aardobservatie vanuit de ruimte

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

aardobservatie vanuit de ruimte

Programma les 1

Nederland gezien vanaf boven

Opdracht 1: bekijk veranderingen in je eigen omgeving met het satelliet dataportaal

Opdracht 2: het ontstaan van de Marker Wadden

Programma les 2

luchtvervuiling meten vanuit de ruimte

Opdracht 1: hoe meet Tropomi?

Opdracht 2: Nederland en het stikstofprobleem

Hoeveel satellieten zweven er ongeveer in de ruimte?

1. 500
2. 2000
3. 6000
4. 100.000

Satellieten 

• Satellieten (ook wel: kunstmanen) zijn door de mens gemaakte objecten, die in een baan om een planeet (meestal de aarde) zweven
• circa 6000 satellieten, ruim 500 hiervan zijn werkzaam
• Satellieten zijn ongeveer net zo groot als een stadsbus.
• Satellieten hebben grote zonnepanelen. Die gebruiken ze om stroom op te wekken. Ze werken dus op zonne-energie.
• Satellieten hebben kleine raketten aan boord. Die zorgen ervoor dat de satelliet op koers blijft. Deze raketten sturen de satelliet dus. 
• Satellieten hebben ook vaak grote antennes. Daarmee sturen ze de informatie naar de aarde, waarvoor ze de ruimte in gebracht zijn.

Waar wordt een satelliet voor gebruikt?

Toepassing satellieten

• Communicatiesatellieten: leveren telefoon-, TV-, internet- en radiodiensten over lange afstanden (Intelsat, Globalstar).
  
• Navigatiesatellieten: deze zorgen voor plaatsbepaling op Aarde en bestaan uit een netwerk van kunstmanen zoals het GPS navigatiesysteem (Galileo, GPS).
• Observatiesatellieten: dit zijn kunstmanen die de Aarde observeren en maken o.a. kaarten of nemen beelden van milieuverontreiniging (ESA).
• Spionagesatellieten: dit zijn vaak militaire satellieten en hebben als functie verdachte installaties of plaatsen te observeren.
• Weersatellieten: deze kunstmanen observeren het weer en het klimaat en worden gebruikt voor tal van meteorologische en wetenschappelijke doeleinden (ESA).
• Onderzoekssatellieten: worden ingezet voor verschillende wetenschappelijke of technische onderzoeken.
• Ruimtetelescopen: dit zijn kunstmanen uitgerust met telescopen die andere sterrenstelsels, planeten of sterren vanuit een baan om de Aarde of andere posities observeren (Hubble Space Telescope).
• Ruimtesonden: ruimtesonden zijn satellieten die zich in een baan om een andere planeet of hemellichaam bevinden (Mars Express, Lunar Reconnaissance Orbiter).

aardobservatie

Vanuit de ruimte kunnen we een hoop natuurlijke en door de mens gemaakte verschijnselen bekijken, zoals overstromingen en bosbranden, ontbossing, veranderingen in de ijslaag, stijgende zeeniveaus en luchtvervuiling.

Iedere satelliet bestudeerd heel gedetailleerd één onderwerp. Samen vertellen satellieten ons meer over de atmosfeer, levende organismen, rivieren, oceanen en ijslagen en over wat er binnenin de aarde gebeurt. 

De informatie die ze ons geven vertelt ons ook meer over hoe mensen de natuurlijke omgeving beïnvloeden.

Aan de slag

Nederland gezien vanaf boven

Opdracht 1: bekijk veranderingen in je eigen omgeving met het satelliet dataportaal

Opdracht 2: het ontstaan van de Marker Wadden

Tropomi 

• Satelliet die luchtkwaliteit meet 
• 100 min. één baan om de aarde
• 824 km hoogte
• Het KNMI is hoofdonderzoeker voor Tropomi
• de belangrijkste bestanddelen van de dampkring, waaronder ozon, stikstofdioxide, zwaveldioxide, koolmonoxide, methaan, formaldehyde en aërosolen
• http://mps.tropomi.eu/orbit

Stikstofdioxide boven Nederland. Registratie door TROPOMI op 1 december 2017, met zuidzuidoostelijke wind boven het aardoppervlak

TROPOMI NO2 kolommen op 8 april 2018. De wind komt uit het zuiden. De rode lijn is de route van de gaspijpleiding gebaseerd op het met de hand traceren van de pijpleiding in Google Earth foto’s.