Gesprekken voeren: tips en oefenen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 3

Gesprekken voeren

Blok 11

Les 2

Planning van deze les

• Doelen van deze les
• Terugblik
• actief luisteren
  
• Theorie Doorvragen
• Een gesprek sturen
• Miscommunicatiezender - ontvanger
  
• Huiswerk
  
• Afsluiting 

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan de student:

• Vragen bedenken die helpen bij het doorvragen tijdens een gesprek.
• Hoe een gesprek te sturen.
•  In eigen woorden uitleggen wat communicatieproblemen inhoudt en hoe deze ontstaat.
  
• Kan de studenten toelichten hoe hij/zij communicatieproblemen voorkomt.
  
• Is de student zich bewust van de verschillende manieren om te communiceren.

Terugblik

Van welke vaardigheden maak je gebruik tijdens een gesprek?

1. Tv kijken, luisteren, knikken
2. Luisteren, samenvatten, de andere kant opkijken
3. Luisteren, samenvatten, doorvragen
4. Samenvatten, lachen, hoesten

Welke 3 gespreksdoelen zijn er?

Iemand vraagt jou de weg naar het station. Jij legt uit hoe diegene daar moet komen. Wat is het gespreksdoel?

1. Informeren
2. Instrueren
3. Oplossing zoeken
4. Overtuigen

Je hebt een sollicitatiegesprek en je wil graag aangenomen worden.

1. Overtuigen
2. Instrueren
3. Oplossing zoeken

Wat hoort bij een actieve lichaamshouding?

1. Oogcontact, armen over elkaar
2. Knikken, de andere kant opkijken
3. Open houding, appen met iemand
4. Oogcontact, open houding

Welke gesprekken heb je
wel eens gevoerd?

Welke gesprekken horen bij
jouw toekomstige werk?

zender - ontvanger / actief luisteren

In een gesprek ben je afwisselend zender en ontvanger. 

Dit noemen we INTERACTIE

Actief luisteren doe je door:

• te knikken
• te hummen
• te reageren door een opmerking of een vraag

Voorbeeld

Doorvragen

Als je meer informatie wilt van je gesprekspartner kun je doorvragen. Een vraag die ingaat op een reactie van een gesprekspartner noem je een vervolgvraag.

Vervolgvraag

Deze vragen nodigen de gesprekspartners uit om meer informatie te geven. De vragenstellers zijn dus aan het doorvragen.

Doorvragen

Als je iets niet helemaal begrijpt of meer informatie wilt, 

moet je doorvragen: 

• Wat bedoel je daar precies mee?
• Wat zou jij dan gedaan hebben?
• Waarom vind je dat niet goed?

Voorbeeld

Monica: Wat vind jij van de beslissing die de examencommissie heeft genomen? 

Filip: Ik vind het een stom besluit en ik snap echt niet dat die beslissing is genomen. 

Monica: Welke beslissing had volgens jou dan genomen moeten worden?

Let op!

De vragen uit het voorbeeld zijn open vragen. Open vragen zijn vragen waarbij de antwoordmogelijkheden niet vaststaan. 

Open vragen stel je als je een uitgebreider antwoord wilt horen of als je iemand de ruimte wilt geven om zijn verhaal te doen. 

Een open vraag begint met een vraagwoord, zoals wie, wat, waar, waarom, hoe en wanneer.

Open en gesloten vragen

Gesloten vraag: alleen ja of nee, begint vaak met een werkwoord. 

open vraag: langer antwoord nodig, begint vaak met een 'vraagwoord': wie, wat, waar, waarom, hoe

Een gesprek sturen

Tijdens het voeren van een gesprek moet je in staat zijn het gesprek te sturen, zodat je voldoende ruimte krijgt om te spreken en jij en je gesprekspartner elkaar begrijpen. Denk hierbij aan de volgende zaken:

• Los miscommunicatie op
• Onderbreek je gesprekspartner op een gepaste manier
• Behoud gepast de beurt als je gesprekspartner je wil onderbreken
• Beëindig het gesprek op een goede manier

Controlevraag stellen

Als je zeker wilt weten dat je de ander goed hebt begrepen, kun je een controlevraag stellen:

• Begrijp ik het goed dat...
• Als ik je goed begrijp... 
• Dus volgens jou moet ik nu... 

Waar denk je aan bij communicatie problemen?

Communicatieproblemen

Men spreekt van communicatieproblemen op het moment dat de zender de boodschap niet goed kan overdragen en/of wanneer de ontvanger deze niet begrijpt.

Oorzaken van communicatieproblemen

Oorzaken van communicatie problemen kunnen zijn:

•  Verschil in achtergrond en gewoonten
• Vertalen van de boodschap
• Beperking van de zintuig en/of tastorgaan
• Begrijpen van de boodschap
• Ruis

Wat zie je gebeuren, wanneer je kijkt naar haar non-verbale communicatie?

Wat is hier de oorzaak van miscommunicatie?

Heb je wel eens communicatieproblemen ervaren op stage? Waar ging dit over?

Wat kun je doen om communicatieproblemen te voorkomen?

Welke vormen van communicatie ken jij? en welke worden er bij jou op stage toegepast?

Communicatiemogelijkheden

Communicatie kan op verschillende manieren en hoeft niet altijd verbaal te zijn. Communicatie bestaat uit drie hoofdgroepen.

1. Verbaal: praten doormiddel van taal
2. Gebaren: non-verbaal, denk hierbij aan handgebaren.
3. Symbolen en letters: pictogrammen, geschreven taal.

Tot slot een kleine quiz

Let goed op, het gaat snel!

Jan begrijpt niet goed wat Els bedoelt. Jan moet

1. niets doen
2. doorvragen
3. beter luisteren
4. boos worden

Je leidinggevende geeft je feedback op een gemaakte opdracht.
Jij moet

1. rustig afwachten of ze nog meer gaat zeggen
2. doorvragen
3. controlevraag stellen
4. huilen

Bart maakt een vlog.
Is er sprake van interactie?

1. Nee, want er luistert niemand naar hem.
2. Ja, want hij is alleen aan het woord.
3. Nee, want hij is alleen aan het woord.
4. Ja, want alle kijkers luisteren naar hem.

Zijn de volgende vragen open of gesloten? 

Open: langer antwoord nodig

gesloten: ja of nee

Wat doe je vanavond?

1. open vraag
2. gesloten vraag

Heb je iets te doen vanavond?

1. Open vraag
2. Gesloten vraag

Houd jij van sneeuw?

1. Open vraag
2. Gesloten vraag

Welke tv-programma's vind jij leuk?

1. Open vraag
2. Gesloten vraag

Aan de slag!

Studiereader starttaal

Thema 1, hoofdstuk 6

theorie 1 t/m 10

vraag 4, 7, 9 samenwerken

Wat neem je mee uit deze les?

tot de volgende les