7.3 Burgers, bedrijven en de overheid

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

3 KADER

7.3 Burgers, bedrijven en de overheid

Lesdoelen 7.3

- Wat is de collectieve sector?

- Wat is de particuliere sector?

- Wat is privatisering?

- Hoe plant een gemeente zijn inkomsten en uitgaven?

Collectieve en particuliere sector

collectieve sector

• overheid en sociale zekerheidinstellingen
  
• iedereen kan er gebruik van maken
  

particuliere sector

• bedrijven
  
• willen verkopen om winst te maken
  

privatiseren

Activiteiten overhevelen van de collectieve sector naar de particuliere sector.

Voordelen:
Minder kosten en organisatie voor de overheid.
Prijzen kunnen lager worden door marktwerking.

Nadelen:
Overheid verliest inspraak.
Sommige activiteiten kunnen ophouden met bestaan.

Collectieve goederen

Collectieve goederen

Waarom levert de overheid?

• Niet individueel leverbaar en lastig te bepalen wie er gebruik van maakt:
  straatverlichting, defensie, dijken
  
  
• De overheid wil controle houden (betaalbaarheid en kwaliteit):
  onderwijs, wegen

Collectieve goederen

Dit zijn voorzieningen die voor iedereen bestemd zijn en door de overheid worden betaald. 

• dijken
• scholen 
• ziekenhuizen

Waarom collectieve goederen?

1) zelf kwaliteit bewaken(rechtspraak)

2)het moet betaalbaar blijven (onderwijs)

 Gemeentelijke belastingen

• ozb -> onroerendezaakbelasting voor huiseigenaren
• bijv. afvalstoffenheffing, rioolrechten voor iedereen
• hondenbelasting als je een hond hebt.

inkomsten van de gemeente

Een groot deel van de inkomsten van de gemeente komt van het Rijk. Daarnaast betalen burgers en bedrijven gemeentelijke belastingen en heffingen zoals OZB (onroerendezaakbelasting), rioolheffing, afvalstoffenheffing, parkeerbelasting, toeristenbelasting en hondenbelasting.

Waarom privatiseert de overheid sommige activiteiten?

1. Omdat ze dan minder te hoeven regelen.
2. Omdat het niet haalbaar is om de activiteit in overheidshanden te houden.
3. Omdat ze dan hopen dat de consumentenprijzen omlaag gaan.
4. Alledrie de antwoorden zijn goed.

In welke sector vind je alle bedrijven terug?

1. Particuliere sector
2. Primaire sector
3. Collectieve sector
4. Secundaire sector

Wat zijn kenmerken van collectieve voorzieningen?

1. De particuliere sector betaalt de voorzieningen.
2. De overheid betaalt de voorzieningen.

Wanneer de overheid taken uitbesteedt of overdraagt aan particuliere bedrijven, noem je dit

1. particuleren
2. privatiseren
3. ex-overheid
4. bedrijfsleven

Waarop zit geen accijns?

1. Alcohol
2. Brandstof
3. Tabak
4. Voedsel

Collectieve sector 

Collectieve sector

Particuliere sector