H8 Par 1 les 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

8.1 | Duurzaam leven op aarde

Leerdoelen van 8.1

1.  Je weet waardoor leven op aarde mogelijk is.

2. Je weet wat er bedoeld wordt met duurzaam leven op aarde.

1. Je weet waardoor leven op aarde mogelijk is.

Door 5 factoren is leven op aarde mogelijk:

1. Je weet waardoor leven op aarde mogelijk is.

Door 5 factoren is leven op aarde mogelijk:

Factor 1: Dampkring (atmosfeer)

Factor 2: Temperatuur

Factor 3: Zwaartekracht

Factor 4: Water

Factor 5: Voedsel

1. Je weet waardoor leven op aarde mogelijk is.

Factor 1: Dampkring (atmosfeer)

Dampkring / Atmosfeer = 

De luchtlaag om de aarde heen.

De dampkring (of atmosfeer) is de luchtlaag om de aarde heen. 

1. Je weet waardoor leven op aarde mogelijk is.

Factor 1: Dampkring (atmosfeer)

Samenstelling van de dampkring

De dampkring (of atmosfeer) is de luchtlaag om de aarde heen. 

1. Je weet waardoor leven op aarde mogelijk is.

Factor 1: Dampkring (atmosfeer)

Waarom is de dampkring belangrijk voor het leven op aarde?

• Reden 1: in de dampkring zitten noodzakelijke gassen, denk aan zuurstof (O₂), stikstof (N₂), koolstofdioxide (CO₂).

• Reden 2: de dampkring vormt een beschermende laag, denk  bijv. aan bescherming tegen meteorieten, ultraviolette straling.

• Reden 3: de dampkring zorgt voor een leefbare temperatuur (zie factor 2).

1. Je weet waardoor leven op aarde mogelijk is.

Factor 2: Temperatuur

• Afstand tot de zon precies goed

1. Je weet waardoor leven op aarde mogelijk is.

Factor 2: Temperatuur

• Afstand tot de zon precies goed
• Zonder natuurlijke broeikaseffect -18 op aarde.

Natuurlijk broeikaseffect (greenhouse effect)

Het vasthouden van zonnewarmte door de dampkring.

Natuurlijk vs versterkt broeikaseffect

1. Je weet waardoor leven op aarde mogelijk is.

Factor 3: zwaartekracht

Alles wat je laat vallen, valt recht naar beneden en nooit omhoog of schuin omlaag. Dit komt door de zwaartekracht.

Hierdoor worden de gassen in de dampkring en mensen etc.  niet van de aardbol af geslingerd. 

Zwaartekracht (gravity)

De aantrekkelijke kracht van de aarde. 

1. Je weet waardoor leven op aarde mogelijk is.

Factor 4: water

Onmisbaar voor de mens, dieren en planten!

•  97% van al het water = oceanen (zout water)
• Bijna al het zoete water = ijs / aquifer
• Klein deel van zoet water beschikbaar voor mens in rivieren en meren. 

Aquifer

Een aquifer is een waterhoudende laag in de ondergrond. 

1. Je weet waardoor leven op aarde mogelijk is.

Factor 5: Voedsel

Behalve lucht en water hebben mensen ook voedsel nodig.

Dit halen we uit de natuur. Voedsel is een voorbeeld van een noodzakelijke natuurlijke hulpbron 

Natuurlijke hulpbronnen

Producten uit de natuur die mensen gebruiken in hun dagelijkse leven. Zoals water, voedsel en benzine, maar ook alle grondstoffen die in kleding, TV's, auto's en smartphones zijn verwerkt. 

2. Je weet wat er bedoeld wordt met duurzaam leven op aarde.

Voorbeeld van duurzaam leven op aarde?

2. Je weet wat er bedoeld wordt met duurzaam leven op aarde.

•  Duurzaam gebruik van de aarde: niet meer natuurlijke hulpbronnen gebruiken dan er bij komen.

Ecologische voetafdruk meet duurzaamheid.
Hoeveel van de aarde verbruik jij voor jouw levensstijl? 

Ecologische voetafdruk

de hoeveelheid ruimte op aarde die wordt gebruikt door één persoon, een heel land of een werelddeel.

Wat?	Maken in online werkboek: Hoofdstuk 8.1 opdr. 5 t/m 7
Hoe?	Zelfstandig of overleg met je buur
Tijd?	10 minuten
Klaar?	Hoofdstuk 8.1 opdr. 4

Aan de slag!

Herhaling

8.1 | Duurzaam leven op aarde

Door welke 5 factoren is leven op aarde mogelijk voor de mens?

Bij duurzaamheid kunnen we de theorie van de 3 P's goed gebruiken. Wat zijn de 3 P's?

Wat bereken je met de ecologische voetafdruk?

1. Hoeveel voetafdrukken te vinden zijn in een ecologisch systeem
2. Hoeveel geld het gaat kosten om duurzaam te leven.
3. Hoeveel ruimte op aarde wordt gebruikt door één persoon of een heel land.
4. In hoeverre de 3 P's (profit, people en planet) in evenwicht zijn.

Wat is overshoot day?

Wat?	Maken in online werkboek: Hoofdstuk 8 Paragraaf 1 opdr. 4 t/m 6
Hoe?	Zelfstandig of overleg met je buur
Tijd?	10 minuten
Klaar?	Topomania (zie Classroom)

Aan de slag!