Hoofd en bijzaken Formeel informeel

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Hoofd- en bijzaken

Formeel informeel taalgebruik

Learbeat 2.5 - Samenvatten

Wat is een samenvatting volgens jou?

Wat zijn hoofdzaken volgens jou?

Hoofd- en bijzaken

De belangrijke stukken informatie noem je hoofdzaken en de informatie die niet zo belangrijk is, noem je bijzaken.

Kernzinnen

• Belangrijkste zin van de alinea, dus de hoofdzaak
• (Meestal) de eerste, tweede of laatste zin van een alinea

Bijzaken

Minder belangrijke stukken tekst:

• voorbeelden 
• extra uitleg 
• dingen die de tekst duidelijker of leuker maken 
• herhalingen

Hoe vind je de hoofdzaken in een tekst?

1. Lees de tekst goed en  probeer in eigen woorden aan jezelf te vertellen waar de tekst over gaat. 
2. Kijk naar de titel, de inleiding en het slot: hier staan vaak de hoofdzaken.
3. Bekijk de kernzinnen in elke alinea.
4. Kijk of er nog feiten, jaartallen of andere kenmerken van het onderwerp in de tekst staan.

Wat is de hoofdzaak?
'De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw De Jong voor haar honderdste verjaardag. Mevrouw De Jong woont in een verzorgingstehuis.'

1. De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw De Jong voor haar honderdste verjaardag.
2. Mevrouw De Jong woont in een verzorgingstehuis.

Wat is de hoofdzaak?
'Alle leerlingen van klas twee hebben voor de vakantie de boswachter geholpen. De leerlingen moesten op de fiets naar het bos. In het bos werden ze in groepen verdeeld.'

1. Alle leerlingen van klas twee hebben voor de vakantie de boswachter geholpen.
2. De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
3. In het bos werden ze in groepen verdeeld.

Teksten met meer alinea's

• Iedere alinea heeft een hoofdzaak --> een schrijver wil in iedere alinea iets vertellen. 
• Dit zijn de deelonderwerpen per alinea
• Rest van de alinea zijn bijzaken.

Wat vertel je als je kort wilt vertellen waar de tekst over gaat?

1. Hoofdzaken
2. Bijzaken

Waar vind je de hoofdzaken van een tekst?

1. In de inleiding en de kernzinnen
2. In de kernzinnen
3. In de inleiding en het slot
4. In de inleiding, de kernzinnen en het slot

Verschil formeel/informeel taalgebruik

Formeel	Informeel
u	jij
meneer, mevrouw	voornaam
geachte	beste, ha, hallo, hoi
hoogachtend, hartelijke groeten, vriendelijke groet	groetjes, doei, later, x
hij, hem, zij	ie, 'm, ze

Gaat het in de onderstaande zin om formeel of informeel taalgebruik?

Laat je snel iets van je horen?

1. Formeel
2. Informeel

Gaat het in de onderstaande zin om formeel of informeel taalgebruik?

Met vriendelijke groet,

1. Formeel
2. Informeel

Waaronder valt straattaal?

1. Formeel taalgebruik
2. Informeel taalgebruik