5.3 Horen en zien

5.3 Horen en zien
Laptop vast dicht op tafel
Tenzij je mee wil typen, dan open je een bestand om mee te typen
1 / 44
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 1

This lesson contains 44 slides, with text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

5.3 Horen en zien
Laptop vast dicht op tafel
Tenzij je mee wil typen, dan open je een bestand om mee te typen

Slide 1 - Slide

Planning 
Uitleg het oor (les 1)

Uitleg het oog (les 2)

Opdrachten maken boekje + biologiepagina




Slide 2 - Slide

Na deze les(sen)..
Kan je delen van het oor benoemen met hun functie

Kan je de bouw en werking van het oog beschrijven


Slide 3 - Slide

De bouw van de oren
In elk oor ligt een gehoorzintuig 
en een evenwichtszintuig 

Slide 4 - Slide

De bouw van de oren
Om te begrijpen hoe ons oor geluiden waarneemt moeten we even wat natuurkunde erbij pakken

Want wat is eigenlijk geluid??

Slide 5 - Slide

De bouw van de oren
Als iets geluid maakt (bijvoorbeeld een speaker)
Ontstaat er golven (trillingen) die door de lucht bewegen 

Luchtdeeltjes worden samengeperst en botsen met andere luchtdeeltjes waardoor de energie van de trilling wordt 
doorgegeven

Het geluid verplaatst

Slide 6 - Slide

De bouw van de oren
Het geluid wordt uiteindelijk opgevangen door de oorschelp
Vervolgens komt het in de gehoorgang

Slide 7 - Slide

De bouw van de oren
De trillingen komen aan het einde van de gehoorgang tegen het trommelvlies aan

Hierdoor wordt het trommelvlies
in beweging gebracht

Slide 8 - Slide

De bouw van de oren
Het trommelvlies is verbonden met 3 botjes 
De gehoorbeentjes 

Hamer
Aanbeeld 
En stijgbeugel 

Slide 9 - Slide

De bouw van de oren
Doordat het trommelvlies aan het trillen is door de geluidgolven, worden de 3 gehoorbeentjes ook in trilling gebracht

Hamer -> aanbeeld -> stijgbeugel

Slide 10 - Slide

De bouw van de oren
Na de gehoorbeentjes komen we nog een vliesje tegen (ookwel het venster)

Achter het venster ligt het 
slakkenhuis 

Slide 11 - Slide

De bouw van de oren
Het slakkenhuis bestaat uit 3 kanalen die zijn opgevuld met vloeistof

Doordat het venster trilt,
gaat de vloeistof in het
slakkenhuis trillen!

Slide 12 - Slide

De bouw van de oren
In het middelste kanaal van het slakkenhuis liggen de zintuigcellen

Als deze worden geprikkeld door
de trillingen

Ontstaan er impulsen die
via de gehoorzenuw naar
de hersenen gaan

Slide 13 - Slide

De bouw van de oren
Een aantal onderdelen die nog niet voorbij zijn gekomen:

Oorsmeerkliertjes

Houden het trommelvlies
soepel

Slide 14 - Slide

De bouw van de oren
Een aantal onderdelen die nog niet voorbij zijn gekomen:

trommelholte 

De ruimte achter het trommelvlies
waar de gehoorbeentjes liggen

Slide 15 - Slide

De bouw van de oren
Een aantal onderdelen die nog niet voorbij zijn gekomen:

evenwichtszintuig

Zit eigenlijk al in de naam, zorgt
ervoor dat je in evenwicht blijft

Slide 16 - Slide

De bouw van de oren
Een aantal onderdelen die nog niet voorbij zijn gekomen:

Buis van Eustachius 

verbinding tussen de trommelholte
en de keelholte 

Zorgt voor gelijke luchtdruk tussen
beide zijde van het trommelvlies

Slide 17 - Slide

Maken opdrachten - boekje
Maak de opdrachten over het oor in je boekje (paragraaf 5.3)

1, 2, 7 en 9

Klaar? kijk eens op biologiepagina voor extra oefening 
of lees vast zelfstandig de theorie over het oog door

Slide 18 - Slide

Afsluiting

Slide 19 - Slide

5.3 Horen en zien (les 2)
Leg je laptop vast dicht op tafel

Slide 20 - Slide

Planning 
Uitleg het oor (les 1)

Uitleg het oog (les 2)

Opdrachten maken boekje + biologiepagina




Slide 21 - Slide

Na deze les(sen)..
Kan je delen van het oor benoemen met hun functie

Kan je de bouw en werking van het oog beschrijven


Slide 22 - Slide

De bouw van de ogen
Om de ogen heen liggen wenkbrauwen en wimper

Deze zorgen ervoor dat stof en zanddeeltjes niet in je oog komen

Slide 23 - Slide

De bouw van de ogen
Het witte gedeelte van je oog noem je ook wel het harde oogvlies

Daar aan vast zitten je oogspieren die het oog laten draaien

Slide 24 - Slide

De bouw van de ogen
Het gekleurde gedeelte is je iris

In de iris zit je pupil (het zwarte deel) hierdoor komt licht je oog binnen

Over de iris en de pupil
zit het hoornvlies

Slide 25 - Slide

De bouw van de ogen
Onder de huid liggen traanklieren

Door traanvocht wordt je oog vochtig
en schoon gehouden

Het traanbuisje voert het vocht af via de neusholte

Slide 26 - Slide

De bouw van de ogen
Hier zien we de doorsnede van het oog

Het grootste deel wat geleiachtig is
noemen we het glasachtig lichaam

Slide 27 - Slide

De bouw van de ogen
Achter de iris en pupil zit de lens

De lens zorgt er uiteindelijk voor
dat je scherp kan zien

Slide 28 - Slide

De bouw van de ogen
De wand van het oog bestaat uit 3 lagen

Het harde oogvlies
Het vaatvlies
Het netvlies



Slide 29 - Slide

De bouw van de ogen
In het vaatvlies lopen bloedvaten (wat zorgt voor voeding en zuurstof)

In het netvlies liggen de 
zintuigcellen van het oog

Deze verzenden impulsen als
er licht op valt

Slide 30 - Slide

De bouw van de ogen
De oogzenuw geleidt deze impulsen naar de hersenen

Recht tegenover de pupil ligt
de gele vlek

Met de zintuigcellen in de gele vlek
kan je het scherpste zien als je naar
iets kijkt

Slide 31 - Slide

De bouw van de ogen
Op de plek waar de oogzenuw het oog verlaat ligt ook de blinde vlek

Hier liggen geen zintuigcellen en daar 
kun je dus ook niet zien

Slide 32 - Slide

De bouw van de ogen
De pupil is bijzonder, het kan namelijk groter en kleiner worden aan de hand van hoeveel licht er in de omgeving is

Dit noemen we ook wel het pupilreflex

Slide 33 - Slide

Slide 34 - Video

Hoe werkt het oog?
Leuk feitje over het oog

In principe zie je alles ondersteboven!

Maar onze hersenen hebben dat 'bijgesteld'

Slide 35 - Slide

Hoe werkt het oog?
Licht wat het oog binnenvalt gaat eerst door de lens

De lens kan boller en platter worden 

Zo worden de lichtstralen precies zo gebogen 
dat ze op de gele vlek van het netvlies vallen

Slide 36 - Slide

Hoe werkt het oog?
Bij sommige mensen werkt de lens niet goed of is de oogbol te lang/kort

Hierdoor komt het beeld (licht) niet op het netvlies terecht en zie je wazig

Slide 37 - Slide

Hoe werkt het oog?
Er zijn 2 vormen waarbij mensen wazig kunnen zien

Verziend
En bijziend

In beide gevallen kan iemand
een bril of lenzen nemen
om wel scherp te kunnen zien

Slide 38 - Slide

Hoe werkt het oog?
Als iemand bijziend is kan deze persoon enkel dichtbij scherp zien

Als deze persoon in de verte kijkt valt het beeld net voor het netvlies

De ooglens is in dit geval te bol
of de oogbol is te lang

Slide 39 - Slide

Hoe werkt het oog?
Wat kunnen we doen om dit te verhelpen?

Als we deze persoon een holle lens geven als
bril of lenzen valt het beeld wel goed op
het netvlies

Slide 40 - Slide

Hoe werkt het oog?
Als iemand verziend is kan deze persoon goed in de verte zien

Van dichtbij komt het beeld net na het netvlies terrecht

De lens is in dit geval te plat
of de oogbol is te kort

Slide 41 - Slide

Hoe werkt het oog?
Wat kunnen we doen om dit te verhelpen?

Als we deze persoon een bolle lens geven als
bril of lenzen valt het beeld wel goed op
het netvlies

Slide 42 - Slide

Maken opdrachten
Overige opgaven van 5.3 (af)maken via de online methode

Alles behalve samenvatting en samenhang

Klaar? Kijk op biologiepagina naar de oefenopdrachten over het oog en het oor

Slide 43 - Slide

Afsluiting
Wat hebben we geleerd vandaag?

Slide 44 - Slide