren ingebed in schoolcultuur?
  

H

Draagkracht van de school: mindset

• Taalproblemen >< Leren leren (boekentasmanagement, studieplanning)
  
• Growth mindset >< child-deficit denken (lukt ons beter bij heel kleine kinderen)
  
• Iedereen gelijk voor de wet vs. Gelijke kansen                                                                      >> ex-OKANleerling kan een les geven in eigen taal aan leerkrachten of aan nieuwe klas: begrip opbrengen voor extra maatregelen                                                               (wat voor ex-OKAN kan, is ook interessant voor M-decreet en omgekeerd!)

H

Draagkracht van de school: start

• Leraren moeten zelf de nood erkennen (aantal C-attesten, negatieve doorlichting, enquête)
  
• Participatief sleutelen aan de 'Grammar of schooling' op de school
  
• Kleine experimenten opstarten die als een olievlek zich verspreiden
• Elkaar tijd en inspraak geven
• Aandacht voor verbondenheid in teams
• Begrip voor handelingsonzekerheid
  

H

Inzetten op lerarencompetenties

• Diagnostische competentie
  
• Open staan voor diverse leerlingen
  
• Kunnen differentiëren
• Teamspirit, sharing = caring
  
• Socio-emotionele voelsprieten (taal is niet altijd de drempel), bij ex-okanleerlingen is welbevinden cruciaal
  

H

Bijlagen: praktische tips voor jouw school

• Lijstje concrete voorbeelden bij SGI

• Casussen
• Aan de slag in de les Nederlands
• Aan de slag in de les Frans/Engels
• Websites voor Frans en Engels
• Bronnen
  

H

[e-mail]

[e-mail]