Wat weten we nog van onze mini les over het hormonale stelsel?

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Wat hebben we onthouden van onze mini les over het Hormonale stelsel

Wat hebben we onthouden?

Vraagstelling + uitleg 

De afscheiding van exocriene klieren gebeurt meestal in de directe omgeving van de klier

1. Waar
2. Niet waar

Geef een andere benaming van endocriene klieren.

klieren met inwendige afscheiding of hormonale klieren

Endocriene klieren geven hormonen af aan de haarvaatjes die door de hormoonklieren lopen.

1. Waar
2. Niet waar

Opfrissing hormonen

 Hormonen

signaalstoffen- chemische boodschappers- zetten doelcellen aan tot bepaalde stofwisselingsprocessen. 

- invloed op ontwikkeling  (lichaam)

hormoonklieren maken ongeveer 25 verschillende hormonen

Hormoonklier

endocrien(naar binnen): geven stoffen direct af aan het bloed

Lever en nieren : voeren hormonen af

Hormoonklieren vullen aan door productie hormonen

Remmende terugkoppeling (wanneer er te veel hormoon is)

Welke twee grote groepen van klieren hebben we?

exocriene klieren : naar buiten afgevend, bv pancreas maakt alvleeskliersap aan die w afgegeven aan het begin van de dunne darm voor de spijsvertering, heeft een afvoerbuis.

Endocrien: naar binnen afgevend, hebben geen afvoergang en geven hun stoffen direct af aan het bloed

Traanklieren zijn endocriene klieren

1. Waar
2. Niet waar

 Hypothalamus 

Hypofyse (onder tussenhersenen) 

Hypothalamus ligt boven hypofyse 

Hypothalamus is de secretaresse: meet de hoeveelheid hormonen in het bloed en stimuleert dan afgifte van hormonen. 

Hypofyse

Hypofysevoorkwab: klierweefsel 

productie 7 hormonen: TSH/ACTH/FSH/LH/STH/Prolactine/MSH

Hypofyse achterkwab: zenuwweefsel

opslagplaats 2 stoffen die in Hypothalamus worden gemaakt: ADH en oxytocine

Hypofysevoorkwab 

TSH= zet schildklier aan om schildklierhormoon calcitonine te maken 

ACTH= bijnierschorsstimulerend hormoon

FSH= follikel stimulerend hormoon  (stimuleert eierstokken tot ontwikkeling van follikels en zaadballen tot aanmaak zaadcellen)

LH: stimuleert eisprong en productie progesteron in eierstokken. In zaadballen: testosteron

STH= groeihormoon : stimuleert celgroei/ herstel en vervanging lichaamscellen

Prolactine: ontwikkeling van melkklierweefsel 

Ziekte van Addison

Ziekte van Cushing

MSH: melanocyt-stimulerend hormoon: stimuleert pigmentcellen in de huid (kleurstof bepaalt kleur van huid en haren)

 Remmende terugkoppelingsmechanisme 

Hypofyse stimuleert schildklier om schildklierhormoon

aan te maken . Hypothalamus meet 

hoeveelheid in bloed. Stijgt deze ?

Dan remt de hypothalamus de hypofyse 

Hypofyse achterkwab 

zenuwweefsel 

opslagplaats van ADH en oxytocine die in hypothalamus worden gemaakt.

ADH: regelt waterhuishouding in het bloed

Ocytocine

- stimuleert baarmoeder om zich samen te trekken

- einde zwangerschap neemt oxytocine toe: veroorzaakt weeën

- toeschietreflex bij het geven van borstvoeding  

Hypofyse

Epifyse

hypothalamus

Het schildklierhormoon regelt de verbranding van het voedsel en de omzetting in energie:

 

                     

           hormoonproductie => Snelle verbranding =>

                   hormoonproductie => trage verbranding => 

Te veel

te weinig

je wordt mager

je wordt zwaarder

Opfrissing bijnieren

Bijnieren (glandula suprarenalis)

Bijnierschors: buitenkant bijnieren: drie hormonen

1.corticosteroiden: aldosteron en cortisol

2. geslachtshormonen 

Binnenkant bijnier= bijniermerg: produceert adrenaline en noradrenaline (stresshormoon)

Aldosteron

regelt zoutgehalte in bloed (natrium en kalium)

Natrium: vochtbalans, regelt bloeddruk, prikkeloverdracht spieren en zenuwen

Kalium: prikkeloverdracht zenuwen en spieren. 

aanmaak van eiwitten en glycogeen

Cortisol 

invloed op suikergehalte (glucose) 

hormoon ACTH uit hypofyse zet bijnierschors aan om cortisol aan te maken

Cortisolgehalte is verhoogd in stresssituaties 

controleert ontstekingsreacties en productie antistoffen

Geslachtshormoon

bijnierschors produceert androgenen bij man en vrouw

Adrenaline en noradrenaline 

reactie op gevaar, angst of woede

Fight or Flight = vecht of vlucht

aangemaakt in de binnenkant van de bijnieren= bijniermerg

alvleesklier of pancreas

• de grootste klier die we hebben.
• ongeveer 15 cm en een dikte van 1 en 3 cm 

Welke 2 functies heeft de pancreas?

aanmaak verteringssappen voor afgifte aan dunne darm

aanmaak insuline en glucagon in de eilandjes van langerhans 

Welke types van diabetes onderscheiden we?

diabetes type 1: alvleesklier is niet meer in staat om insuline aan te maken, gebruik van insuline per pen voor insuline aanmaak.

Insuline w afgescheiden door eilandjes V Langerhans wanneer de bloedsuiker hoog is, onderdruk de hoge bloedsuiker. Overige glucose w onder de vorm van glycogeen opgeslagen in o.a de lever. Omzetting glucose glycogeen en glycogeen - glucose gebeurt door het hormoon glucagon.

Diabetes type 2: Onvoldoende / verstoorde afgifte van insuline in het lichaam, w meestal behandeld met dieet of tabletten.

Welk hormoon zet opgeslagen glycogeen in de lever om in glucose?

Hypoglykemie

Hyperglykemie

slaperigheid

moeheid

beven

honger

Moeheid

droge tong

hoofdpijn

teelbal

bijnier

schildklier

alvleesklier

Hypofyse

Hypothalamus

eierstok

Waaruit bestaat het juxtaglomulaire apparaat?

1. celgroepjes in de nieren
2. celgroepjes in de darmen
3. celgroepjes in de lever
4. celgroepjes in de pancreas

Welk hormoon maakt het juxtaglomulaire apparaat aan bij een lage bloeddruk?

1. peptine
2. asperine
3. renine
4. plissine

Renine: veroorzaakt bloedvatvernauwing in je lichaam waardoor de bloeddruk snel oploopt.

het stimuleert ook de afgifte van aldosteron in de bijnieren-. hierdoor meer vocht vastgehouden in de nieren en heeft ook een bloeddrukverhogend effect.

Door dit apparaat zijn de nieren altijd verzekerd van de juiste druk in de glomeruli.

Einde opfrissing en ook einde van de les vandaag!