D1Bth8 Gedrag lr Ethogram/Protocol 2019

D1BTh8
Gedrag - Dierentuin
1 / 32
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvmbo t, mavoLeerjaar 1

This lesson contains 32 slides, with interactive quizzes, text slides and 6 videos.

time-iconLesson duration is: 180 min

Items in this lesson

D1BTh8
Gedrag - Dierentuin

Slide 1 - Slide

Excursie naar de dierentuin in Münster 

1. Je leert van alles over 'gedrag'.


2. In de dierentuin neem je deel aan: "Escape the Zoo"

Slide 2 - Slide

dierengeluiden
Dierengeluiden
Welke dieren wil je graag
zien in de dierentuin?

Slide 3 - Mind map

Waarom willen mensen meer
weten over het gedrag van dieren?

Slide 4 - Mind map

Wat doe je als je het gedrag van dieren wilt bestuderen?

Slide 5 - Open question

Je leert

Wat ethologie is
Hoe je een ethogram maakt
Hoe je een protocol maakt
Welke conclusies je kunt trekken vanuit het ethogram en protocol

Slide 6 - Slide

Bekijk het filmpje (10 min)
Beantwoord straks de volgende vragen:

Wat is ethologie?
Wat is een ethogram?
Wat is een protocol?

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Video


Waarom wordt gedrag bestudeerd? 

Gedragonderzoekers bestuderen gedrag om iets te weten te komen over een dier.

Ethologie = Het bestuderen van gedrag
Wat onderzoekers waarnemen zetten ze in een ethogram.

In de dierentuin:
Dierenverzorgers maken ethogrammen om dieren goed te leren kennen.
Je gaat 'goed' naar dieren kijken. Ze zijn niet altijd even actief en doen niet altijd hetzelfde. Je kunt je wel voorbereiden. Door te lezen of op internet te zoeken naar informatie over jouw dier. Je weet dan welk gedrag je misschien zult waarnemen. Maar of je alles zult zien, staat niet vast en bovendien kan een dier ook onverwacht ander gedrag laten zien. Als je naar een natuurfilm kijkt, zie je in korte tijd veel verschillende gedragingen. Voor een film heeft men lang opnames gemaakt en daarvan de meest interessante en/of leuke stukjes achter elkaar gemonteerd. 
Die tijd heb jij niet in de dierentuin.

Slide 9 - Slide


Wat is ethologie?

A
Het bestuderen van gedrag
B
Het beïnvloeden van gedrag
C
Het gedrag van dieren veranderen
D
Het gedrag van mensen veranderen

Slide 10 - Quiz

Wat weet je van een ethogram?

Wat is ...............waar?
NIET
A
Je schrijft op wat een dier doet
B
Een gedragshandeling wordt omschreven
C
Je schrijft bijv. op dat een hond agressief is
D
Het is een lijst met beschrijvingen van gedrag

Slide 11 - Quiz

Ethogram


Het is een lijst met beschrijvingen van gedrag.
Het dier wordt hiervoor bestudeerd:
Schrijf op wat het dier doet.
Omschrijf de gedragshandeling.

 


  Afkorting  Handeling      Omschr. gedragshandeling


  xx                 xxxxxx              xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

  xx                 xxxxxx              xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

  xx                 xxxxxx              xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

  xx                xxxxxx              xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

                                    Ethogram

Jullie gaan het gedrag van een dier bestuderen. Jullie maken een lijst van ongeveer 15 gedragsomschrijvingen. Tijdens de les werk je hier al aan. Eerst gaan jullie nog oefenen in het maken van een ethogram. Bekijk het filmpje van de giraf.





Slide 12 - Slide

Slide 13 - Video

Gedragsonderzoek:
Het ethogram
Gedrag bestaat uit een reeks handelingen.

Bijvoorbeeld: 

1. Een giraf loopt naar het water.
2. Zijn kop komt dichtbij het water 
    (hiervoor doet hij iets ....)
3. Hij drinkt het water.

Deze handelingen kun je beschrijven. 
De lijst met beschrijvingen heet een ethogram



Giraf - het ethogram


Afkorting   Handeling     Omschr. gedragshandeling


           
Samen met de docent
maak je het ethogram
van de handelingen 
van de giraf in je schrift.

                                   





Slide 14 - Slide

Geef een voorbeeld van
een gedragselement = gedragshandeling
die jij wel eens uitvoert

Slide 15 - Mind map

     Herhaling: Hoe maak je een Ethogram? 


1.  Bestudeer het gedrag van het dier.
     Bekijk het dier en/of zijn soortgenoten. 

2. Noteer een groot aantal gedrags- 
     handelingen. Noteer deze op de juiste wijze

Je kunt op internet ook kijken welke gedragshandeling het dier uitvoert. 
Zoek naar filmpjes waarbij het dier natuurlijk gedrag vertoont.




Je oefent nog een keer  het maken van een ethogram. De docent helpt.


1. Je maakt een ethogram op school

2. Misschien maak je een ethogram thuis of 
     ergens in de buurt (dierenparkje ....)


Je maakt nu een ethogram over de hond!

Slide 16 - Slide

ETHOGRAM van de hond

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Video

Een onderzoeker wil nog meer weten!

Hij wil bijvoorbeeld weten welke gedragshandelingen bij 1 dier voorkomen.
Dat zet de onderzoeker in een protocol.

                                                                  Een protocol
             is een lijst waarop je kunt zien welke gedragshandelingen voorkomen
                                                                   bij één dier



Slide 19 - Slide


Wat is een protocol?

A
Je schrijft op wat je van het gedrag vindt
B
Een lijst waarop je kunt zien welke gedragshandelingen voorkomen bij één dier
C
Je schrijft op wat het dier doet
D
Een lijst waarop je kunt zien hoe vaak een gedragshandeling voorkomt bij alle dieren van één soort

Slide 20 - Quiz

Oefening: Maak nu het protocol over het gedrag van de hond.
De docent houdt de tijd bij.
Om de 20 sec. noteer je wat de hond doet (je kijkt steeds naar dezelfde hond!)


Slide 21 - Slide

Protocol gegevens bekijken en conclusies trekken

De volgende conclusies zijn bijvoorbeeld mogelijk:

Je ontdekt welke gedragshandelingen het vaakst voorkomen.

Je kunt soms één of meer gedragsketens herkennen.


Slide 22 - Slide

Als je het protocol hebt gemaakt, kun je deze gegevens invullen. Bekijk het protocol van de hond en trek conclusies.

Slide 23 - Slide

Protocol van de hond van Kaya

Beng in het parkje tegenover de school.


Maar eerst bekijk je of Beng gedrag laat zien wat je nog niet in het ethogram hebt staan (1.30 min)

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Video

Protocol van de hond van Kaya
Beng in het parkje tegenover de school.

Je neemt 10 minuten waar wat Beng doet.

Maak het protocol, noteer de afkortingen
Bekijk welke 3 gedragingen Beng het meest uitvoert.
Noteer bij deze top 3 hoevaak dat gedrag vertoond werd. 

Slide 26 - Slide

Slide 27 - Video

Aap
Oefening: Bestudeer het gedrag van de apen.
Je mag naar alle apen kijken. 
Noteer 10 gedragselementen. 
Noteer ook de afkorting en de handeling.

Slide 28 - Slide

Ethogram
Het is een lijst met beschrijvingen van gedrag.
Het dier wordt hiervoor bestudeerd:
Schrijf op wat het dier doet.
Omschrijf de gedragshandeling.

 
Handeling  Afkorting   Gedragsomschrijving

vlooien
              vl            beweegt met 'vingers' over de
                                          huid een ander, neemt wat
                                          weg.

bijten                bij           Opent mond en sluit deze. 
                                          Tussen de tanden zit iets.

eten                   et           Stopt iets in de mond en slikt 
                                          dat door.

lopen                ....            .........


..........                 dr            ........




Slide 29 - Slide

Slide 30 - Video

Oefening: Maak nu het protocol over het gedrag van het kleine aapje.
Omdat je maar 1 minuut kijkt, ga je om de 5 sec. noteren wat het aapje doet.
Je noteert 12 x een afkorting van een handeling die de aap laat zien. 


Slide 31 - Slide

Wat heb je geleerd?

Slide 32 - Mind map