ROUS Monetaire zaken H3 (3.7 t/m 3.11)

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4,5

Monetaire zaken hoofdstuk 3

geldschepping

Leerdoelen

•  noemen welke posten op de balans van een bank behoren tot de maatschappelijke geld¬hoeveelheid.
  

• de omvang van de maatschappelijke geldhoeveelheid, de secundaire liquiditeiten en de binnen¬landse liquiditeitenmassa berekenen.

• verklaren wanneer er sprake is van wederzijdse schuldaanvaarding of geldcreatie door de centrale bank.

• voorbeelden noemen van substitutie en transformatie.

• liquiditeitsratio en solvabiliteitsratio berekenen.

• met behulp van de solvabiliteit berekenen hoeveel geld een bank nog mag scheppen.

• veranderingen in de omvang en de samenstelling van de primaire en secundaire liquiditeiten¬massa analyseren aan de hand van (mutatie)balansen.

• de invloed van banken, overheid en buitenland op de liquiditeitenmassa analyseren.

Is er bij wederzijdse schuldaanvaarding sprake van geldschepping?

1. soms
2. altijd
3. misschien
4. bijna altijd

Waaruit bestaat de maatschappelijke geldhoeveelheid?

1. Alle munten en bankbiljetten in omloop bij het publiek.
2. Alle direct opvraagbare tegoeden in betaalrekeningen in handen van het publiek.
3. Alle munten en direct opvraagbare tegoeden op betaalrekeningen in handen van het publiek.
4. Al het geld op de wereld.

Liquiditeitsratio

Een geldscheppende bank heeft de volgende balansposten
Debiteuren = 150 ; Rekening-couranttegoeden = 128; Tegoed bij de centrale bank = 5; Kas = 36; Spaarrekeningen = 40; Dollarrekeningen = 23

Bereken het liquiditeitspercentage

1. 32,0%
2. 28,1%
3. 27,1%
4. 24,4%

Geld

Geld is datgene wat binnen een bepaalde samenleving algemeen wordt geaccepteerd als ruilmiddel, rekeneenheid en vermogensobject (of oppotmiddel).

= AL HET GIRALE EN CHARTALE GELD IN HANDEN VAN HET PUBLIEK

Wat zou substitutie kunnen betekenen?

1. Chartaal geld omzetten in giraal geld
2. Giraal geld omzetten in chartaal geld
3. Zowel antwoord A als B

Wederzijdse schuldaanvaarding:

Bank krijgt schuld aan klant in de vorm van extra geld op de betaalrekening

Klant krijgt schuld omdat hij bedrag terug moet betalen (debiteuren)

Wederzijdse schuldaanvaarding ontstaat door geldschepping door banken middels girale kredietverlening

Geldschepping & Geldvernietiging

1:  Krediet verlening aan commerciële banken

2: Aflossing van krediet of geld op spaarrekening zetten. 

Banken moeten altijd aan hun verplichtingen voldoen. 

--> Solvabel zijn (door solvabiliteitsratio)

--> Liquide zijn (door liquiditeitsratio)

Eigen vermogen

Vreemd vermogen  x 100%

Primaire en Secundaire liquiditeiten

Primaire liquiditeiten --> kan je direct mee betalen (bankbiljetten, munten, girale tegoeden)

Secundaire liquiditeiten --> kortlopende vorderingen op banken in handen van het publiek die op korte termijn zonder veel kosten omgezet kunnen worden in primaire liquiditeit (spaargeld) = BIJNA-GELD

Secundaire liquiditeiten

Bijna-geld

1 . Korte termijndeposito's

2. Korte valuta tegoeden

3. Korte spaartegoeden

LEES BLZ 26!!

Wat zou de binnenlandse liquiditeitenmassa kunnen zijn?

1. Al het geld in een land
2. de primaire + secundaire liquiditeiten
3. Hetzelfde als het nationaal inkomen
4. De massa van giraal en chartaal geld

Wat is transformatie?

1. Chartaal geld omzetten in giraal geld
2. Giraal geld omzetten in chartaal geld
3. Niet-geld omzetten naar geld en andersom

Mutatiebalansen

Transformatie komt terug op de balans van de bank. Om niet elke keer een nieuwe balans te maken, wordt gebruik gemaakt van mutatiebalansen

zie opdracht 3.10! (SAMEN)

Geldschepping

Bruto

• Verleende kredieten

Netto

• Verleende kredieten - lang spaargeld.

Aan het werk

Maken 3.7 t/m 3.11 (3.10 samen)

Nakijken

• Wat heb je goed gedaan?
• Wat kun je beter doen?

Lees de tekst

• Onderstrepen
• Samenvatten

De overheid

Rekening waarop de transacties van de Nederlandse rijksoverheid worden geboekt heet 's Rijks schatkist.

- Overheid betaalt aan publiek (vb. loon aan ambtenaren)--> maatschappelijke geldhoeveelheid stijgt = geldschepping

- publiek betaalt belasting aan de overheid --> maatschappelijke geldhoeveelheid daalt = geldvernietiging

Overheidssaldo

Overheidsinkomsten - Overheidsuitgaven 

(belastinginkomsten - uitgaven)

Overheid heeft vaak een tekort. (inkomsten < uitgaven)

om het tekort op te vullen leent overheid geld. Zij verkopen staatsobligaties en het publiek koopt die staatsobligatie

Wat is een staatsobligatie?

1. Een lening van een multinational
2. Een verplichting vanuit de ECB
3. Een verplichting vanuit de EU
4. Een schuldbewijs van de overheid

Staatsobligaties

De overheid heeft geld nodig om collectieve goederen te leveren. Voor een groot gedeelte komt dit uit belasting. Als de overheid echter meer uitgaven dan inkomsten heeft, moeten ze geld lenen. Dit doen ze via de uitgifte van staatsobligaties. Iemand die een staatsobligatie koopt (hierin belegd), leent geld uit aan de overheid en krijgt rente. Na een bepaalde looptijd krijgt de belegger het uitgeleende geld weer terug.

Opdracht 3.12 + 3.13 + Meerkeuze Zelftest

Open vragen zelftest bewaren voor SE! 

GOED OEFENEN!!!

Mutatiebalans van een bank:
Activa: kas -€10.000
Passiva: rekening-courant +€10.000 en spaartegoeden -€20.000

Wat is er aan de hand bij de bovenstaande mutatiebalans?

1. Hier is sprake van geldschepping door middel van transformatie
2. Hier is sprake van geldvernietiging door middel van transformatie
3. Hier is sprake van geldschepping door middel van substitutie
4. Hier is sprake van geldvernietiging door middel van substitutie

De NV Akzo/Nobel stort $ 3.000.000 bij de ABN-AMRO en laat de tegenwaarde van € 3.800.000 bijschrijven op haar rekening-couranttegoed bij die bank. Door deze transactie zal in Nederland de primaire liquiditeitenmassa ...(1)... en de girale geldhoeveelheid ...(2)...

1. (1) toenemen, (2) toenemen
2. (1) toenemen, (2) gelijk blijven
3. (1) gelijk blijven, (2) toenemen
4. (1) gelijk blijven, (2) gelijk blijven.

Mutatiebalans van een bank:
Activa: kas -€100
Passiva: spaartegoeden - €100

Bij welke transactie hoort de bovenstaande mutatiebalans?

1. Een klant stort € 100 op een spaartegoed
2. Een klant neemt € 100 op van een spaartegoed
3. Een klant schrijft € 100 over van een spaartegoed
4. Een klant leent € 100 van de bank

Door substitutie verandert de omvang van de ...

1. girale geldhoeveelheid
2. maatschappelijke geldhoeveelheid
3. primaire liquiditeitenmassa
4. binnenlandse liquiditeitenmassa