Christelijke expansie in tijdvak 4 (zonder de kruistochten naar het Midden Oosten)
Expansie in Baltische Staten
Oost-Eu en Scandinavië later dan west-Eu vanuit daar:
Noordelijke kruistochten richting Baltische staten (oostzeegebied) koningen dwongen inheemse bevolking tot horigheid
Expansie in Spanje en Portugal
tussen 1085 en 1492 reconquista (herovering)
Expansie Middellandse zeegebied
Vanaf 11e eeuw, Sicilië, Kreta. Er werden handelsposten en plantages gesticht (met slaven!)
Expansie Azië.
Mongoolse rijk (versloegen Islamieten) mochten er christelijke handelaren en missionarissen
naar Azië afreizen
(China)