Lever en nieren

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Lever en nieren

De lever

Functies lever

• Glucose wordt omgezet in glycogeen en opgeslagen in de lever.
• De lever kan bepaalde voedingsstoffen omzetten. B.v. uit eiwitten fibrinogeen vormen --> plasma-eiwit voor de bloedstolling.
• De lever maakt gal --> opgeslagen in galblaas. Emulgeert vetten.
• De lever breekt afvalstoffen af zoals rode bloedcellen --> galkleurstoffen ontstaan --> verlaten het lichaam via de endeldarm en geven ontlasting een bruine kleur.
• De lever breekt overtollige eiwitten af --> giftige stof ureum ontstaat --> afgegeven aan bloed --> uitgescheiden door nieren. 

Functies lever

• De lever haalt gifstoffen (alcohol, drugs, medicijnen) uit het bloed en breekt deze af --> onwerkzame gifstoffen worden weer aan het bloed afgegeven --> uitgescheiden door de nieren. 

Hepatitis

• De lever kan ontstoken raken door een hepatitis virus
• Hepatitis B kan je oplopen door bloed, sperma of vocht uit de vagina.
• Als de ziekte niet verdwijnt kan het chronisch worden en leverontsteking veroorzaken --> levercellen kunnen afsterven (levercirrose), grotere kans op leverkanker. 

De nieren

De nieren filteren het bloed. Ze verwijderen afvalstoffen, overtollig water,

zouten en allerlei schadelijke stoffen uit het bloed.

Nieren

• Door de nierslagaders stroomt zuurstofrijk 

bloed naar de nieren. Dit bloed bevat 
ook schadelijke (afval)stoffen zoals 
ureum en gifstoffen die onschadelijk zijn 
gemaakt door de lever. 

• De nieren verwijderen deze stoffen uit 

het bloed. 

• Door de nieraders stroomt het 

gezuiverde bloed weg uit de nieren.

De onderdelen van je nieren en urinewegen

Nierschors en niermerg --> verwijderen afval- en schadelijke stoffen --> wordt urine

Nierschors: bloed gefilterd, 

Via niermerg naar nierbekken

dan naar je urineleiders. 

In de nierbekken wordt de urine

verzameld.

Nieren en urinewegen

Via de urineleiders wordt de urine afgevoerd naar de urineblaas --> opslagplaats urine. 

Via de urine buis verlaat de urine het lichaam.

Verbranding van glucose:

Teveel glucose in het bloed

Te weinig glucose in het bloed

Insuline

• Teveel glucose in je bloed                         -> insuline 

• Glucose-gehalte gaat omlaag.

Glucagon

• Als je te weinig glucose in je bloed hebt wordt er glucagon afgegeven.
• Glucagon zorgt ervoor dat glycogeen wordt omgezet in glucose.
• De hoeveelheid suiker in je bloed wordt hoger.
  

          

Examenvraag

Het menselijk lichaam ziet medicijnen als gifstoffen die afgebroken moeten worden.

--> Welk orgaan zorgt voor afbraak van medicijnen? En welk orgaan verwijdert medicijnresten uit het bloed?

Afbraak van medicijnen: ..............................................

Medicijnresten verwijderen: ......................................... 

Examenvraag

Het menselijk lichaam ziet medicijnen als gifstoffen die afgebroken moeten worden.

--> Welk orgaan zorgt voor afbraak van medicijnen? En welk orgaan verwijdert medicijnresten uit het bloed?

Wat gebeurt er in de lever?

De lever....

1. breekt eiwit, alcohol en rode bloedcellen af
2. Slaat vitamine (A en D) en glycogeen op
3. Maakt gal en cholesterol
4. A, B en C zijn juist

Welke orgaanstelsels spelen een rol bij verbranding?

wordt ver-voerd naar de cellen

daardoor kun je bewegen

ademhalingsstelsel: inademen

ademhalingsstelsel: uitademen

spierstelsel

verteringsstelsel

uitscheidingsstelsel

bloedvatenstelsel

Examenvraag 

De suikers die bij de afbraak van zetmeel ontstaan, worden vanuit de dunne darm door het bloed naar de lever gevoerd.

In de lever worden deze suikers omgezet in glycogeen en daarna opgeslagen.

Waar in het lichaam wordt nog meer veel glycogeen opgeslagen?

A. in de botten

B. in de spieren

C. onder de huid

Examenvraag 

De suikers die bij de afbraak van zetmeel ontstaan, worden vanuit de dunne darm door het bloed naar de lever gevoerd.

In de lever worden deze suikers omgezet in glycogeen en daarna opgeslagen.

Waar in het lichaam wordt nog meer veel glycogeen opgeslagen?

A. in de botten

B. in de spieren

C. onder de huid

Bij suikerziekte is het glucosegehalte van het bloed te hoog. De nieren verwijderen dan glucose uit het bloed en die komt in de urine terecht.

Waar in het bloed bevindt glucose zich vooral?

1. in de bloedplaatjes
2. in de rode bloedcellen
3. in de witte bloedcellen
4. in het bloedplasma

Als de glucoseconcentratie in je bloed te laag is, wordt....
(2 antwoorden zijn juist)

1. minder glucagon afgegeven
2. meer glucagon afgegeven
3. meer insuline afgegeven
4. minder insuline afgegeven

Glucose

Glycogeen

Glucose

Glycogeen

Insuline

glucagon

Hoeveelheid suiker in het bloed

Hormoon dat ervoor zorgt dat glucose wordt omgezet in glycogeen

Ziekte door problemen bij de productie van en/of reactie op insuline

Belangrijkste suiker in het bloed

Reservestof die wordt opgeslagen in de lever en spieren

Hormoon dat glycogeen omgezet in glucose

glucosegehalte

insuline

diabetes

glucose

glucagon

glycogeen

Glucose -> Glycogeen

Glycogeen -> Glucose

Insuline

Glucagon

Adrenaline

Hieronder zie je een doorsnede van een nier. 

Zet de namen van de onderdelen op de juiste plaats.

nierbekken

nierschors

niermerg

urineleider

nierslagader

nierader

Welk geeft nummer 3 aan?

1. Urineleider
2. Nierschors
3. Niermerg
4. Nierbekken

1. Nierbekken
2. Niermerg
3. Nierschors
4. Urineleider

De onderdelen van de nier zijn van buiten naar binnen:

1. Nierbekken; niermerg; nierschors
2. Nierschors; nierbekken ;niermerg
3. Niermerg ; nierschors; nierbekken
4. Nierschors; niermerg; nierbekken

Wat is geen functie van de nieren?

1. Overtollige stoffen zoals water, zouten en vitamines verwijderen
2. Giftige stoffen zoals alcohol en medicijnen verwijderen
3. Overbodige stoffen zoals kleurstof verwijderen
4. Afbraakprodukten vanuit de lever zoals ureum verwijderen

De nieren zijn heel belangrijk. Wat doen zij?

1. zuiveren het bloed
2. regelen het vochtgehalte in het lichaam
3. voeren afvalstoffen af
4. alle antwoorden zijn goed

Wat is een functie van de nieren?

1. Afbreken van alcohol
2. Opnemen van water
3. Uitscheiden van afvalstoffen

De nieren hebben een belangrijke taak in je lichaam: ze zuiveren je bloed. Tot welk orgaanstelsel horen de nieren?

1. Ademhalingsstelsel
2. Bloedvatenstelsel
3. Uitscheidingsstelsel
4. Verteringsstelsel

Je nieren halen water en afvalstoffen uit je bloed. Hoe heet de vloeistof die je nieren maken?

1. Urine
2. Co2
3. Bloedplasma
4. Nierplasma

Je ziet dat de
zieke nier veel groter is dan de
gezonde nier.
Wat is daarvoor de verklaring?

1. De urine kan als gevolg van de niersteen niet worden afgevoerd.
2. De wand van de zieke nier is zwakker dan de wand van de de gezonde nier
3. De zieke nier bevat extra urine om de niersteen op te lossen
4. De zieke nier maakt meer urine dan de gezonde nier

Hoe krijgen de nieren
zuurstofrijk bloed?

1. Door de nierader
2. Door de poortader
3. Door de nierslagader
4. Door de nierhaarvaten

De afbeelding geeft onder andere een nier weer. Welke letter geeft het nierbekken aan?

1. P
2. Q
3. R
4. S

De longen, lever, huid en nieren zijn uitscheidingsorganen. Welke van deze organen zorgt voor de uitscheiding van alcohol uit je bloed?

1. Longen
2. Lever
3. Nieren
4. Huid

De longen, lever, huid en nieren zijn uitscheidingsorganen. Welke van deze organen zorgt voor de uitscheiding van water en zout uit je bloed?

1. Longen
2. Lever
3. Nieren
4. Huid

Van waaruit wordt bloed aangevoerd aan de nieren?

1. Vanuit de linker -en rechter nieraders
2. Vanuit de linker-en rechter nierslagaders
3. Vanuit de buikslagaders
4. Vanuit de buikaders

Wat doen de nieren?

1. Afvalstoffen uit het bloed halen
2. Zuurstof aan het bloed toevoegen
3. Voedingstoffen aan het bloed toevoegen

Van buiten naar binnen bestaat de nier uit....

1. Nierschors, niermerg, nierbekken
2. Niermerg, nierbekken, nierschors
3. Nierbekken, niermerg, nierschors
4. Nierschors, nierbekken, niermerg