Meer dan Lezen: Herhaling paragraaf 1 t/m 7

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Herhaling leesvaardigheid

• Woordraadstrategieën
• Onderwerp
• Hoofdgedachte
• Tekstdoelen en tekstsoorten
• Alinea's en kernzinnen 
• Inleiding - middenstuk - slot
• Deelonderwerpen 

Een synoniem...

1. is een woord met dezelfde vorm maar andere betekenis
2. is een woord dat hetzelfde betekent als een ander woord
3. is een woord dat het tegenovergestelde is van een ander woord
4. is een term die een deel van iets anders weergeeft

synoniem

omschrijving

voorbeelden

tegenstelling

Ik ben dol op chocolade en mijn zus is gek op ijs.

Je organen zijn opgebouwd uit cellen, de kleinste bouwstenen van je lichaam.

Je mentale gezondheid gaat samen met je fysieke gesteldheid.

Voor een goed hygiëne is het slim om je handen te wassen en te niezen in je elleboog.

Vruchten zoals kiwi's en sinaasappelen bevatten veel vitamine C.

Mijn broer is heel chaotisch, mijn zus daarentegen is erg georganiseerd.

Het is een groot dilemma, een probleemgeval, dat niet zomaar is op te lossen. 

Een docent is iemand die kennis en vaardigheden overdraagt aan leerlingen. 

Er zijn grondstoffen voor nodig, bijvoorbeeld aardolie, water en katoen. 

Mijn tante is erg eentonig, terwijl mijn oom boeiend kan vertellen. 

synoniem

omschrijving

voorbeeld

tegenstelling

Zoek de synoniemen.

afwezig

nadoen

aansteken

ongetwijfeld

absent

zeker

besmetten

imiteren

Het onderwerp van een tekst...

De hoofdgedachte van een tekst...

Is waar de tekst over gaat.

Is het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp duidelijk wil maken.

Vind je in de titel en de inleiding.

Vind je in de titel, de inleiding of het slot.

Het onderwerp van een tekst...

De hoofdgedachte van een tekst...

Onderwerp en hoofdgedachte:
Wat kan géén hoofdgedachte zijn?

1. Jongetje stoot beeld van 4.000 euro om en moet betalen
2. Honden troosten kinderen na aanslag in VS
3. Doden in China
4. Kangoeroe huppelt door weiland op Texel

Wat is de hoofdgedachte van deze tekst?
Wat is een hoofdgedachte?

1. gedachte uit je hoofd
2. samenvatting van een tekst in één zin
3. samenvatting van een tekst
4. één zin in de tekst

Niet waar

Waar

De hoofdgedachte vertelt in één zin waar de tekst over gaat.

Hoofdgedachte en onderwerp hebben altijd met elkaar te maken.

De hoofdgedachte staat altijd in de inleiding.

In een hoofdgedachte staan soms voorbeelden.

Wat is het verschil tussen het onderwerp van een tekst en de hoofdgedachte van een tekst?

Hoofdgedachte 

Hoofdgedachte is vaak te vinden in de inleiding of het slot van de tekst.

Vraag bij hoofdgedachte:

Wat is het belangrijkste wat er in de hele tekst over het onderwerp wordt gezegd? 

De hoofdgedachte is een hele zin.

Wat is de hoofdgedachte?

De hoofdgedachte = ?

1. Man vindt vogelspin in fruit, dit is vrij uniek.
2. Arnhemmer Bart van den Akker houdt van druiven.
3. Albert Heijn vindt de vondst van een vogelspin uitzonderlijk.
4. De vrouw van Bart van den Akker koopt druiven.

Herhaling leesvaardigheid

• Woordraadstrategieën
• Onderwerp
• Hoofdgedachte
• Tekstdoelen en tekstsoorten
• Alinea's en kernzinnen 
• Inleiding - middenstuk - slot
• Deelonderwerpen 

informeren

amuseren

instrueren

overtuigen

activeren

Alinea's

Een goede schrijver verdeelt zijn/haar tekst in kleine stukjes. Dit noem je een alinea.

Een schrijver kan op verschillende manieren laten zien dat iets een alinea is.

Alinea

Een tekst is in stukjes verdeeld. Zo'n stukje is een alinea.

Alinea 

- Bestaat uit een aantal zinnen die bij elkaar horen omdat ze over hetzelfde gaan.

- Iedere nieuwe alinea begint op een nieuwe regel, na een witregel.

Kernzin

• De belangrijkste zin van een alinea.
  
• Deze staat meestal vooraan in een alinea.
  
• Meestal de 1e zin.
• Soms de 2e zin.
• Of aan het einde van een alinea: de allerlaatste zin.
  

Wat is een kernzin?

1. De eerste zin van de inleiding
2. De laatste zin van het slot
3. De belangrijkste informatie van een tekst
4. De zin met de belangrijkste informatie van een alinea

De inleiding begint soms met een anekdote. Wat is dat?

1. een voorbeeld
2. een kort grappig verhaaltje
3. een uitleg bij het onderwerp
4. een samenvatting van de tekst

In de inleiding probeert de schrijver de lezer....

1. te overtuigen
2. te informeren
3. nieuwsgierig te maken
4. over te halen verder te lezen

Inleiding

• is het eerste deel van een tekst
• onderwerp van de tekst wordt duidelijk
• bestaat soms uit anekdote(=kort grappig verhaaltje)
• is meestal één alinea (soms twee of drie bij langere teksten)
• maakt je nieuwsgierig
  

Middenstuk

• is het langste deel van de tekst
    met de  meeste informatie
• vaak meerdere alinea's/verschillende deelonderwerpen

                                             

Slot

In het slot staat nog een keer het belangrijkste uit de tekst.

Dit kan een conclusie of een samenvatting zijn. Soms wordt er naar de toekomst gekeken. In een nieuwsbericht ontbreekt vaak een slot.

Onderwerp (en deelonderwerpen)

Elke tekst gaat ergens over. Het heeft een bepaald onderwerp.

Als er veel over een onderwerp te vertellen is, kan het onderverdeeld zijn in deelonderwerpen.

Het onderwerp bestaat uit maximaal 3 losse woorden

Onderwerp + deelonderwerpen

Drie alinea's in het middenstuk.

Drie deelonderwerpen in het middenstuk.

onderwerp

deelonderwerp

deelonderwerp

deelonderwerp

inleiding

slot

Deelonderwerp en alinea

Soms gaat één alinea over één 

deelonderwerp. Soms gaan 

meerdere alinea’s over 

één deelonderwerp.

Onderwerp, deelonderwerp 

Onderwerp: Waarover gaat in enkele woorden de tekst?

Deelonderwerp:

Waar gaat deze alinea over?

Onderwerp: Nationaal schoolontbijt

Deelonderwerp:

Hoe kan een school meedoen?

Deelonderwerp:

Afhankelijk van subsidies.

Deelonderwerp:

Gevolgen van armoede.

Wat is een deelonderwerp?

1. Het onderwerp van een tekst
2. Het onderwerp van een alinea
3. aspecten van het onderwerp

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over school?

1. De dierenwinkel
2. De geschiedenis van voetbal
3. Pauzes in de aula
4. Zakgeld

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over politiek?

1. Voetbal
2. Verkiezingen
3. Vakantiereizen
4. Examens

Wat is het deelonderwerp alinea 2?

Wat is het deelonderwerp van alinea 2?

1. artiestennaam
2. bedriegers
3. onveilig
4. praktisch

Even oefenen

Schrijf over dit onderwerp drie mogelijke deelonderwerpen:

1. Slangen

Mijn voorbereiding voor de toets Nederlands...

Is helemaal in orde, dit was makkelijk!

Ik ken en kan al veel, maar moet wel nog oefenen thuis

Is nog niet op peil, ik moet echt nog aan de bak met leren!