VWO Zuid-Amerika par 1.3 geologie_45

Zuid-Amerika
1 / 56
next
Slide 1: Slide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4-6

This lesson contains 56 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

Items in this lesson

Zuid-Amerika

Slide 1 - Slide

Andes

Slide 2 - Slide

Atlas erbij pakken
Ligging opzoeken
Waardoor ontstaan?
Galapagos
Galapagos in de klas (schooltv)
overige vragen
opdr 9 en opr 10 filmpjes
11 klassikaal?

Slide 3 - Slide

This item has no instructions

Galápagos zijn vulkanische eilanden. Op welke 3 manieren ontstaan vulkanische eilanden en welke manier heeft gezorgd voor de Galápagos? (4p)

Slide 4 - Open question

This item has no instructions

Slide 5 - Slide

schaalniveau
waar liggen Galápagos eilanden?

Slide 6 - Slide

Hotspot uitleggen
Vulkanische eilanden: 3 manieren.
Welke?

Slide 7 - Slide

This item has no instructions

Galápagos 
1. Waardoor is deze eilandenreeks ontstaan?
2. Welk type vulkanen zijn de Galápagoseilanden?
3. Wat voor soort uitbarsting verwacht je?
4. Welke eiland zijn ouder? De westelijke of de oostelijke?
5. Hoe heet meest recent uitgebarsten vulkaan? En in welk jaar is deze uitgebarsten (atlas).
6. Geef een verklaring voor het verschil in leeftijd tussen de westelijke en de oostelijke eilanden.
7. Welke eiland zijn lager? De westelijke of de oostelijke?
8. Geef twee verklaringen voor het verschil in hoogte ?
9. Wat gebeurt er met vochtige luchtstromingen zodra ze bij de Galapagoseilanden aankomen?
10. Op het eiland Española zijn zandstranden te vinden. Leg uit hoe dat komt.
11. “Er groeien weinig bomen op de Galapagoseilanden”, zegt David Attenborough. Leg uit waarom 
































































Slide 8 - Slide

This item has no instructions

Vulkanische eilanden: 3 manieren.
Welke?

Slide 9 - Slide

This item has no instructions

Slide 10 - Video

This item has no instructions

Aan welke kant ontstaan nieuwe actieve vulkanische eilanden?
A
Ten noorden van Santiago
B
Ten westen van Fernandina
C
Ten zuiden van San Cristobal
D
Ten oosten van San Cristobal

Slide 11 - Quiz

This item has no instructions

Op welke eilanden verwacht je actief vulkanisme
A
Fernandina & Isabela
B
San Cristobal & Santa Cruz

Slide 12 - Quiz

This item has no instructions

Licht je antwoord bij de vorige 2 vragen toe.

Slide 13 - Open question

This item has no instructions

Slide 14 - Slide

This item has no instructions

Welk eiland gaat waarschijnlijk als eerste verdwijnen?
A
Fernandina
B
Santiago
C
Santa Cruz
D
San Cristobal

Slide 15 - Quiz

This item has no instructions

Deze les
  • Geologie Zuid - Amerika

Aan het einde van de les weet je:
  1. Welke plaatbeweging heb je rond Zuid-Amerika?
  2. Welke landschappen ontstaan daardoor?


Slide 16 - Slide

This item has no instructions

Hoe waait de wind, wat betekent dat voor klimaat & vegetatie?

Slide 17 - Slide

This item has no instructions

LOEFZIJDE
LIJZIJDE

Slide 18 - Slide

This item has no instructions

1
2
3

Slide 19 - Slide

This item has no instructions

Subductie

Slide 20 - Slide

This item has no instructions

Soort vulkanen?

Slide 21 - Slide

This item has no instructions

Wat voor vulkanen zijn er in de
Andes? Licht je antwoord toe.

Slide 22 - Open question

This item has no instructions

Vulkanisme
Subductie: 
  • explosief
  • Stratovulkaan / kegelvulkaan
  • --> Caldeira?
  • Pyroclastisch materiaal/stroom
  • Lahar (modderstroom)

Slide 23 - Slide

This item has no instructions

  • Viscositeit van magma bij verschillende temperaturen en verschillende SiO2 gehalten.
  • Magma = andesiet. Stroperiger dan Basalt, minder stroperig dan Graniet --> minder explosief 

Slide 24 - Slide

This item has no instructions

Eigenlijk geen caldeira's
Het magma bestaat namelijk niet uit graniet maar uit andesiet
Het magma is taaier dan basalt, maar minder taai dan graniet en bevat ook minder gassen dan graniet. Daardoor gedragen de vulkanen zich minder explosief en worden bij erupties vrijwel nooit delen van de vulkaan compleet weggeslagen.
Geen caldeira

Slide 25 - Slide

This item has no instructions

De Quilotoa-vulkaan (3914 m) in Ecuador is wel een caldeira, maar vertoont al 800 jaar geen activiteit.

Slide 26 - Slide

This item has no instructions

Slide 27 - Slide

This item has no instructions

Wel Lahar (Waarom?)
Wat is het en hoe ontstaat het?
Chimborazo - Ecuador

Slide 28 - Slide

Andes hoog,
Ijs op de toppen
Vulkaanuitb --> ijs smelt 
smeltend ijs zorgt voor modderstromen gemengd met lava --> lahar
Lahar:
Snel bewegende modderstroom op een vulkaanhelling, ontstaan door leeglopen van een kratermeer, het smelten van sneeuw of zware regenval tijdens een uitbarsting van de vulkaan.

Slide 29 - Slide

This item has no instructions

pyroclastische stroom:
gloedwolk
bestaande uit vaste of half vloeibare lava, gas, rotsen en as.

Slide 30 - Slide

This item has no instructions

Vraag
De Andes herbergt rond de 100 vulkanen. Voor 30 daarvan geldt op dit moment een waarschuwingsniveau. Toch valt het aantal slachtoffers door vulkaangeweld in de Andes erg mee.
Geef een fysisch-geografische en een sociaal-geografische reden hiervoor

Slide 31 - Slide

https://geografie.nl/artikel/hoge-bergen-in-een-atypische-subductiezone
Vulkanisme
Het vulkanisme hier maar beperkt explosief is in vergelijking met andere subductiezones. De meeste vulkanen in Zuid-Amerika worden namelijk gevoed door magma met een relatief beperkt gehalte silicium (50-65%); het heet andesitisch magma. Daarbij komt dat de meeste vulkanen op enige afstand van bewoonde gebieden liggen. Er zijn hele zones zonder vulkanen in de Andes. 

Slide 32 - Slide

This item has no instructions

Hoe heet kan een pyroclastische stroom worden?
A
650° graden Celsius
B
850° graden Celsius

Slide 33 - Quiz

This item has no instructions

Hoe snel kan een pyroclastische stroom gaan?
A
300 kilometer per uur
B
700 kilometer per uur

Slide 34 - Quiz

This item has no instructions

Volcanic
Gaps

Slide 35 - Slide

This item has no instructions

Volcanic Gaps
  • Rand Nazcaplaat niet overal even oud. 
  • Oudere oceanische korst verder afgekoeld
  • Oudere korst zwaarder 
  • Oudere korst duikt gemakkelijk de diepte in
  • Relatief jongere (lichtere) plaatdelen verschillen in dichtheid te weinig van het gesteente in de mantel. 
  • Onderduikende plaat zakt niet 
  • subductie moeizaam en ‘vlak’ 
  • ‘vlakke’ subductie plaat smelt niet 
  • Geen vulkanisme 

Slide 36 - Slide

This item has no instructions

Welke van deze 2 doorsnedes hoort bij Volcanic Gap?
Licht je antwoord toe met behulp van wat je ziet.
A-A'
B-B'

Slide 37 - Slide

Wat zie je: seismische activiteit  / diepte aardbevingen?

Welke subductie (diep/gewoon of 
ondiepe)?

Wat betekent dat voor actief vulkanisme?

Slide 38 - Slide

This item has no instructions

Slide 39 - Slide

This item has no instructions

Divergente plaatbeweging
1
Losbreken --> riftzone net als nu bij Afrika
2
mid-oceanische rug
3
oude stukken aardkorst die kratons of schilden worden genoemd

Slide 40 - Slide

Zo’n 250 miljoen jaar geleden, in het Perm, vormden Zuid-Amerika en Afrika samen met de andere continenten het supercontinent Pangea (figuur 1.18). In het Jura brak het continent in stukken en bewogen Europa en Noord-Amerika van elkaar af. Later, in het Krijt, ontstonden ook breuken in het gebied tussen Afrika en Zuid-Amerika. Er vormde zich een riftzone (figuur 1.19), zoals tegenwoordig zichtbaar is in Oost-Afrika. Magma dat diep uit de mantel omhoogkwam, vormde een nieuwe korst van basalt. De oorspronkelijke continentdelen met de nieuwgevormde aardkorst aan weerszijden van de breuk werden steeds verder uit elkaar geduwd. Het gebied in de breukzone zakte weg en werd opgevuld met oceaanwater. Zo ontstond een nieuwe oceaan, de Atlantische Oceaan, met in het midden een bergrug van gestold gesteente: de Midden-Atlantische Rug. Bij en op de rug ligt jonge oceaanbodem; aan de randen, bij Afrika en Zuid-Amerika, ligt oude oceaanbodem. De oostelijke rand van Zuid-Amerika veranderde van een gebied met veel vulkanische en seismische activiteit (een actieve plaatgrens) in een gebied met weinig vulkanische activiteit (passieve continentrand)
Rift Zone

Slide 41 - Slide

This item has no instructions

Seafloor spreading
  • Divergentie 
  • Steeds nieuwe stroken oceanische korst gevormd 
  • Verder van de mid-oceanische rug 'zakt' de oceanische korst in.
  • meer afgekoeld - zwaarder

Slide 42 - Slide

This item has no instructions

Seafloor spreading

  • Ongelijkmatig: ribbels, steeds nieuwe stroken oceanische korst gevormd
  • heet -> warmer gesteente -> jonge delen liggen hoger, afgekoelde delen lager

Slide 43 - Slide

This item has no instructions

Oceanische spreiding --> riftvallei
Een riftvallei, riftdal of breuktrog is een geologisch verschijnsel, waarbij een vallei ontstaat ten gevolge van een breuklijn of rift. Een riftvallei is doorgaans lineair (lijnvormig) en ligt tussen twee hooglandgebieden of bergketens in. Een riftvallei begint doorgaans als slenk en wordt door erosie verder uitgediept.

De grootste riftvallei bevindt zich bij de mid-oceanische rug en is het gevolg van oceanische spreiding. 

Slide 44 - Slide

This item has no instructions

Aan de slag
par 1.3 lezen en maken opdr 
2 / 3bcd / 4 / 7


Slide 45 - Slide

4d interessant om te bespreken

Welke van het viertal is de vreemde eend?
A
diepzeetrog
B
convergentie
C
mid-oceanische rug
D
subductie

Slide 46 - Quiz

This item has no instructions

Aan de slag
Lezen paragraaf 1.3
maken opgave bij 1.3: 
2 / 3cd / 4bcd / 7 / 9 & 11

Slide 47 - Slide

This item has no instructions

Volcanic
Gaps

Afsluitende vraag

Slide 48 - Slide

This item has no instructions

Waarom vind je in
Zuid-Amerika volcanic gaps?
A
Op deze plekken is de duikende plaat ouder en dus zwaarder
B
Op deze plekken is de duikende plaat jonger en dus zwaarder
C
Op deze plekken is de duikende plaat ouder en dus lichter
D
Op deze plekken is de duikende plaat jonger en dus lichter

Slide 49 - Quiz

This item has no instructions

Slide 50 - Video

This item has no instructions

Welke van de 2 doorsnedes (A of B) hoort bij Volcanic Gap? Licht toe.

Slide 51 - Open question

This item has no instructions

Bij subductie smelt ook een deel van de continentale korst. Daardoor ontstaat taai magma. Leg uit waarom dit taaie magma tot explosieve uitbarstingen leidt

Slide 52 - Open question

Taai magma zal – als het afkoelt in de vulkaan – al kunnen stollen. De druk van nieuw, omhoogkomend magma moet groot zijn om de prop eruit te werken.
Zware vulkaanuitbarstingen zorgen voor wereldwijde afkoeling. Leg uit hoe dit komt. (oorzaak + min. 2 vervolgstappen)

Slide 53 - Open question

Uit de redenering moet blijken dat:

op grotere hoogte de daar heersende krachtige winden de vulkanische as snel over de hele wereld zullen verspreiden (oorzaak),

waardoor de as het zonlicht in een groot deel van de atmosfeer absorbeert / weerkaatst / verstrooit (gevolg).
Stelling 1 - Metamorfe gesteenten ontstaan doordat losse sedimenten aan elkaar plakken door cementering
Stelling 2 - De jongste gebergten op aarde herken je door vlakke afgesleten schilden. Ze zijn gevormd tijdens de Caledonische orogenese.
A
1 is fout, 2 is goed
B
beide zijn goed
C
1 is goed, 2 is fout
D
beide zijn fout

Slide 54 - Quiz

This item has no instructions

Kratons of schilden zijn te vinden in
A
het amazonebekken
B
De hooglanden
C
het Andesgebergte

Slide 55 - Quiz

This item has no instructions

Slide 56 - Slide

This item has no instructions