Les 1

• Ziekte en Gezondheid 1
• MBO
• Studiejaar 1

Ziekte en Gezondheid 1

Uitleg over deze periode 

afsluiten met toets 

volgende periode (na de zomervakantie) 

Ziekte en Gezondheid deel 2 

reader /gebruik Teams 

Even voorstellen 

wie zijn wij 

Waar werk je en waarom deze opleiding 

Waarom dit vak ?

kwalificatiedossier zegt:

heeft brede kennis van medicatie, toedieningswijzen en effecten

heeft inzicht in gezondheidsrisico's behorend bij de doelgroep

heeft kennis van anatomie, fysiologie en pathologie

kan de gezondheidstoestand en veranderingen daarin observeren, signaleren en rapporteren

kan kennis van EHBO of eerste hulp bij kleine ongevallen toepassen

kan kennis van voedings-, dieetleer en voedingsproblematiek toepassen

kan klinisch redeneren toepassen

kan technologische hulpmiddelen en instrumenten inzetten en gebruiken: e-health en domotica

Leerdoelen: De student kan:

* Benoemen wat verstaan wordt onder gezondheid

* Oorzaken van ziekte beschrijven

* Benoemen welke symptomen duiden op ernstige aandoening

* Afwijkende lichaamstemperatuur herkennen

* Kenmerken van pijn benoemen

Definitie gezondheid 

* Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken (WHO ’48)

* Het vermogen van mensen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. (Huber, 2012)

Oorzaak ziekte 

Inwendig

Erfelijke aanleg

Aangeboren aandoening

Auto-immuunziekten Lichaam breekt eigen cellen af. Diabetes, MS, reuma

Uitwendig

Mechanisch – straling – voeding – temperatuur – elektriciteit -

chemisch - leefstijl – psychosociaal

Welbevinden 

* Individuele beleving

* Objectieve symptomen: Meetbaar: Bloeddruk, hartslag, uitslag

* Subjectieve symptomen: Voor de ander niet waarneembaar 

interpreteren van symptomen

Symptomen die wijzen op ernstige aandoening

(Aanhoudende) koorts

Sufheid

Extreem bleek/grauw

Extreme of aanhoudende vermoeidheid

‘vreemd gedrag’, bewegingsdrang

Bloeddruk 

systole: normaalwaarde 120-140

diastole: normaalwaarde 60-80

Hypertensie

Hypotensie 

Frequentie hartslag 

voelen via polsslagader 

normaal 60-80 slagen per minuut

bradycardie < 50 keer per minuut 

tachycardie > 100 

Lichaamsgewicht 

Gewicht

Lengte (BMI)

- Obesitas/overgewicht

- Ondergewicht

Temperatuurregulatie (hypothalamus)

Constante kerntemperatuur van 37 graden (homeotherm)

Warmte kwijtraken:

bloedvaten verwijden (vasodilatatie) - zweetproductie ↑ - zweet verdampt

Warmte vasthouden:

bloedvaten vernauwen (vasoconstrictie) - zweetproductie stopt

rillen (spieractiviteit → warmte)

Bij een constante temperatuur tussen de 36,5 en 37,5 kan het lichaam goed functioneren

lichaamstemperatuur	Benaming
< 35	onderkoeling
37.5-38	subfrebriel
>38	koorts
>39	hoge koorts

Koorts (> 39 graden)

Signaal

Lichaam bestrijdt ziekteverwekkers door temperatuur aan te maken 

= Symptoom

Hyperthermie Lichaamstemperatuur >41 graden 

Lichaam kan warmte niet kwijt

Rood, vermoeidheid, duizelig, hoofdpijn, misselijk

Voorbeeld: infectie die niet te bestrijden is 

Hypothermie (onderkoeling) 

Kerntemperatuur is <35 graden

Lage omgevingstemperatuur

Alcohol: bloedvat verwijdend en verstoorde waarneming

Koud, verhoogde hartslag, bloeddruk, bleek, rillen

Hallucinaties, stijvere spieren, moeite woorden vormen

Temperatuur meten 

Rectaal

Onder oksel

Mond

Lies

Oor

Voorhoofd 

Welke meting is het betrouwbaarst denk je

1. rectaal
2. via de mond
3. via het oor
4. via voorhoofd

Pijn 

Gewaarwording van weefselschade

Pijn voel je met je brein; het brein kan verschillend reageren op de pijn

Factoren die meespelen;

Lichamelijk

Sociaal

Psychisch

Pijngedrag is cultuurgebonden

Per cultuur gelden verwachtingen over bijvoorbeeld:

- Wanneer ga je naar de dokter met een pijnklacht?

- Hoeveel pijn en hoe lang je pijn behoort te kunnen verdragen?

- Hoe je moet reageren op pijn?

- Welke soorten pijn aandacht verdienen?

Acuut, chronisch en neuropatische pijn

Behandeling;

medicamenteus/ niet-medicamenteus

fysiotherapie

psychotherapie

tens

homeopatisch

behandeling pijn 

Slaap - waakritme

Wat doet slaap met ons lichaam? (herstel)

Slapeloosheid

Dagritme

Alcohol, koffie, sport, telefoon voor slapen

Lichamelijke klachten

Slaapstoornis

Hoeveel slaap zijn we nodig?

Slaapmedicatie

Welvaartsziekten 

Ziekten en aandoeningen ten gevolge van de toegenomen welvaart

Hart en vaatziekten

Astma en COPD

Diabetes

Vragen ?

Wat is geen vitale functie

1. hartfrequentie
2. bloeddruk
3. lichaamstemperatuur
4. gewicht

Wat is een hypertensie

1. 120/80
2. 90/50
3. 170/100
4. 190/70

wat is een bradycardie

1. HF is lager dan 100
2. HF is lager dan 50
3. HF is lager dan 60
4. HF is lager dan 80

Tijdens het slapen vindt herstel van cellen plaats

1. Juist
2. onjuist

Als iemand koorts heeft weet je zeker dat de hartfrequentie

1. hetzelfde blijft
2. daalt
3. toe neemt
4. niet veranderd

Tot volgende week !