H1.3 | Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

H1.3 | Nederland

Opdrachten 1 t/m 3, 5 + 6

Vraag van de paragraaf

Hoe leefden de mensen in de tijd van pruiken en revoluties (tijdvak 7).

Opdracht 1

Waarom bonkt het hart van Klaas in zijn keel?

A Het is gelukt om Wilhelmina aan te houden.

B Hij is bang voor Wilhelmina.

C Hij is boos dat Wilhelmina is aangehouden.

D Hij vindt Wilhelmina’s jurk heel lelijk.

Opdracht 2

Waarom bonkt het hart van Klaas in zijn keel?

A Het is gelukt om Wilhelmina aan te houden.

B Hij is bang voor Wilhelmina.

C Hij is boos dat Wilhelmina is aangehouden.

D Hij vindt Wilhelmina’s jurk heel lelijk.

Opdracht 2

Hiernaast zie je een afbeelding van de aanhouding van Wilhelmina. Wat zie je waar? Zet de nummers op de goede plek in de afbeelding.

1 Wilhelmina.

2 De koets van Wilhelmina.

3 Klaas.

4 Boze burgers.

Opdracht 3

Gebruik bron 1. Hoe kun je zien dat Wilhelmina veel geld heeft? Vul de juiste woorden in. Kies uit: hoed • jurk • koets • pruik.

• Wilhelmina reist in een mooie koets.
• Ze heeft een dure jurk aan. 
• Op haar hoofd draagt ze een hoge, witte pruik, met daarop ook nog een grote hoed.

Opdracht 5

Klaas hoopt dat het beter zal gaan met het land. Welk land bedoelt hij?

Klaas bedoelt

• Nederland

Opdracht 6

Wat vindt Klaas? Vier antwoorden zijn goed.

A De rijke leiders en hun vriendjes hebben het land verziekt!

B De rijken moeten de baas zijn van het land!

C De tegenstanders van de stadhouder moeten winnen!

D Hopelijk komt Wilhelmina aan in Den Haag!

E Weg met de adel!

F Wilhelmina leeft veel te luxe!

Huiswerk

H1.3a Ontevreden burgers

Blz. 24 en 25

Opdrachten 7, 8, 9, 11 t/m 15

leerdoel

Ik kan uitleggen waarom mensen in de Republiek ontevreden waren.

Het ging heel slecht met de economie. De handel groeide al lange tijd niet meer en armoede en werkloosheid namen toe. Veel

burgers vonden dat de (rijke) bestuurders van de Republiek te weinig deden om de economie te verbeteren. Volgens veel mensen deden zij alleen wat goed voor henzelf was en dachten zij niet aan het volk.

Opdracht 7

a.

Hoe heette Nederland rond 1780?

• De Republiek.
  

b.

Wat is een republiek?

• Een land zonder koning.

Opdracht 8

a.

Wat zijn regenten?

A De belangrijkste bestuurders van het land.

B Een kleine groep rijke burgers die de Republiek bestuurt.

C Koningen die in hun land alle macht hebben.

D Soldaten die grote steden besturen.

Opdracht 8

b.

Wat was een stadhouder in de Republiek?

A De baas van het leger.

B Een koning die in zijn land alle macht heeft.

C Een rijke burger die meehelpt in het bestuur van de Republiek.

D Een soldaat die een grote stad bestuurt.

Opdracht 9

a.

Om welke twee redenen waren burgers in de Republiek ontevreden over de economie?

• Er was weinig werk.
• Er was veel armoede. 
• De handel/ economie groeide niet meer.

Opdracht 9

b.

Welke kritiek hadden burgers op het bestuur van de Republiek? Twee antwoorden zijn goed.

A De regenten benoemden te veel buitenlanders in het bestuur.

B De regenten dachten alleen aan hun eigen belangen.

C De stadhouder had absolute macht.

D De stadhouder probeerde zijn macht te vergroten.

E De stadhouder voerde te veel oorlog.

Opdracht 11

Wat is een patriot?

A Iemand die meer inspraak in het bestuur wilde.

B Iemand die opkwam voor edelen en de geestelijkheid.

C Iemand die opkwam voor een absoluut vorst.

D Iemand die opkwam voor regenten.

Opdracht 12

De titel van tekst A is ‘Ontevreden burgers’. Wie waren deze ontevreden burgers?

A De koning.

B De stadhouder.

C Patriotten.

D Regenten.

Opdracht 13

Het woord ‘patriot’ betekent: goede vaderlander. Waarom noemden de patriotten zich zo?

A Zij gebruikten veel geweld.

B Zij hadden alle macht in handen.

C Zij kwamen op voor gewone burgers.

D Zij wilden meer invloed voor de regenten.

Opdracht 14

Welke overeenkomst was er tussen de ideeën van de patriotten en de ideeën van de Franse Revolutie?

A De patriotten wilden hun ideeën ook naar het buitenland verspreiden.

B De patriotten wilden ook bij Frankrijk horen.

C De patriotten wilden ook dat gewone mensen inspraak hadden in het bestuur.

D De patriotten wilden ook hun koning afzetten.

Opdracht 15

Leg uit waarom de opstand van de patriotten mislukte.

• De stadhouder kreeg hulp van de koning van Pruisen.

Huiswerk

H1.3b Grote veranderingen

Blz. 26 en 27

Opdrachten 16, 18 t/m 22 + 24

Leerdoel

Ik kan uitleggen wat de patriotten veranderden in de Republiek.

Vier belangrijke veranderingen.

1. Er kwam een nieuw bestuur. Een groot deel van de volwassen mannen mocht stemmen.
2. De wetten van het nieuwe bestuur golden voortaan in het hele land.
3. Alle burgers kregen dezelfde grondrechten. 
4. Er kwam een grondwet.

Opdracht 16

a.

In welk jaar veranderde de Republiek in de Bataafse Republiek?

• In 1795.
  

b.

Wie verloren er macht toen de Bataafse Republiek ontstond? Noem een persoon en een groep.

• De stadhouder en de kleine groep van rijke families / regenten die de Republiek bestuurde.

Opdracht 16

c.

Wat deed stadhouder Willem V toen de patriotten de macht in de Republiek overnamen?

• Hij vluchtte met zijn gezin naar Groot-Brittannië.

Opdracht 18

Wat is een democratie?

A Een bestuur waarbij de adel besluiten neemt.

B Een bestuur waarbij een absoluut vorst besluiten neemt.

C Een bestuur waarbij het volk besluiten neemt.

Opdracht 19

Wat is een grondwet?

A Een document waarin staat hoe een land wordt bestuurd en wat de grondrechten van burgers zijn.

B Een landkaart waarop staat waar de grenzen van een land liggen, zodat iedereen het grondgebied kent.

C Een wet waarin staat wie een land bestuurt en welke plichten de inwoners hebben.

Opdracht 20

Welke zinnen gaan over grondrechten (GR) en

welke over de grondwet (GW)? Zet de letters

GR of GW vóór elke zin.

Alle wetten gelden in het hele land.

Je mag altijd je mening geven.

Je mag zelf je geloof bepalen.

Opdracht 20

Welke zinnen gaan over grondrechten (GR) en

welke over de grondwet (GW)? Zet de letters

GR of GW vóór elke zin.

GW - Alle wetten gelden in het hele land.

GR - Je mag altijd je mening geven.

GR - Je mag zelf je geloof bepalen.

Opdracht 21

Wat betekenden de volgende veranderingen voor de mensen in de Bataafse Republiek?

Maak de juiste combinaties.

A Burgers kregen vrijheid van meningsuiting.

B Meer mannen kregen stemrecht.

C Overal golden dezelfde regels en wetten.

1 Daardoor mocht elke burger kritiek geven op het bestuur.

2 Daardoor werd de Republiek democratischer.

3 Daardoor werd het land meer een eenheid.

• A hoort bij 1; B hoort bij 2; C hoort bij 3

Opdracht 22

Noem twee groepen in de Bataafse Republiek die volgens de grondwet van 1795 nog steeds geen macht hadden.

• vrouwen
• kinderen
• een klein deel van de volwassen mannen.

Opdracht 24

In de Republiek en in Frankrijk braken revoluties uit. Hoe reageerden de stadhouder en de koning? Noem een overeenkomst in hun reacties.

• Ze vluchtten beiden naar het buitenland en hoopten daar hulp te krijgen.

Huiswerk

H1.3c De eerste koning

Blz. 28 en 29

Opdrachten 25 t/m 33

Leerdoel

Ik kan uitleggen hoe Nederland een koning kreeg.

In 1815 werd Napoleon definitief verslagen bij Waterloo in België.

In Frankrijk kwam weer een koning op de troon en ook in Nederland kwam een nieuw  bestuur. In 1813 werd Willem I koning van Nederland. Hij was de zoon van Willem V, de stadhouder die naar Groot-Brittannië was gevlucht.

 

Opdracht 25

Hoe kwam er een einde aan de Bataafse Republiek?

• In 1806 veroverde Napoleon / Frankrijk Nederland.

 

Opdracht 26

Welk land had aan het begin van de 19e eeuw

veel te zeggen in Nederland?

A Duitsland.

B Frankrijk.

C Groot-Brittannië.

D Spanje.

 

Opdracht 27

Streep de foute woorden door.

Begin 19e eeuw bepaalde Frankrijk / Pruisen wat er in de Republiek gebeurde. Later maakte Napoleon / Willem V Nederland tot een soort provincie van Frankrijk / Groot-Brittannië.

• Begin 19e eeuw bepaalde Frankrijk / Pruisen wat er in de Republiek gebeurde. Later maakte Napoleon / Willem V Nederland tot een soort provincie van Frankrijk / Groot-Brittannië.

Opdracht 28

In 1815 werd Napoleon definitief verslagen. Toch wordt vaak gezegd dat de ondergang van Napoleon begon in 1812. Waarom?

A In 1812 verloor Napoleon een groot deel van zijn leger.

B In 1812 veroverde Napoleon een groot deel van het koude Rusland.

C In 1812 versloegen Napoleons tegenstanders hem bij Waterloo.

D In 1812 versloegen Napoleons tegenstanders hem met hun grote gezamenlijke leger.

Opdracht 29

Op welke manier versloeg Rusland het leger van Napoleon?

• De Russen lokten Napoleons leger steeds dieper Rusland in. Daar werd het leger overvallen door de Russische winter.

Opdracht 30

Welk soort bestuur kreeg Nederland nadat Napoleon was verslagen?

A Een koninkrijk.

B Een republiek.

Opdracht 31

Nederland had in de 18e en 19e eeuw verschillende namen. Zet de namen van Nederland in de goede volgorde, van vroeger naar later.

A Bataafse Republiek.

B Koninkrijk der Nederlanden.

C Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

De goede volgorde is

• C, A, B.

Opdracht 32

Wie werd in 1813 de eerste koning van Nederland?

A Napoleon.

B Wilhelmina.

C Willem I.

D Willem V.

Opdracht 33

Gebruik bron 3. Dit is de eerste koning van Nederland. Noem twee voorwerpen waaraan je kunt zien dat hij een koning is.

• Dat zie je bijvoorbeeld aan de troon, de mooie mantel, de kroon en de scepter. (De kroon en de scepter liggen links op het kussen op de tafel.)

Huiswerk

H1.4a Slavernij

Blz. 34 t/m 35

Opdrachten 5 t/m 11