4.1 De pruikentijd

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H4 Pruiken en revoluties

4.1 De pruikentijd

In deze paragraaf leer je:

• Welke sociale verhoudingen er waren in Frankrijk
• Hoe de verlichting zorgde voor een andere manier van denken
• Welke kritiek er was op de samenleving

Er komen 2 herhalingsvragen aan... 

Welke drie standen bestaan er in de standensamenleving?

1. Boeren, burgers en buitenlui
2. Boeren, adel en geestelijken
3. Burgers, adel en geestelijken
4. Geestelijken, Boeren en koningen

Wat is de definitie van absolutisme?

Maak je klaar om aantekeningen te nemen

Uitleg

De standenmaatschappij

De bevolking was verdeeld in standen (met name in Frankrijk)

De standenmaatschappij

De bevolking was verdeeld in standen (met name in Frankrijk)

Eerste stand

Geestelijkheid

De standenmaatschappij

De bevolking was verdeeld in standen (met name in Frankrijk)

Eerste stand

Geestelijkheid

Tweede stand

Adel

De standenmaatschappij

De bevolking was verdeeld in standen (met name in Frankrijk)

Eerste stand

Geestelijkheid

Tweede stand

Adel

Derde stand

De rest (handelaren, boeren, arbeiders)

De standenmaatschappij

De standenmaatschappij was oneerlijk. De eerste twee standen hadden privileges (voorrechten)

De standenmaatschappij

De standenmaatschappij was oneerlijk. De eerste twee standen hadden privileges (voorrechten)

Nu een vraag over de standensamenleving... 

Een vraag met een bron

Wat probeert de maker
Van deze afbeelding duidelijk
te maken over de standensamenleving?

Maak je klaar om aantekeningen te nemen

Uitleg

De verlichting

In de wetenschappelijke revolutie gingen mensen logisch denken

Op die manier konden ze ook naar de samenleving kijken

Mensen zeiden dat je met rationeel denken alles kon verklaren

Deze manier van denken noemen we de Verlichting

Met het verstand (de rede)

Link naar opdracht verlichting: http://www.sjlgs.nl/havo/files/Groepsopdracht-denkbeelden-verlichting.pdf

Wat werd er anders?

Kritiek op de standenmaatschappij

Volgens verlichte denkers waren alle mensen van nature gelijk

Daarom moesten er mensenrechten komen

En een rechtstaat

Rechten die voor alle mensen golden, zoals vrijheid van godsdienst en meningsuiting

Staat waarin iedereen zich aan de wet moet houden

John Locke

Een koning krijgt zijn macht niet van god, maar van het volk

Als de koning zijn macht misbruikt mag het volk hem afzetten

Montesquieu

Absolutisme leidt tot onderdrukking

Het gezag moet gescheiden zijn over drie machten (driemachtenleer)

- Wetgevende macht

- Uitvoerende macht

- Rechterlijke macht

Nu een paar vragen over de verlichting... 

Mensen hadden veel wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen gedaan

1. Oorzaak van de verlichting
2. Gevolg van de verlichting

Mensen kregen andere ideeën over godsdienst

1. Oorzaak van de verlichting
2. Gevolg van de verlichting

Zet de uitspraken in de juiste kolom

Een idee vóór de verlichting

Een idee van de verlichte denkers

Alle gebeurtenissen in het leven kun je logisch uitleggen

In Frankrijk moet iedereen een katholiek zijn

God regelt alles wat in het leven van mensen gebeurt

In Frankrijk moeten mensen zelf bepalen wat ze geloven

Waren de verlichters hier voor of tegen?

Verlichters zijn voor

Verlichters zijn tegen

Vrijheid van meningsuiting

Gelijke rechten voor iedereen

Vrijheid van godssdienst

Ongelijkheid

Horen de uitspraken van absolute vorsten of verlichte denkers?

Absolute vorsten

Verlichte denkers

Als bestuurders slecht besturen, moeten ze vervangen worden

Elke staat moet een grondwet hebben

De macht moet verdeeld zijn tussen de regering, het parlement en de rechters

Een koning hoeft zijn besluiten niet uit te leggen

Iedereen moet zich aan de wet houden

Mensen hebben mensenrechten

Koningen hebben hun macht van het volk gekregen

Koningen hebben hun macht van God gekregen

Herhaling

Herhaling

herhaling

Welke sociale verhoudingen er waren in Frankrijk

De standenmaatschappij bestonden uit de geestelijken, de adel en de boeren. 

De eerste twee standen hadden privileges (voorrechten).

Hoe de verlichting zorgde voor een andere manier van denken

Mensen zeiden dat je met rationeel denken alles kon verklaren

Deze manier van denken noemen we de Verlichting

Welke kritiek er was op de samenleving

Kritiek kwam van verlichte denkers die wilden dat de macht beter verdeeld werd en niet meer in de handen van één absolute machthebber mocht zijn.

Afsluiting

Huiswerk voor volgende les:

Je hebt de samenvatting van 4.1 afgemaakt

Leg de afbeelding uit

Wie zie je?

Wat is de boodschap van de maker?

4. Pruiken en revoluties

4.1 De pruikentijd

Open je schrift!

Tijdvak 7

Pruiken waren de mode tussen 1700 en 1800

Aan de slag

Wat: Lezen 4.1 (blz.68) en maken opdracht 1, 2, 4, 5, 6 (blz. 91)

Hulp: Eerst boek, dan buurman/buurvrouw, dan docent

Klaar: Werken aan samenvattingsdossier (Classroom)